NEDİR BU ÖNEMLİ İSRAİL İLE YAPILAN ANLAŞMA?

Türkiye ile İsrail arasında mutabakat sağlandı. Başbakan Binali Yıldırım da bugün gazetecilerin karşısına çıkarak anlaşmanın detaylarına dair açıklamalarda bulundu. Yıldırım, İsrail'in tazminat ödeyeceğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail ile 'normalleşme' için üç şart öne sürüyordu. Erdoğan'ın şartları, özür ve tazminat ile ablukanın kalkmasıydı. Erdoğan'ın bu şartlarından sadece biri, tazminat ödenmesi kabul gördü. Tazminat da doğrudan değil, bir 'insani fon' aracılığıyla Mavi Marmara'da yaşamını yitirenler ve yaralananların ailelerine iletilecek.

İsrail gazetesi Yediot Aharonot’un haber sitesi Ynetnews’a göre anlaşmanın sekiz temel unsuru şöyle:

1 İsrail ile Türkiye tam diplomatik ilişkileri ve normal ilişkileri yeniden tesis edecek, buna karşılıklı büyükelçilerin yeniden gönderilmesi ve devlet ziyaretleri dahil. İki taraf, NATO ve BM gibi uluslararası platformlarda birbirlerinin çıkarlarına zararlı addedilen şekilde hareket etmekten geri durmayı taaahhüt edecek.

2 Türkiye Gazze ablukasının kalkması taleplerini geri çekecek. Karşılığında İsrail Türkiye’nin Gazze’ye yardımlarının İsrail tarafından denetlenmesinin ardından Aşdod limanı üzerinden Gazze’ye ulaşmasına izin verme sözü verecek. İsrail Türkiye’nin Gazze’de hastane, elektrik santralı ve su arıtma tesisi inşa etmesine de izin verecek.

3 İsrail Türkiye’deki bir insani yardım fonuna yaklaşık 21 milyon dolar tranfer edecek, bu para Mavi Marmara’da öldürülen 9 Türkiye vatandaşı ile yaralananların ailelerine aktarılacak.

4 Türkiye bir yasa çıkararak Mavi Marmara ile ilgili İsrailli askerlere açılmış tüm davaları iptal edecek.

5 Türkiye Hamas’ın ülkeyi İsrail’e karşı faaliyetleri için bir üs olarak kullanmasını engelleyecek. Bunun karşılığında İsrail Türkiye’deki Hamas’ın komuta merkezinin kapatılması talebini geri çekti. 2014’te İsrailli gençleri kaçırılıp öldürülmesinden sorumlu olan Hamas’ın üst düzey üyesi Salah Aruri Türkiye’den gönderilmişti. Türk yetkililer geri gelmesine izin verilmeyeceğini vaat etti.

6 İki ülke askeri işbirliği ve istihbarat paylaşımını yeniden başlatacak.

7 İsrail’in doğalgazının çıkarılması ve dağıtılmasına imkân verebilecek bir boru hattı kurulmasıyla ilgili iki ülke görüşmelere başlayacak.

8 Anlaşmada Gazze’de 2014’ten beri kayıp olan İsrailli sivil Avera Mengiustu ve operasyonda öldürülen askerler Oron Shaul ve Hadar Goldin’in naaşlarının iadesine dair madde içermiyor. Ama Türk hükümeti Hamas’la görüşerek iadelerini sağlamayı vaat etti. İsrail anlaşmayla ilgili Rusya, Mısır, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ı bilgilendirdi ve bu ülkelerle ilişkisi pahasına hiçbir harekette bulunmayacağı mesajını iletti.