MS HASTALARINDA KOVİD-19 SEYRİ

 İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aksel Siva, koronavirüs bulaşan Multipl Skleroz (MS) hastalarında kötüye gidiş ya da farklı bir durum gözlenmediğini bildirdi.

MS Haftası dolayısıyla düzenlenen çevrim içi toplantıda Siva, MS'nin büyük oranla genç erişkinleri etkilediğini ve belirtilerin en çok 20 ila 40'lı yaşlar arasında ortaya çıktığını anlattı.

Hastalığın görme bulanıklığı ya da çift görme, denge problemleri, uyuşma, güçsüzlük, halsizlik gibi belirtileri olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Sıva, etkin tedavilerin varlığı sayesinde MS'nin daha çok ve hızlı teşhis edildiğini belirterek şunları söyledi:

"Kovid geçiren MS'lilerde daha kötüye bir gidiş, daha farklı bir durum gözlemlemedik. Dünya da gözlemedi. Kovid'in MS'nin daha kötü gitmesini ya da ataklarını tetiklemesinde bir risk yok. İsrail'de aşıyla ilgili çok yeni bir çalışma yapıldı. Aşı tetikler mi? Biontech aşısı onlarınki. Aşı sonrası atak geçiren MS’lilerin oranı aşı olmayan MSlilerin atak oranından daha yüksek değil."

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türkiye MS Derneği Başkanı Dr. Melih Tütüncü ise MS hastalığında fizik tedavinin hayati önem taşıdığını ifade ederek, kadın MS hastalarının bebek sahibi olabileceklerini vurguladı.

Tütüncü, "Bebek sahibi olacakları zaman hekimleriyle paylaşmalarını öneriyoruz. Hekimin uygun onay verdiği tarihte planlı bir gebelik olursa daha iyi olur. 'MS hastası doğuramaz' diye bir şey yok. MS hastalarının çalışmalarını öneriyoruz, MS olunca karalar bağlamak yok, hayatınıza kaldığınız yerden devam edeceksiniz. Çalışmaya teşvik ediyoruz. Ataklardan maluliyet gelişirse maluliyet özelinde hastalara özürlülük oranını belirtecek rapor vererek o şekilde çalışmalarına devam etmelerini öneriyoruz." değerlendirmesini yaptı.

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Hüsnü Efendi de MS tedavisinde her hastaya özel tedavi şekli olduğunu dile getirerek, "Hastanın MR bulgularına, belirtilerine, klinik seyrine, eşlik eden hastalıklarına, çocuk planlayıp planlamadığına, sosyal desteğe, yaşadığı şehre uygun bir seçim yapılıyor ve izlenmesi gerekiyor. Hastaların bununla yaşamayı öğrenmesi gerekiyor. Hastalığı hayatlarının merkezlerine koymayacaklar." diye konuştu.

Prof. Dr. Efendi, "4-5 yıl içinde daha farklı etki mekanizması olan yeni ilaçlar karşımıza çıkacak.

Daha etkin ilaçlarla MS’yi tedavi ediyor olacağız. MS’li hastalar adına geleceğe umutla bakıyorum. Çok hızlı gelişmelerin yaşandığı bir alan MS." dedi.

MS Okulum Proje Koordinatörü Doktor Erhan Baş ise projenin MS hasta ve yakınlarına yönelik oluşturulmuş çevrim içi eğitim platformu olduğunu dile getirerek, hastaların öz yeterliliklerini geliştirmeyi, bilgi, moral ve motivasyon desteği sağlamayı amaçladıklarını kaydetti.