MOLDOVA: MERKEZİ YÖNETİM İLE GAGAUZ TÜRKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER GERİLİYOR
Moldova'da Ortodoks Hristiyanlardan oluşan küçük Türk azınlık, SSCB'nin dağılışından sonra kısa süreli bağımsızlık ilan etti. Ana dilleri Türkçe olmasına rağmen 135 bin Gagauzun büyük kısmı şimdilerde Rusça konuşuyor.
13 Mart 2024 Çarşamba 11:34
Moldova'ya bağlı Gagauz Özerk Yeri Başkanı Yevgeniya Gutsul’un Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesi, Kişinev-Komrat ilişkisindeki sorunları ve Gagauz Türklerinin haklarını yeniden gündeme taşıdı.
Gagauz Özerk Yeri Başkanı Gutsul, geçen hafta Rusya’nın Soçi şehrinde Dünya Gençlik Forumu toplantısına katıldı. Gutsul, burada Rus lider Vladimir Putin ile de görüştü.
Moldova yönetimi, Gutsul'un Putin ile görüşmesini olumlu karşılamadı.
Gagauz yönetimindeki Şor Partisi, açıklamasında, görüşme nedeniyle Gutsul’un gözaltına alınması için Moldova yönetiminin hazırlık yaptığını ileri sürdü.
Aynı gün Paris'te Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüştü.
Sandu, görüşmeye ilişkin açıklamasında, "Macron'la görüşmemiz, Rusya ve temsilcilerinin ülkeme ilave baskı uygulama yönündeki yeni girişimleri bağlamında gerçekleşiyor." dedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Sandu’nun yasaların arkasına saklanarak Gutsul ile hesaplaştığını ileri sürdü.
Eski Moldova Cumhurbaşkanı Igor Dodon da Gutsul’un Rusya ziyaretiyle ilgili "Moldova'nın bölge yönetimlerine baskı yapıyorlar, faaliyetlerini engellemeye çalışıyorlar, maske gösterileri yapıyorlar, bütçe gelirlerini kesiyorlar, ülke içinde destekleri olmadığından onlar da bunu Moldova dışında arıyor." değerlendirmesinde bulundu.
Kişinev-Komrat gerginliği seçimlerde de hissedildi
Gagauz Özerk Yeri’nde Mayıs 2023'te yapılan başkanlık seçimini muhalefette bulunan ve Rus yanlısı politikalarıyla bilinen Şor Partisi mensubu Yevgeniya Gutsul kazandı.
Bölgede başkanlık seçimlerinin yapıldığı gün Moldova Yolsuzlukla Mücadele Merkezi, Gagauz Özerk Yeri Merkez Seçim Komisyonunda "usulsüzlük yapıldığı" gerekçesiyle aramalar gerçekleştirdi.
Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu, "Seçimde çok sayıda ihlalin yapıldığına ilişkin hiç şüphe yok." ifadesini kullanırken, dönemin Gagauz Özerk Yeri Başkanı İrina Vlah, Moldova yönetimine tepki göstererek, “Seçim organlarımız baskıya maruz kalıyor.” açıklaması yaptı.
Vlah, bölgenin statüsüne saygı duyulması gerektiğinin altını çizdi.
Başkanlığa seçilen Gutsul da kendisine ve ailesine baskı yapıldığını söyledi.
Gagauz Özerk Yeri’nin başkenti Komrat’ta seçim komisyonunda aramalar yapılması nedeniyle protestolar da düzenlendi.
Başkan Gutsul’un hükümet üyeliği hala onaylanmadı
Cumhurbaşkanı Sandu, Yevgeniya Gutsul’un seçilmesinden sonra Gagauz Özerk Yeri Başkanı’nın hükümetteki üyeliğini hala onaylamadı.
Yasalara aykırı olan bu durum Kişinev ve Komrat arasındaki ilişkileri olumsuz etkiliyor.
Bölgenin özerklik haklarının işlerliğinde sorunlar var
Gagauz Türkleri, 1994'te kazandıkları özerklik statüsüyle Moldova'da halk olarak tanınsa da hakların işlerliği konusunda sorunlar yaşamaya devam ediyor.
Gagauz Özerk Yeri’nin kuruluş kanunuyla, Moldova’da 1994’ten bu yana çıkarılan kanunlar uyumlu hale getirilemiyor.
Bu da özerkliğin işlemesi ve bu kapsamda tanınan yetkilerin tam anlamıyla kullanılmasıyla ilgili belirsizliklere yol açıyor.
Söz konusu belirsizlikler hangi görev veya yetkinin Gagauz yönetiminde, hangilerinin merkezi hükümette olması gerektiği konusunda tartışmalara yol açarak Gagauzların özerklik haklarını farklı uygulamalarda kaybetmesine neden olabiliyor.
Özerklik statüsünün anayasada garanti edilmesi gerekiyor
Bu çerçevede, 2017'de Moldova'nın idari bölgesel yapısı, idari ademimerkeziyetçilik ve yerel kamu yönetimi ile ilgili hazırlanan 3 yasa tasarısının Moldova yönetimi tarafından onaylanması bekleniyor.
Gagauz Özerk Yeri’nin özerklik statüsünün Moldova Anayasası tarafından garanti edilmemesi sorunu da Gagauz halkı için hayati önem taşıyor.
Moldova’da çeşitli alanlarda reformların gerçekleştirilmesi sırasında Gagauz Özerk Yeri, sahip olduğu özel statü nedeniyle bu fırsatlardan yararlanamayabiliyor.
Bu da Gagauz Özerk Yeri’nin ülkenin yerel kamu yönetimi sisteminde sıradan bir bölge olarak görülmesine neden oluyor.
Statüsündeki belirsizlik nedeniyle Gagauz Özerk Yeri, merkezi yönetimin vergi sisteminde yaptığı değişikliklerden de olumsuz etkilenerek vergi toplama hakkını da kaybetti.
Moldova’da oluşturulan vergi bölgelerinin merkeze bağlı olması, Gagauz Türklerinin ekonomik ve sosyal alanlarda bağımsız olması konusunda zorluklara sebep oluyor.
Kişinev ile Komrat arasındaki bir diğer politika farkı da Rusya-Ukrayna savaşı konusunda görülüyor.
Moldova, Rusya-Ukrayna savaşında Batılı devletlerin yanında saf alırken, Gagauz yönetimi tarafsız kalmayı tercih ediyor.
Gagauz yönetimi Ukrayna’dan gelen mültecilere insani yardımlarda bulunmayı ihmal etmiyor.
- Rum tarafında toplanan 8 AB İçişleri Bakanı AB’nin Suriye’nin statüsünü yeniden gözden geçirmesini istiyorLefkoşa’nın Rum kesiminde gerçekleştirilen Bakanlar Toplantısı’nda, Suriye’nin statüsünün yeniden gözden geçirilmesi gerekliliği ve Lübnan üzerinden Suriye’den gelen sığınmacıların yönetimi üzerinde duruldu.18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:51ORTADOĞU
- DAÜ Erkek Voleybol Takımı 1. Lig Türkiye Şampiyonası’nda Şampiyon OlduDAÜ Erkek Voleybol Takımı, Şampiyonlukla Süper Lig’e Yükseldi ve Şampiyon Melekler Takımı’nı Unutmadı18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:39DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- DAÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan Kılıç, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'nı KutladıProf. Dr. Kılıç: "19 Mayıs, Gençlere Verilen Değerin ve Güvenin En Büyük Göstergesidir18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:37DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- Yıldız Basketbolcu Temur Rustamov İskele’deKKTC Basketbol Federasyonu Ceza Kurulu, Temur Rustamov’un Extend Büyük Erkekler Basketbol Ligi’nde serbest transfer hakkı ile istediği takıma transfer olarak oynayabileceğini açıkladı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:31BASKETBOL
- Hayri Orçan ve Salih Çeliker 'İslam Başkentleri ve Şehirleri Genel Konferansı'na katıldıTatlısu Belediye Başkanı Hayri Orçan ve LTB Meclis Üyesi Salih Çeliker, 14-15 Mayıs tarihlerinde Konya'da düzenlenen İslam Başkentleri ve Şehirleri Genel Konferansı'na katıldı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:18KIBRIS
- Güney Kıbrıs'ta okullarda bomba paniği: Toplu mesaj Rusya'daki bir adresten gönderilmişGüney Kıbrıs’taki neredeyse bütün ilk ve orta dereceli okullara dün sabah “okulda bomba var” uyarısıyla başlayan tehdit mesajı gönderilmesi büyük paniğe neden oldu. Toplu mesajın Rusya’daki bir adresten gönderildiği anlaşıldı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:16GÜNEY KIBRIS
- Hasan Taçoy: Önce demokraside istikrarlı olmalıyızUBP Milletvekili Hasan Taçoy, son günlerde medyada yer alan bazı söylemlere yanıt vererek, "Önce demokraside istikrarlı olmalıyız" açıklamasını yaptı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:15KIBRIS
- Rum basını: Valizlerin içerisinde milyonlarca Euro taşınıyorGüney Kıbrıs liman ve havalimanlarına gelen valizlerin içerisinde milyonlarca euro taşındığı belirtildi.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:13GÜNEY KIBRIS
- Tatar gençlere seslendi: Sizler, milletimizin umudu, Türk ulusunun geleceğisinizCumhurbaşkanı Ersin Tatar, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasının 105. yılı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla mesaj yayımladı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:09KIBRIS
- Kumarhanelerdeki hırsızlıklar dikkat çekiyorSon günlerde kumarhanelerde yapılan hırsızlıklar dikkat çekiyor. Yeniboğaziçi ve Bafra’da unutulan cüzdanların çalınması gözlerden kaçmazken, kumarhaneye girişleri yasak olan 4 kişiyi tespit eden Polis, şahıslar hakkında yasal işlem başlattı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 11:45KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.