BALIKESİR - Zafer Akpınar Milli mücadele döneminde debbağların (tabak, deri işçisi), keçi ya da koyun postu, baca kurumu, at kuyruğu, çan ve değnekle korkutucu bir görünüme kavuşarak Yunan askerlerini kaçırdıkları rivayetinden ortaya çıkan "Tülütabak" gösterisi, Balıkesir'e özgü bir gelenek olarak yıllardır sürdürülüyor. Yılda bir kez sadece Balıkesir'in kurtuluş günlerinde vatandaşların karşısına çıkan Tülütabaklar'ın, Yunan işgali dönemlerinde düşmanı korkutup, kaçırdıkları rivayet ediliyor. Tülütabaklar'ın hazırlanışı Tülütabak olacak deri işçileri, yılda bir defa sundukları gösteriden önce kentin tabakhanelerin bulunduğu yerde toplanıp, hazırlıklara başlıyor. Yıldan yıla sayıları değişse de en az 10 tabak, tülütabak olarak hazırlanıyor. Debbağlar, belirledikleri bir simit fırınından edindikleri baca kurumunu suyla karıştırıp, açıkta kalacak baş, el, kol, bacak ve ayaklarını siyaha boyuyorlar. İş yerlerinde hazırladıkları koyun ya da keçi postlarını üzerlerine geçiren, deriden yapılmış şapka giyen debbağlar, boyunlarına ses çıkarması için çan takıyorlar, bıyık olarak da at ya da manda kuyruğu kullanıyor. Bir yandan Yunan askerlerini kaçıracak ölçüde korkutucu görünüme kavuşan bir yandan da çağırdıkları davul eşliğinde aralıklarla oynayan debbağların, herbirinin hazırlanması en az 15 dakikayı buluyor. Ellerine aldıkları baca kurumuyla siyaha boyanmış değnekleriyle, aynadan baktıklarında kendilerini bile tanımayacak hale gelen deri işçileri, yıllardır beraber "Tülütabak" olan arkadaşlarını, siyaha boyanıp, post giydikten sonra tanımakta güçlük çekiyor. "Tülükabak, Tüylütabak, Tüylüdebbağ" "Tülükabak, Tüylütabak ve Tüylübeddağ" da denilen Tülütabaklar'ın Yunan işgalinden önce Balıkesir'in düğünlerinde gösteri sunan derici esnaflardan oluşan bir grup olduğu da rivayet ediliyor. Balıkesir Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Türk Halk Edebiyatı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Halil İbrahim Şahin, "tülü" kelimesinin, Anadolu ağızlarında "Uzun tüylü, güreşçi erkek deve, bir yaşındayken doğurmuş keçi, koyun, 1,5-2 ay önce kırkılmış koyun, dağınık, kabarık ya da yünü kırkılmamış koyun" anlamlarına geldiğini belirterek, "Kabak, kelimesi ise aslında tabaktır. Bu oyunu deri işiyle uğraşanlar oynadığı için 'Tülütabak' adı verilmiş, ancak halk ağzında 'Tülükabak' diyenler de olmuş. Hakkında çeşitli rivayetler olsa da uzun yıllardır Balıkesir'de sunulan bir gösteri ya da oynanan oyun olması, bir gerçek" ifadesini kullandı.