MEHMET META, KUZEY KIBRIS’TA BİR ELİN 5 PARMAĞINDAN AZ KALAN KUNDURA USTALARINDAN BİRİ…
Mehmet Meta, modelcilik ile başladığı ayakkabı yapımı dahil her yeteneği ile, Kuzey Kıbrıs’ta bir elin 5 parmağından az kalan kundura ustalarından biri.
21 Mayıs 2023 Pazar 10:52
Mehmet Meta, Kuzey Kıbrıs’ta bir elin 5 parmağından az kalan kundura ustalarından biri... “12 yaşında başladım” dediği, bir ömür verdiği mesleğine tutkuyla bağlı, adeta aşık. “Şimdilerde hobi olarak yapıyorum” dediği kunduracılığın ülkede yok oluyor olmasından endişeli. Kunduracılığın kaybolmaması için çok çaba vermiş, çeşitli kurumalara önerilerle, projelerle başvurmuş, yeni girişimlere önayak olmak için uğraşmış ama olumlu netice alamamış.
Mehmet Meta, sayacılık (makinede dikiş diken kişi), modelcilik ila başladığı, ayakkabı yapımı dahil her şeyi yeteneği sayesinde görerek öğrendiğini anlattığı kunduracılığın, meslek okullarında öğretilmesi gerektiğini söylüyor.
Ayakkabı tamiratı yanında, talep edilen her türlü ayakkabı modelini, şeker hastaları için dahil, sipariş üzerine yaptığını, eski ayakkabıların taban ve topuklarını güçlendirerek yeni modellere dönüştürdüğünü anlatan Meta, kendisinin de keyifle yaptığı tango ve salsa dansçıları için ayakkabılara yönelik talebin son yıllarda normal ayakkabılara oranla daha fazla olduğunu belirtti.
Mehmet Meta çocuk denecek yaşta başladığı kunduracılıkla ilgili serüvenini TAK’a şöyle anlattı:
“12 YAŞINDA BAŞLADIM”
“Kunduracılığa 1969-1970 yıllarında, 12 yaşında ilkokulu bitirince ailem vasıtasıyla Lefkoşa’da Belediye Pazarı’nın yanında bulunan Kaf Ayakkabı Fabrikası’nda başladım, Kaf daha sonra bir modern ayakkabı fabrikası ile birleşerek AYKO kuruldu. O günden bugüne de ayakkabı sevdam devam eder.”
Mesleğe başladıktan bir yıl sonra makineye geçtiğini, üç yılda ayakkabı yapımını öğrendiğini belirten Meta, sayacılığın dışında da kendisini geliştirdiğini, modelcilik, ayakkabı çakımı ve yapımı gibi süreçleri görerek öğrendiğini anlattı.
“KUNDURACILIK BİR YETENEK İŞİ… ASİL NADİR DÖNEMİNDE GÜZELYURT’A AYAKKABI YETİŞTİREMEZDİK”
Kunduracılığın bir yetenek işi olduğunu kaydeden Mehmet Meta, “Ustamı seyrederdim, onun ne yaptığını görür, bozar tekrar yapardım, deneye deneye, 14 yaşında askere gitmezden bir sene önce bir atölyenin sayacı olarak ustabaşıydım, ustalarla birlikte modelcilik de yapardım, 1980 yılında da kendi işimi kurdum, 43 senedir piyasadayım” diye anlattı kunduracılık sevdasını…
Kendi işini kurduktan sonra Güzelyurt, Girne Mağusa ve Lefkoşa’daki ayakkabıcılara yönelik üretim ve dağıtım yaptıklarını, o dönemde sürekli yeni modeller çıkardığını, talep üzerine o modellerden ürettiklerini söyleyen Meta, o yılları anarken “Özellikle Asil Nadir döneminde Güzelyurt’a ayakkabı yetiştiremezdik” diye konuştu.
Ardından bir deri fabrikasıyla bir iş ortaklığı yaptığını, o dönem yanında 60-70 civarında personelin çalıştığını kaydeden Meta, yaşadıklarını şöyle aktardı:
“Gelgelelim kabıma sığamadım, oradaki insanlarla anlaşamadım, fikir ayrılıklarımız vardı, ben daha idealist bir yaklaşımdaydım. Yurt dışından gelen iyi markalara yakın daha üst modeller üretelim isterdim ama oradakiler, ellerindeki derinin kullanılmasını istediler. O derilerle de istediğimin olmayacağını hissettim, keyif almamaya başladım, çift başı ortamına geçtiler, bu da işlerin kalitesini düşürdü. Vazgeçtim... Kendi işimi kurdum, bir müddet daha üretim ve dağıtıma devam ettim ancak 2000 yılından sonra KKTC’deki ayakkabı imalat sektörü yurt dışından gelen ucuz ama kalitesiz mallarla hezimete uğradı. Türkiye’de sektördeki fabrikalaşma bizdekinden çok sonra olmasına rağmen pazarı onlar ele geçirdi.”
“KIBRIS ESKİDEN AYAKKABI SEKTÖRÜNDE TÜRKİYE’DEN ÖNDEYDİ”
Geçmişi anlatırken Kıbrıs’ın birçok konuda olduğu gibi eskiden ayakkabı sektöründe de Türkiye’den önde olduğunu söyleyen Meta şunları ekledi:
“Bizde ayakkabı sektöründe modern anlamda fabrikalaşma 1970 yılında başladı, Türkiye’de ise 1980’li yılların sonunda başladı. İlk başlarda Türkiye’de yapılan ayakkabılar kaliteliydi fakat üretim arttıkça kalitesizleşti. Şimdi adaya gelen ayakkabıların çoğu, aralarında çok iyi ayakkabılar olmasına rağmen, bizde 1980-1990 yıllarında yapılan ayakkabılardan çok daha kötüdür.”
“KUNDURACILIK İŞİNİN OKULLARA GİRMESİNİ ÇOK İSTERİM. NE AYAKKABICI NE TAMİRCİ KALDI MEMLEKETTE”
Kunduracılık işinin okullara girmesini çok istediğini ise Meta şu sözlerle anlattı:
“Annan Planı sonrasında üretimin öneminden bahsedilirken, bazı arkadaşlarla gittim kunduracılığın okullarda öğretilmesi konusunu ilgililerle konuştum, ‘yapacağız edeceğiz’ dendi. AB hibelerinden de yararlanıp gençlerin kunduracılık konusunda eğitilmesi sağlanabilirdi. Ama hiçbir şey yapılmadı. Esnaf ve Zanaatkârlar Odası da sürekli ‘talep yok’ diyor. Sen bir yer kurup da ‘ben ayakkabı sektörü için eleman yetiştiririm’ dersen ve bunu okullara da koyarsan, o zaman bir talep doğabilir. Oradan mezun olan çocuk, bu konuda çalışabilir. Ama yok! Ne ayakkabıcı ne de tamirci kaldı memlekette... Başka bir arkadaşımız vardı o da bıraktı mesleği, herhalde iki sene sonra ben de bırakırım.”
Gençlerin kunduracılık konusunda eğitilmesi için bir beklentisi olmadan hâlâ gönüllü katkı yapabileceğini kaydeden Meta, gençleri zanaata teşvik için askerlikten önce ustaların yanında durarak zanaatı öğrenmeleri, usta yanındaki eğitimini tamamladıktan sonra askere gitmelerine olanak tanınabileceği” yönündeki fikrini ifade etti; “Bu gençler askerlikleri bitince, öğrendikleri dalda çalışırlar böylelikle…” dedi.
Ülkede “üretim” lafının çok kullandığını kaydeden Mata, “Ne üretirik biz, laf üretirik. Devlet üreticinin önünü açmıyor ki” sözüyle devleti de eleştirdi.
Türkiye’yle gümrük birliği hayata geçirilmiş olsaydı ve üretilenler Türkiye’de satılabilseydi Kuzey Kıbrıs’ta da üretimin artabileceğini kaydeden Meta, imalat için yurt dışından alınan malzemeden gümrük vergisi uygulandığı için KKTC’de imal edilen ayakkabının fiyat anlamında Türkiye’den gelenle rekabet edemediğini anlattı. Mehmet Meta, konuyla ilgili şunları söyledi:
“İMALATÇILARIN DESTEKLENMESİ GEREKİR”
“Biz zamanında yetkililerle konuşup malzemeden gümrük alınmamasını, ithalatı sınırlayarak buradaki imalatçının desteklenmesini talep ettik ancak isteklerimiz olmadı. 1980 yılında 60 olan ayakkabı atölye sayısı ile 3 olan ayakkabı fabrika sayısının bugün sıfırlandı. Ben yanımda 7 kişiyle üretim ve dağıtım yapardım ama şimdi ben yanımda 7 kişi çalıştıramam, kaç çift ayakkabı yapacam da maaşlarını çıkaracam?”
Kunduracılığın kurtulmasına olanak sağlayabileceğini belirttiği bir diğer girişimini de Meta şu şekilde aktardı:
FOLKLOR AYAKKABISI…
“Kültürümüze ait folklor ayakkabısı üretimi konusunda kunduracı yetiştirmek için ilgililere projelerle başvurdum ama bunu bir sanat okuluna dahi koyamadım. Folklor ayakkabısı yapsak, Kültür Bakanlığına versek bakanlık da maliyet fiyatına derneklere verse hoş olurdu ama kimse bu işin üstüne düşmedi. Spor ayakkabısıyla folklor yapılıyor.”
Deneyimli kunduracı Mehmet Meta, gençlerin kunduracılık konusunda eğitilmesi için bir beklentisi olmadan hâlâ gönüllü katkı yapabileceğini kaydederek, “gençleri zanaata teşvik için askerlikten önce ustaların yanında durarak zanaatı öğrenmeleri, usta yanındaki eğitimini tamamladıktan sonra askere gitmelerine olanak tanınabileceğini” ifade etti; “Böylece bu gençler askerlikleri bitince öğrendikleri dalda çalışırlar” dedi.
Son yıllarda tercih edilen spor ayakkabılarının ayak sağlığı için zararlı olduğunu, ayağı genişlettiğini belirten Meta, iyi bir ayakkabıyı da şöyle özetledi:
“Deri olması lazım, ayakta koku yapmaması, süngerli olması lazım, topuklu ayakkabının denge noktasına parmağınızla bastırdığınızda ayakkabının sağa sola kaçmaması lazım. Topuklu ayakkabılarda içe doğru olan ökçeler daha rahattır, düz gelen ökçeler rahat değildir, çelik taban faktörü de çok önemlidir.”
- Kulüplerden Ertuğ Nasıroğlu federasyonuna güçlü onayKulüplerden Ertuğ Nasıroğlu federasyonuna güçlü onay çıktı28 Eylül 2024 Cumartesi 13:22BASKETBOL
- Hristodulidis’in yargıç adayları reddedildiAvrupa Konseyi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yargıç seçme komitesi, Rum yönetiminin AİHM yargıçlığı için gönderdiği isim listesini reddetme kararı aldı.28 Eylül 2024 Cumartesi 09:49GÜNEY KIBRIS
- Tatar, “İki devlet birbirini tanırsa Kıbrıs meselesi çözülür”Tatar, “İki devlet birbirini tanırsa Kıbrıs meselesi çözülür” diyerek, Kıbrıs’ta bir işgalci varsa onun da Yunanistan olduğunun altını çizdi. Tatar, Güney Kıbrıs ile bir dertleri ve kavgaları olmadığını belirterek "Yeter ki herkes yerini bilsin” dedi.28 Eylül 2024 Cumartesi 08:53KIBRIS
- Taçoy: Birilerinin değil, halkımızın hizmetinde olacağızUBP Milletvekili Hasan Taçoy, kurultay süreci sonrası yaptığı açıklamada, partideki yanlışlara karşı durmaya devam edeceklerini belirtti.28 Eylül 2024 Cumartesi 08:47KIBRIS
- Deprem davalarında bir ilk: Müteahhit Alpargün'e "olası kast"tan 62 kez müebbet ve 865 yıl hapisAdana'da 6 Şubat 2023'teki depremde 96 kişinin öldüğü apartmanın müteahhidi Hasan Alpargün, 62 kez müebbet ve 865 yıl hapis cezasına çarptırıldı.28 Eylül 2024 Cumartesi 08:46TÜRKİYE
- Hasipoğlu’ndan AKEL’e tepki: Gerçekleri saptırma yetenekleri dünyaya sergilendiUBP Genel Sekreteri Oğuzhan Hasipoğlu, AKEL Genel Sekreteri Stefanu’nun, Türkiye’yi işgalci olarak suçlamasıyla, gerçekleri saptırma yeteneğinin, bir kez daha dünya kamuoyunun gözü önüne sergilendiğini belirtti.28 Eylül 2024 Cumartesi 08:44KIBRIS
- Erhan Arıklı: Meyve-sebze ithalatını serbest bırakacağız…Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, “Filanca falanca kesimi kaybederiz düşüncemiz de yok” ifadesini kullandı.28 Eylül 2024 Cumartesi 08:43KIBRIS
- Özdil Nami: Çözüm ya federal, ya iki devletliÖzdil Nami, Crans Montana sürecinde masadan kaçmasını beceren Rum tarafına bir bedel ödetilmediğini, buna kafa yormanın gerekli olduğunu söyledi.28 Eylül 2024 Cumartesi 08:41KIBRIS SORUNU
- Akansoy'dan Hasipoğlu'na Sert Tepki: "Popülist Söylemlerle Halkı Yanıltıyorsunuz"Akansoy'dan Hasipoğlu'na Sert Tepki: "Popülist Söylemlerle Halkı Yanıltıyorsunuz"Akansoy, hükümetin ekonomik politikalarını eleştirerek, "Hükümetinizin yarattığı ekonomik çöküş, halkın alım gücünü eritti, gençlerimizin umutlarını kırdı. Bu gerçekle27 Eylül 2024 Cuma 17:36KIBRIS SORUNU
- Simon Aykut davası bir kez daha ertelendi!Kuzeydeki İsrailli emlak müteahhidi hakkındaki dava ertelendi27 Eylül 2024 Cuma 17:30GÜNEY KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.