MAĞARA YAPILARI İNŞA EDEN NEANDERTAL İNSANI: PEKİ NEDEN?

Yarı-dairesel şekilde yerleştirilmiş dikitlerden oluşan 176 bin yaşındaki dünyanın en eski duvarı, Fransa’nın Güneybatısındaki bir mağaranın iç kısımlarında bulundu. Nature’dan Ewen Callaway’in haberine göre, bulunan duvarlar, Neandertallerin yapılar oluşturabildiğinin ve mağaraların derinliklerine girebildiğinin en iyi kanıtları.

Söz konusu Bruniqual Mağarası’nın oldukça dar olan girişinden yaklaşık 350 kilometre içeride bulunan yapılar, 1990 yılında mağarabilimciler tarafından keşfedildi. İlk olarak mağarada bulunan otçul bir canlıya veya bir ayıya ait olduğu düşünülen yanmış bir kemik üzerinde yapılan radyokarbon testi, iskeletin 50 bin yıldan daha eski olduğunu gösterdi. Ancak, 1999 yılında ekip liderinin hayatının kaybetmesiyle mağarada yapılan çalışma durduruldu.

Birkaç yıl önce bölgeye tatil amacıyla giden paleoklimatolog Sophie Verheyden’in dikkatini çeken mağara, araştırmacının bir araya getirdiği bir ekiple birlikte kazılmaya başladı.

Elde edilen sonuçlara göre, yapı kompleksi 400 adet büyük dikitin, 6,7 metre genişliğindeki alana yarı-çember şeklinde dizilmesiyle oluşturulmuştu. Yanık kalıntılarının tamamı bu duvarların içinde bulundu.  Dikitler kırılırken açığa çıkan tebeşirin analizi ile yapı, günümüzden 174 bin 400 ile 178 bin 600 yıl öncesine tarihlendi.

Yapı kompleksinin üç boyutlu görseli.

Ekip liderlerinden yerbilimci Dominique Genty’ye göre yapının doğal yollarla oluşmadığı aşikâr. Ekip, ayıların kış uykusuna yatması sırasında oluşabileceğini bile değerlendirmiş ancak mağarada ayıların kış uykusuna dair herhangi bir ize raslanmamış.

Şimdilik mağarada erken dönem insanlarına dair herhangi bir iskelet veya alet bulunmuş değil, ancak bölgede o tarihte başka bir insan türü yaşamadığından yapıların Neandertal tarafından yapıldığı düşünülüyor.

Yine de bu duruma temkinli yaklaşanlar mevcut. Örneğin, Pennsylvania Üniversitesi’nden arkeolog Harold Dibble, Callaway ile görüşmesinde bu iddia için daha çok kanıt sunulması gerektiğini söylemiş.

Peki ya gerçekten bu yapıları Neandertaller oluşturduysa sebebi neydi? Genty, bunun henüz bir sır olduğunu söylüyor. Araştırıcılar bunun manevi bir sebeple mi yoksa dünyevi bir ihtiyaca yönelik mi olduğu konusunda kararsız olsa da önceki çalışmalardan bilinen birtakım bilgiler var. Şu ana kadar Neandertallerin sembolizminin oldukça sınırlı olduğu biliniyor. Bu da manevi amaç yapı üretmelerinin oldukça zor olduğunu gösteriyor.

Ewen Callaway bir başka arkeolog, Leiden Üniversitesi’nden Marie Soressi’nin de görüşlerini almış. Sorressi’ye göre Neandertallerin yapı inşa edebilmesi aslında çok da ilginç değil! 176 bin yıl önce yaşamış olan Neandertallerin beyin yapılarının buna uygun olduğunu belirtiyor. Zira bu insan türü karmaşık taş aletler üretiyor ve hatta ateşi bunları yapıştırmak için kullanabiliyordu. Ancak Soressi’ye göre esas ilginç olan Neandertallerin bu kadar karanlık bir mağaranın derinliklerine ilerlemeye cesaret edebilmiş olması.