“LUTE PROSEDÜRÜ ADIM ADIM”

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile dün başladığı görüşmelerini bugün tamamlayacak olan BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs geçici danışmanı Jane Holl Lute’un, iki liderle Ocak ayı için randevulaşmasının beklendiği haber verildi.

Fileleftheros “Lute Prosedürü Adım Adım… Guterres’in Danışmanı Bugün Akıncı ve Anastasiadis İle Görüşüyor ve Ocak İçin Randevu Ayarlıyor” başlığıyla manşete çektiği haberinde, Lute’un liderler ile referans şartlarının içeriği ve  şekillendirme yöntemlerini görüştüğünü, diplomatik çevrelerin ise yakın zamanda referans şartlarında anlaşma beklemediklerini yazdı.

Gazeteye göre Rum Yönetimi sözcüsü Prodromos Prodromu, referans şartları konusunda “prosedür başladı. Henüz başındayız ancak bu aylar veya yıllar gerektiren bir prosedür değil. Bu aşamada belge söz konusu değil,  belge sonuç alınırsa ortaya çıkacak” dedi, referans şartlarının sonuçlandırılması prosedürünün Ocak ayı içerisinde devam edebileceğine işaret etti.

Gazete bazı müdahil tarafların, müzakerelerin önümüzdeki Mayıs ayından önce başlamasını beklediğini, BM’nin de bu nedenle şartlar olgunlaştığında her şey müzakerelerin başlamasına hazır olsun diye  acele etmeden, adım adım ilerlemek niyetinde olduğunu belirtti.

Lute’un bugünkü temaslarını tamamladıktan sonra Ada’dan ayrılacağını, geri döneceği kesin tarihin ise daha sonra belirleneceğini  ifade eden gazete, Ocak ayındaki turunda Kıbrıs’a garantörleri de dolaşıp mı yoksa doğrudan mı geleceğinin net olmadığını yazdı.

Politis “Bir Tur Daha da Bakalım” başlığıyla aktardığı haberinde, dünkü görüşmelerinden sonra açıklama yapmayan ve iki liderden de gizlilik taahhüdü alan Lute’un, muhataplarına, “müzakerelere iç yönlerin görüşülmesiyle başlanmasının daha etkin bir metot mu olacağı” sorusunu yönelttiğini savundu.

Gazete, BM’nin, Kıbrıs’taki iki tarafın  prosedürü hızlandırmayı isteyip istemediğini ve bugünkü hareketsizliğe cevabın Kıbrıs sorununun iç yönleriyle ilgili bir görüşme olup olamayacağını saptamaya çalıştığını belirtti, şunları yazdı:

“Diğer bir deyişle  Anastasiadis’in desantralizasyon önerisi bağlamında Türkiye’nin açtığı alternatif yaklaşımlar görüşmesi,  güvenlik ve garantilerin yakın gelecekte müzakerelerde öncelik taşımaması sonucunu doğurdu.”

Alithia “Referans Şartları… Anlaşma İçin Kimse Acele Ediyor Görünmüyor” başlıklı haberinde, bu aşamada referans şartlarında anlaşma sağlanması ihtimalinin çok az olduğunu, Lute’un mekik diplomasisi şeklindeki çabalarına yeni yılda devam edeceğini kaydetti.

Haravgi “Lute Bugün İki Liderle Yeniden Görüşüyor” başlığıyla manşete çektiği haberinde, Sözcü Prodromu’nun açıklamasına işaret ederek, Rum Yönetiminin son 24 saattir, referans şartlarında Aralık sonuna kadar anlaşmaya varılması argümanının zor olduğu görüşünü dillendirmekte olduğunu yazdı.

Gazete edindiği bilgilere dayanarak, Lute’un Anastasiadis’e, TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı görüşmenin içeriğini aktarmadığını da kaydetti.

PARTİLERİN DEĞERLENDİRMESİ

Fileleftheros, Rum siyasi partilerinin, Lute’un temasları, müzakerelerin yeniden başlaması ön şartları ve Rum tarafının tavrıyla ilgili değerlendirmelerine yer verdi.

Gazeteye göre  AKEL Basın Sözcüsü Stefanos Stefanu, bu dönemi “bekleme ve beklenti dönemi” diye nitelediği açıklamasında, “ülkenin ve halkın iki bölgeli iki toplumlu federasyon çerçevesinde kurtulması ve yeniden birleşmesi için müzakereler Genel Sekreter’in Çerçevesi temelinde, Crans Montana’da koptuğu yerden yeniden başlamalı” dedi.

DİKO, Lute’un ve dolayısıyla BM’nin, ileri sürdükleri “Türk uzlaşmazlığını” göğüsleme yolu bulması gerektiği savunarak, “Genel Sekreter’in Kıbrıs danışmanı Lute’un mekik dokuması, taraflardan biri, Türk tarafı, tamamen kötü niyetli iken takvimlere uyulamayacağının göstergesidir” iddiasında bulundu.

EDEK, Lute’un Anastasiadis’le görüşmesinden, referans şartlarında anlaşma için başta konulan takvime uyulmayacağının görüldüğünü öne sürerek, “Başkan, sorunun uluslararası yönünün öncelikle görüşmek üzere Güvenlik Konseyi daimi üyesi 5 ülkenin katılacağı uluslararası bir konferans toplamasını talep etsin. Başkan’ın Lute ile yapılan görüşmelerin içeriği konusunda Ulusal Konsey üyelerine de bilgi vermesi iyi olurdu ” görüşünü dile getirdi.

Vatandaşlar İttifakı, Lute’un Ada’ya gelişinin, referans şartlarının ve Anastasiadis’in yeni fikirlerinin, Rum iç cephesindeki yoğun çatışmalar ile birlikte Kıbrıs sorununda endişe yarattığına işaret etti. Rum Ulusal Konseyi’nin derhal toplanması, Anastasiadis’in Kıbrıs sorununda  bundan sonra atacağı adımlarla ilgili karar almadan önce siyasi partileri bilgilendirmesinin şart olduğu görüşünü ortaya koyan İttifak, Anastasiadis’in de siyasi partilerin de “kamuoyu önünde çatışmaktan vazgeçmesi gereğine” vurgu yaptı.

Ekologlar, “Lute gecikmeleri oynarken, uluslararası  konferans önerisi yeniden gündeme geliyor. Lute’un inisiyatifinin zorluklarla karşılaştığı kesindir. Türkiye şantajcı şartlarında ısrar ederken, Başkan Anastasiadis de desandralize federasyon ipini germeye devam ederken bu iş çok zor görünüyor” iddiasında bulundu; “Güvenlik Konseyi’nin bütün daimi üyelerinin, AB’nin ve komşu ülkelerin katılımıyla uluslararası konferans talep etmenin tam zamanıdır” dedi.

ELAM, Rum Yönetimini kast ederek “hükümet öncelikle Kıbrıs sorununun iki toplum arasındaki iç anlaşmazlık olmadığını, uluslararası istila ve işgal sorunu olduğunu anlamalı, Kıbrıs’ın kurtarılmasını talep ederek Antonio Guterres’in danışmanına doğru mesajlar vermelidir” iddiasında bulundu.