Kuzey Kıbrıs’tan 1974 sonrasında yurtdışına kaçırılan birçok eski eserin, 11 yıl Almanya’da süren davalar sonucunda son dilimi de Kıbrıs Kilisesi’ne iade ediliyor. Kıbrıslı Türk sanat kaçakçısı Aydın Dikmen taraf çalınan ve Mart ayında sonuçlanan mahkeme eserlerin iadesine karar vermişti. İadenin gerçekleşecek olması Kilise tarafından sevinç ile karşılanırken, eserlerin çok kısa bir zaman zarfında adaya geri dönmesi bekleniyor.

Söz konusu eserler arasında, 24 Bizans kutsal emaneti, çoğunluğu Ayos Epiktitos Kilisesi'nden Chr. Chatzipromou koleksiyonundan gelen bazı tarih önceki antikalar, kilise duvar yağlıboya resim parçaları, ikonlar, Kıbrıs'taki Ermeni toplumuna ait 18. Yüzyıldan bir el yazması İncil ve daha bir çok eser bulunuyor. Kuzey Kıbrıs’tan kaçırılan eski eserler 1997 yılında Aydın Dikmen in Münih'teki apartman dairesinde bulunmuştu.

Hanife Lefkaralı

Kıbrıslı Türk eski eser kaçakçısı Aydın Dikmen tarafından Kıbrıs'ın kuzeyinden çalınan toplam 207 eski eserin artık tümü de Kıbrıs kilisesine geri iade ediliyor.

APARTMAN DAİRESİNDE BULUNDU

17 Mart'ta, Münih Temyiz Mahkemesi Aydın Dikmen tarafından çalınan ve 1997 yılında söz konusu kişinin Münih'teki apartman dairesinde bulunan ve iadesi beklenen son dilim eski eserlerin Kıbrıs Kilisesi’ne geri verilmesine dair kararı sonrasında eserlerin Nisan ayı gibi iadesinin öngörüldüğü açıklanmıştı.Eserlerin ise bugünlerde adaya geri gelmesi bekleniyor.

Rum Hukuk Dairesi, Avrupa Birliği'ndeki Kıbrıs Kilisesi Temsilciliği tarafından, Mahkemenin, çoğu Rus stili ikonlar ve tarih öncesi eski eser olarak, kalan 49 tarihi eserin, eksik belgelerden dolayı kaçakçıya geri verilmesini de kararlaştırdığını açıklamıştı. 34 eserin ise bu dava ile ilgili en önemli eserler olduğu ve bunlar arasında kilise duvar yağlıboya resimleri parçaları, ikonlar, Kıbrıs'taki Ermeni toplumunun 18. yüzyıla ait bir el yazması incilinin ve on tarih öncesi eski eserin bulunduğu da belirtiyor.

BİR BÖLÜMÜ İADE EDİLDİ

Aydın Dikmen'in Münih'te tasarrufunda bulunan toplam 173 yağmalanmış eski eser de geçmiş dönemlerde Güney Kıbrıs'a iade edildi. Mahkeme Mart ayında, kalan 49 tarihi eserin Dikmen’e geri verilmesine de karar verdi ama bu kez Dikmen’in Güney Kıbrıs’a olan parasal borç yeni bir süreci başlattı. Kıbrıslı Türk kaçakçının, Güney Kıbrıs’a 500 bin Euro’yu aşan bir borcu olduğu için, 49 eserin açık artırmaya çıkarılacağı ve Güney Kıbrıs tarafından ücretsiz bir şekilde alınacağı, dolaysıyla Kıbrıslı Türk kaçakçıya geri verilmeyeceğini de kaydetti.

ESERLER KIBRIS’A GERİ DÖNÜYOR

Kıbrıs Kilisesi, Münih Temyiz Mahkemesi'nin Kıbrıslı Türk sanat kaçakçısı Aydın Dikmen davasıyla ilgili 16 Mart kararından sonra, Kıbrıs’ın kuzeyinden yurt dışına kaçırılan 34 eserin daha çok kısa bir zaman zarfında Kıbrıs'a dönmesinin beklendiğini bildirdi. Söz konusu kilise zenginlikleri arasında, 24 Bizans kutsal emaneti ve çoğunluğu Ayos Epiktitos Kilisesi'nden Chr. Chatzipromou koleksiyonundan gelen bazı tarih önceki antikalar oluyor.

Bizans kutsal emanetleri arasında üç bema kapısı (Antiphonitis Christ Manastırı, Kantara'daki Bakire Mary Manastırı), Antiphonitis Christ Manastırı'ndan, Coma tou Yialou'daki kilise ve Sychari'deki Panagia Apsinthiotissa Manastırı'ndan duvar resimleri bulunuyor. Bunlara ek olarak Panagia Troodtissa Manastırı'ndan 17. yüzyıla ait el yazması ve 1963'teki Türk ayaklanması sırasında çalınan Kıbrıs Ermeni toplumuna ait el yazması İncil yer alıyor.

173 ESER GERİ GELDİ

Ekim 2013'te, aynı davayla ilgili 173 eski eser adaya geri gelmişti. Çoğunluğu Rus tarzı ikonlar ve tarih öncesi antikalardan oluşan kalan 49 eski eser için bir an önce kurtarılıp adaya geri getirilmesi yönünde yasal süreç yürütüldü. Kıbrıs'tan tarihi eserler, aralarında Türkiye, Rusya, İsviçre, Hollanda ve Birleşik Krallığın, ve hatta ABD, Avustralya ve Japonya'nın da bulunduğu bazı ülkelerde özel koleksiyonları süslüyor.

MAHKEME SÜRECİ

Münih Temyiz Mahkemesi’nde, 1997 yılında Dikmen’in iki evinde bulunan ve de 173’nün Kıbrıs’tan olduğu kanıtlanan toplam 350 eserin akıbeti konusunda 2014 yılı Aralık ayında dava görüşülmüştü. Münih Temyiz Mahkemesi’nin davaya ilişkin kararı 16 Mart 2015’te açıklarken, mahkeme, her iki tarafa, sorunlarını mahkeme dışında anlaşma yoluyla çözmeleri için de tavsiyede bulunmuştu. Dava sürecide “nereden olduğu kanıtlanması zor olan eserler konusunda Dikmen’e Güney Kıbrıs’a ödeme yapması” konusunda çağrıda bulunmuştu.