KUŞ GRİBİ SALGINI VE ENFLASYON, ABD'DE YUMURTA FİYATLARINI UÇURDU

ABD Tarım Bakanlığı'nın gıda fiyatı görünümünü raporuna göre, geçen yıl şubatta başlayan kuş gribi salgınından milyonlarca tavuk etkilendi. 47 eyalette 60 milyona yakın kuş itlaf edilirken, salgından etkilenen yumurta tavuğu sayısı da 43 milyonu aştı. Tekrarlayan salgınlar nedeniyle yumurta arzında ciddi düşüşler kaydedilirken, ABD yumurta stokları, geçen ay 2022 başına göre yüzde 29 azaldı.

Kısıtlı arz, kasım-aralık aylarını kapsayan tatil sezonunda artan taleple birleşince toptan yumurta fiyatları yükseldi. Ayrıca, normalden daha düşük seviyede olan yumurta stokları, Noel haftasında fiyatların rekor seviyelere çıkmasına neden oldu.

Fiyatlar yüzde 210 arttı

Geçen yıl aralık ayındaki Noel haftasında kabuklu yumurta fiyatları, 2022'nin başına kıyasla yüzde 267, bir önceki yılın aynı dönemine göre de yüzde 210 arttı. Bir düzine toptan kabuklu yumurta fiyatı geçen yılın başında yaklaşık 1,5 dolar seviyesinde olurken, yıl sonunda 5 doların üzerine çıktı. Geçen yılın son haftasında stokların artmaya başlamasıyla yumurta fiyatlarında hafif düşüş kaydedildi.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, geçen yıl başlayan ve şimdiden 60 milyona yakın kuşu etkileyen kuş gribi virüsünün yayılması, yumurta fiyatlarının yüksek olmasının temel nedenini oluşturdu. Ayrıca, birçok gıda gibi yumurta da ABD'de yükselen fiyatlardan payını aldı. ABD Çalışma Bakanlığı tarafından açıklanan enflasyon verilerine göre, Aralık 2022'de yumurta fiyatı aylık bazda yüzde 11,1, yıllık bazda da yüzde 59,9 artış gösterdi.

Marketler sınırlı stok nedeniyle özür diliyor

Marketlerde ise yumurta fiyatları türlerine göre değişiklik gösteriyor. Bazı marketlerde bir düzine organik yumurtanın fiyatı 12 dolara yaklaşırken, organik olmayan yumurtalar 7 dolar civarında alıcı buluyor. Öte yandan, bazı marketler, yumurta raflarına astıkları notlarda tedarikçilerin fiyatları yükseltmesi nedeniyle yumurta fiyatlarının arttığını belirterek, sınırlı envanter nedeniyle müşterilerinden özür diliyor. Talebin dengelenmesi, stokların yeniden artmaya başlaması ve enflasyonunu ılımlı seyri nedeniyle yumurta fiyatlarında düşüş öngörülüyor.