KTTB: KANSERDEN KORUNMAK MÜMKÜNDÜR
KTTB: Kanserden Korunmak Mümkündür
07 Nisan 2023 Cuma 09:55
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2020 yılında Dünya’da; toplam 19,3 milyon yeni kanser vakası saptanmış ve 10 milyondan fazla kansere bağlı ölüm olmuştur. Buna göre dünyada gerçekleşen her 6 ölümden 1’i kansere bağlıdır.
Bu sayının önümüzdeki 20 yılda %70 oranında artması beklenmektedir.
Neden Kanser Oluyoruz?
Sanıldığının aksine kanserlerin sadece %15’i anne babamızdan kalıtım yoluyla geçen genlerimiz nedeni ile gelişir yani ailesel yatkınlığa bağlıdır. %35’inin nedeni rastgele mutasyonlar iken tüm kanserlerin yarısı ise çevresel etkenlerle oluşur.
Risk Faktörü Nedir?
Bir hastalığa yatkın hale gelmemize ve hastalığa yakalanma şansımızı artıran durumlara/etkenlere o hastalığın risk faktörleri denir. Kanser riskimizi artıran çeşitli risk faktörleri vardır. Mesela yaşımız arttıkça kanser riskimiz de artar. Diğer yandan bazı kanserler kadınlarda bazıları ise erkeklerde daha sık görüldüğü için cinsiyet de bir risk faktörüdür. Kalıtımsal nedenlerle oluşan kanser yatkınlığımız da bir risk faktörüdür.
Bu gibi risk faktörlerimizi değiştirmemiz mümkün olmadığı için değiştirilemeyen risk faktörleri olarak sınıflandırılırlar.
Değiştirilebilir Risk Faktörleri Nelerdir?
- Çevresel Etkenler
- Zararlı Alışkanlıklar
- Beslenme Alışkanlıkları
- Enfeksiyon Ajanları
- Kimyasal Karsinojenler
- Yaşam Tarzı
Tüm kanser nedenlerinin yarısını oluşturan bu faktörleri olumlu yönde değiştirerek kansere yakalanma riskimizi %80’e kadar azaltabiliriz. Bu nedenle bu etkenlere değiştirilebilir risk faktörleri diyoruz.
Çevresel kanser yapıcılar arasında iyonize radyasyon ve ultraviyole ışınları da yer alır.
Tütün ve tütün ürünlerini (sigara, puro vb.) kullanmak veya sadece dumanına maruz kalmak kanser riskini artırdığı en net şekilde gösterilen zararlı alışkanlıkların başında gelir. Öyle ki tüm dünyada kansere bağlı tüm ölümlerin %22’sinden tütün/sigara kullanımı sorumludur. Kansere bağlı ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alan akciğer kanserlerinin %90’ı tütün ve tütün ürünlerine bağlı gelişir. Eğer tütünsüz bir dünya yaratabilseydik akciğer kanserlerinin %90’ının önleyebilirdik. Sigara ve tütün kullanımı sadece akciğer kanserinin değil başka birçok kanser türünün de riskini artırdığı gibi kalp ve damar hastalıkları ile ilişkisi de gösterilmiştir. Her yıl tüm dünyada sigara/tütün nedeni ile 8 milyon insanın yaşamını yitirdiği, bunların 7 milyonu kendisi tütün kullandığı halde 1 milyon kişinin kendisi kullanmadığı halde tütün dumanına maruz kaldığı için (pasif içicilik) öldüğü bildirilmektedir.
Alkol kullanımı da birçok hastalıkla ilişkilendirilmiştir. Kanserler açısından en iyi bilineni alkol ile karaciğer kanseri arasındaki ilişkidir. Ancak alkol tüketiminin meme kanseri riskini artırdığına dair veriler artmaktadır. Ayrıca sigara içen kişilerin eş zamanlı alkol kullanmasının sinerjistik etki ile baş-boyun kanserlerinde artışa sebep olduğu da bilinmektedir. Kanser riskini azaltmak için alkol kullanmamalı veya kullanımını sınırlandırmalıyız.
Sağlıklı beslenmek sağlıklı bir yaşam sürmek için çok önemlidir. Kanserler açısından ne yediğimiz kadar ne yemediğimiz de çok önemlidir. Düşük yağlı, taze meyve sebzeden, baklagiller ve tahıllardan zengin bir beslenme, kırmızı et tüketimini azaltıp beyaz eti (balık -tavuk) artırmak önemlidir. Ülkemize ait Akdeniz tipi beslenme sadece kanserler değil kalp-damar hastalıkları, diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıklar açısından da tavsiye edilmektedir.
Diğer yandan yiyeceklerimizi nasıl sakladığımız ve nasıl pişirdiğimiz veya hazırladığımız da önemlidir. Kızartma yerine haşlama ve ızgaralara ağırlık vermek tavsiye edilmektedir.
Sağlıklı beslenmek kadar sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak da birçok hastalık gibi kanser açısından da önemlidir. Obezite yani fazla kilolu olmak meme, rahim, kalın bağırsak, yemek borusu kanseri gibi birçok kanser ile ilişkilendirilmiştir.
İdeal vücut ağırlığımızı korumak için beslenme kadar hareketli bir yaşam sürmek de etkili ve faydalıdır. Düzenli yapılan egzersizlerin bizi birçok hastalıktan olduğu gibi meme, prostat, rahim ve bağırsak kanserleri gibi kanserlerden de koruduğu hatta kanser hastalarının fiziksel aktivitelerinin artırılmasının sağ kalımlarını artırdığı da bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir.
Kansere yol açabildiği bilinen belirli enfeksiyon ajanları mevcuttur. Hepatit B ve Hepatit C virüsleri karaciğer kanserine neden olurken Human Papilloma Virüs (HPV) ise rahim ağzı kanseri, baş-boyun kanserleri ve genital bölge kanserlerinin temel etmenidir. Bunlar dışında Helicobacter Pilori isimli bakterinin mide kanserine neden olduğu da bilinmektedir.
Günümüzde Hepatit B aşısının yaygın kullanımı ile bu virüse bağlı karaciğer kanseri sıklığı değişmektedir. Hepatit C’ye karşı henüz aşı mevcut olmamakla birlikte kan ve cinsel yolla bulaşan bu virüsten korunmak da önemlidir.
HPV ise direk temas ve cinsel yolla bulaşmakta ve yaygın olarak görülmektedir. Günümüzde HPV’ye karşı etkili aşılar mevcuttur ve 9-26 yaş arası hem kızlara hem de erkeklere önerilmektedir. HPV aşısının yaygın uygulanması ile özellikle rahim ağzı kanserlerinde %70’e yakın azalma hedeflenmektedir.
Kanserden Kaçınmak İçin:
1-Sigara ve tütün ürünü kullanmayınız
2-Düzenli egzersiz yapınız
3-Normal vücut ağırlığınızı koruyunuz
4-Sağlıklı besleniniz
5-Güneş ışınlarından korununuz
6-Alkol kullanmayınız
7-Hepatit B ve HPV aşısı yaptırınız
Bireysel olarak kanser riskimizi azaltmak için ayrıca kanser belirti ve bulgularını bilmemiz, kanser riskimizi bilmemiz ve kanser erken tanı ve tarama programlarına katılmamız da önemlidir.
Ülkemizde tedavi edici hizmetlerin artırılması kadar koruyucu sağlık hizmetlerinin geliştirilerek yaygınlaştırılması gerekmektedir. Ayrıca kanser tarama ve erken tanı programlarının toplumdaki tüm risk gruplarını kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması hedeflenmelidir.
- Rum tarafında toplanan 8 AB İçişleri Bakanı AB’nin Suriye’nin statüsünü yeniden gözden geçirmesini istiyorLefkoşa’nın Rum kesiminde gerçekleştirilen Bakanlar Toplantısı’nda, Suriye’nin statüsünün yeniden gözden geçirilmesi gerekliliği ve Lübnan üzerinden Suriye’den gelen sığınmacıların yönetimi üzerinde duruldu.18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:51ORTADOĞU
- DAÜ Erkek Voleybol Takımı 1. Lig Türkiye Şampiyonası’nda Şampiyon OlduDAÜ Erkek Voleybol Takımı, Şampiyonlukla Süper Lig’e Yükseldi ve Şampiyon Melekler Takımı’nı Unutmadı18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:39DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- DAÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan Kılıç, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'nı KutladıProf. Dr. Kılıç: "19 Mayıs, Gençlere Verilen Değerin ve Güvenin En Büyük Göstergesidir18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:37DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- Yıldız Basketbolcu Temur Rustamov İskele’deKKTC Basketbol Federasyonu Ceza Kurulu, Temur Rustamov’un Extend Büyük Erkekler Basketbol Ligi’nde serbest transfer hakkı ile istediği takıma transfer olarak oynayabileceğini açıkladı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:31BASKETBOL
- Hayri Orçan ve Salih Çeliker 'İslam Başkentleri ve Şehirleri Genel Konferansı'na katıldıTatlısu Belediye Başkanı Hayri Orçan ve LTB Meclis Üyesi Salih Çeliker, 14-15 Mayıs tarihlerinde Konya'da düzenlenen İslam Başkentleri ve Şehirleri Genel Konferansı'na katıldı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:18KIBRIS
- Güney Kıbrıs'ta okullarda bomba paniği: Toplu mesaj Rusya'daki bir adresten gönderilmişGüney Kıbrıs’taki neredeyse bütün ilk ve orta dereceli okullara dün sabah “okulda bomba var” uyarısıyla başlayan tehdit mesajı gönderilmesi büyük paniğe neden oldu. Toplu mesajın Rusya’daki bir adresten gönderildiği anlaşıldı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:16GÜNEY KIBRIS
- Hasan Taçoy: Önce demokraside istikrarlı olmalıyızUBP Milletvekili Hasan Taçoy, son günlerde medyada yer alan bazı söylemlere yanıt vererek, "Önce demokraside istikrarlı olmalıyız" açıklamasını yaptı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:15KIBRIS
- Rum basını: Valizlerin içerisinde milyonlarca Euro taşınıyorGüney Kıbrıs liman ve havalimanlarına gelen valizlerin içerisinde milyonlarca euro taşındığı belirtildi.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:13GÜNEY KIBRIS
- Tatar gençlere seslendi: Sizler, milletimizin umudu, Türk ulusunun geleceğisinizCumhurbaşkanı Ersin Tatar, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasının 105. yılı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla mesaj yayımladı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:09KIBRIS
- Kumarhanelerdeki hırsızlıklar dikkat çekiyorSon günlerde kumarhanelerde yapılan hırsızlıklar dikkat çekiyor. Yeniboğaziçi ve Bafra’da unutulan cüzdanların çalınması gözlerden kaçmazken, kumarhaneye girişleri yasak olan 4 kişiyi tespit eden Polis, şahıslar hakkında yasal işlem başlattı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 11:45KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.