Koronavirüs (Covid-19) salgınında ortaya çıkan zatürrenin bu yıl antibiyotik kullanımını çok fazla artırdığı, bu süreçte hem antibakteriyel hem de antiviral ilaçların dikkatli ve akılcı kullanılması gerektiği belirtildi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve İlaç Bilincini Geliştirme ve Akılcı İlaç Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, "İnsanlarda aşırı ve gereksiz antibiyotik kullanımı antibiyotik direncini artıran ve yaygınlaştıran en önemli faktördür. Türkiye maalesef dünyada antibiyotik direnç oranının en yüksek olduğu ülkelerin başında gelmektedir" açıklamasını yaptı.

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Alpay Azap ise, her yıl 700 bin kişi antibiyotiklere dirençli bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardan hayatını kaybettiğini belirterek, "Antibiyotik direnci yakın gelecekte insan sağlığını ciddi şekilde tehdit eden bir durum" dedi.

Prof. Dr. Azap, yaptığı açıklamada, KLİMİK, Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD), Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği (HİDER) ve Çocuk Enfeksiyon ve Bağışıklama Derneklerinin ortak başlattığı "Hapı Yutma" halk farkındalık kampanyası hakkında bilgi verdi.

Antibiyotiklerin, "bakteri" denilen mikroorganizmaların sebep olduğu enfeksiyonların tedavisinde kullanılan, aslında bakterileri öldürürken canlı bütün hücrelere birtakım etkileri olabilen ciddi ilaçlar olduğuna işaret eden Azap, "Antibiyotik bütün enfeksiyonlarda değil sadece bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlarda işe yarar ve ancak o zaman gereklidir. Bu nedenle virüslerin neden olduğu nezle, grip gibi enfeksiyonlarda değil, bakterilerin neden olduğunu düşündüğümüz veya testlerle gösterdiğimiz enfeksiyonlarda doktor önerisiyle kullanılmalıdır." ifadelerini kullandı.

"DOKTORUN ÖNERDİĞİ ŞEKİLDE KULLANILMALI"

Doğru antibiyotik kullanımının, "doktorun önerdiği antibiyotiği onun önerdiği şekilde ve önerdiği sürede kullanmak" anlamına geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Azap, zamanını kaçırmadan, ara vermeden önerilen süreyi tamamlamanın, direnç gelişmesini engellemek açısından önemli olduğunun altını çizdi.

Doktorları antibiyotik yazmaya, eczacıları da reçetesiz vermeye zorlamamak gerektiğini belirten Azap, antibiyotiklerin canlı olan bütün hücrelere zarar verebilen ciddi ilaçlar olduğunu bildirdi. Gereksiz antibiyotik kullanımının kalp, karaciğer ve böbrekler başta olmak üzere birçok organda zarara neden olabileceğini ifade eden Azap, açıklamasında şu bilgileri verdi:

"ANTİBİYOTİK DİRENCİNE DİKKAT"

"Bakterilerin direnç kazanması ve bu direnci diğer bakterilere de bulaştırması nedeniyle antibiyotik direnci yaygınlaşır. Antibiyotik direnci, bakterilerin çeşitli mekanizmalarla antibiyotik dediğimiz kimyasal moleküllere karşı dayanıklı hale gelmesi, antibiyotiklerden etkilenmeden çoğalmaya ve hastalık yapmaya devam etmesidir. Antibiyotik direnci bakterilerin antibiyotiklerle karşılaşmasıyla gerçekleşir. Nasıl ki insan toplumlarında her bir birey farklı özelliklere sahip ise her bakteri topluluğunda da kullandığımız antibiyotiğe karşı doğuştan dayanıklı olan bireyler vardır.

Biz antibiyotik kullandığımızda, antibiyotiğe duyarlı olan bakteriler ölürken bu doğuştan dayanıklı olanlar ölmezler, duyarlı bakterilerin ölmesinin sağladığı boşluğun avantajıyla çoğalmaya devam ederler. Üstelik kendilerini antibiyotiğe dirençli yapan genetik özelliklerini başka bakterilere bulaştırarak onların da dirençli hale gelmesine neden olurlar. Bir süre sonra o bakteri türünün tamamı karşılaştığı antibiyotiğe dirençli hale gelir."

"ÇOK BASİT ENFEKSİYONLARDAN İNSANLAR ÖLECEK"

Antibiyotiklerin doğru ve akılcı kullanımının sadece hekimlerin gayretleriyle olmayacağını, halka da bu konuda sorumluluk düştüğünü kaydeden Azap, "Unutmayalım ki antibiyotik direnci yakın gelecekte insan sağlığını ciddi şekilde tehdit eden bir durum. Bilimsel kuruluşlar tarafından yapılan hesaplamalara göre, her yıl 700 bin kişi antibiyotiklere dirençli bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardan hayatını kaybediyor. Eğer ciddi önlemler alınmazsa 2050 yılına geldiğimizde bu sayı 10 milyona ulaşacak. Çok basit enfeksiyonlardan insanlar ölecek." ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Azap, el yıkama, genel temizlik kurallarına uyma, aşı olma ve bağışıklık sistemini güçlü tutmanın enfeksiyonlara yakalanmayı önleyeceğini, bu şekilde antibiyotik kullanmaya da gerek kalmayacağını ifade etti.

Akılcı antibiyotik kullanımının öneminin anlaşılması için "Hapı Yutma" başlığıyla başlatılan kampanyaya da dikkati çeken Azap, bu kampanya kapsamında filmler, yazılar, uzman görüşleri ve uyarıların paylaşılacağını bildirdi.