KOMŞUSUNU DİNLEYİP İLAÇ İÇEN VAR, ÖLEBİLİRSİNİZ

İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Geriatri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Akif Karan ve Uzman Dr. Çağlar Özer Aydın da vatandaşları çoklu ilaç kullanımı ve rastgele alınan ilaçların etkilerine karşı uyardı.

ÖZELLİKLE YAŞLI HASTALARA DİKKAT

Karan ve Aydın, geriatri hekimlerinin önderliğinde hazırlanan “Türkiye Yaşlıda Uygunsuz İlaç Kullanım Kriterleri’nin (Turkish Inappropriate Medication Use in the Elderly; TIME Kriterleri) sağlık çalışanlarına yol gösterecek bir ilaç kullanım rehberi olduğuna da dikkat çekti.

Aplikasyon olarak cep telefonlarında kullanılabilen uygulama çerçevesinde yaşlı bireylerde kullanılmaması veya dikkatli kullanılması gereken ilaçları içeren kriterler ‘TIME to STOP bölümünde yer alırken, yaşlı bireylerde kullanılmasının faydalı görülen ilaçlara ise ‘TIME to START' bölümünde yer veriliyor.

İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Geriatri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Akif Karan

YAN ETKİ POTANSİYELİ ARTIYOR

Fazla ilaç kullanımının yarardan çok zarar verdiğini, vatandaşların ilaç kullanırken dikkatli olması gerektiğini anlatan uzmanlar, şunları söyledi:

Prof. Dr. Mehmet Akif Karan: Özellikle yaşlı hastalar, eşlerinin, yakınlarının, komşularının akrabalarının faydalı olduğunu söylediği ilaçları kendilerinde kullanmayı tercih edebiliyor. Reçetesiz ilaçlar var, bunları ilaç yerine bile koymadan kullanabiliyor. Bir de bitkisel ilaçlar var ki bunların ilaç olduğunu düşünmüyor. Hepsini bir arada kullandığı zaman ilaçların etkileşimi sonucu birbirlerinin etkilerini arttırmaları, azaltmaları söz konusu bu yan etki potansiyelini arttırıyor. Tüm bunlar hastaların kendi bağımsız hayatlarını sürdürmesine, hastalıkları sebebiyle hastaneye yatışlarına, maalesef hastanın kaybına kadar yaşam sürelerinin kısalmasına kadar birçok olumsuz sonuçlara yol açabiliyor.

UYGUNSUZ İLAÇ KULLANIM KRİTERLERİ

Uzman Dr. Çağlar Özer Aydın: Uygunsuz ilaç kullanımına yönelik bir kriter kullanımı mevcut değildi. 2020 yılında Akademik Geriatri Derneği'nin Akılcı İlaç Çalışma Grubu tarafından uygunsuz ilaç kullanım kriterleri oluşturuldu. İlk kısmında sıkça kullanımını gördüğümüz ama aslında yaşlı tarafından kullanımı uygun olmayan, riskli olabilecek, kesilmesi uygun veya dikkatli, düşük dozda kullanılması uygun olan ilaçlara yönelik TIME-to Stop kriterleri mevcut. İkinci kısmında ise aslında hastamıza faydalı olabilecek, kullanılması gereken ama göz ardı edilen kullanılmayan ilaçlara ait kriterlerin yer aldığı TIME-to Start kriterleri yer almakta. İngilizce dil seçeneği de mevcut olup uluslararası validasyonu da mevcut.