Kadınlarda menopoz sonrası, erkeklerde de 65 yaş ve üzerinde görülen osteoporoz yani kemik erimesi sinsi bir hasta­lık. Öyle ki hiçbir belirtiye yol açma­dan zamanla kemikleri zayıflatıp, kırılgan hale getirebiliyor.

Genel­likle sırt ağrısı, basit hareketlerle ortaya çıkan kırık ve çatlamalarla belirti veriyor. Pek çok kişinin ke­mik erimesi riskinin özellik­le pandemi sonrası arttığını, bu nedenle kemik sağlığına ekstra özen gösterilmesi gerek­tiğini vurgulayan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hatice Çalışkan, bu has­talığın gelişimini hızlandıran nedenleri ve önerilerini şöyle açıkladı;

KALSİYUM VE MAGNEZYUM EKSİKLİĞİ

Kandaki kalsiyum seviyesi yetersiz ol­duğunda, vücut bazı hormonlar salgılayıp kemikten kalsiyumu çeker. Bu durum kemik­leri zayıflatacağından kalsiyum alımı önem­lidir. Sadece süt ve süt ürünleriyle kalsiyum sağlanamaz. Fındık, fıstık gibi yağlı tohumlar, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru meyveler de kalsiyum içe­rir. Ayrıca magnezyum eksikliği de kemikleri zayıflatır. Kuru baklagil­ler, ıspanak, muz, yağlı tohumlar ve tam tahıllar magnezyum yönünden zengindir. Kalsiyum ve magnezyum takviyeleri ise doktor önerisiyle alınmalıdır.

C,D,K VE B12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ

D vitamini, kemiğin büyümesinde, kalitesin­de ve yapım-yıkım dengesinde rol oynayan önemli bir vitamindir. İhtiyacımız olan D vitamininin çoğu cildimiz tarafından güneş ışınları aracılığıyla üretilir. Balık yumurta, patates, süt ve süt ürünleri, mantar gibi gıdalarda bulunur. Ancak bu vitamini sadece yiyeceklerden alamayız. Kandaki seviyesi kontrol edilerek, gerektiğinde takviye yapıl­malıdır. Kemiklerin yapı taşlarından olan kolajen üretimini artıran C vitamini eksikliğinde kemikler dayanıksız hale gelir.

Turunçgiller, kivi, çilek, yeşil biber, domates, karnabahar, biber gibi gıdalar C vitamininden zengindir. K vitamini eksikliği de risklidir. Çün­kü bu vitamin de kemik mineralizasyonun­da görev alan bileşiklerin aktivasyonunda görev alır. Zeytinyağı, ıspanak, bamya, brokoli, şalgam, pancar ve yeşil çayda bulunur. B12 vitamini eksikliğinde de kemik erimesi gelişir. Kırmızı et, yumurta, süt ürünleri bol­ca B12 içerir.

FAZLA TUZ

Sağlıklı bir beden için günlük tuz alımı 5 gr ile sınırlandırılmalıdır. Vücuda gereğinden fazla tuz alınması kemiklerdeki kalsiyumun çözünerek kana geçmesine ve böbrekler­den atılmasına yol açar. Tuz içeriği fazla olan hazır gıdaların sık tüketilmesi, yemek­lere ve salatalara ekstra tuz eklenmesi ileri dönemde kemikleri zayıflatır.

ALKOL VE SİGARA

Fazla alkol tüketimi hem kemik erimesine sebebiyet verir hem de denge kaybına ve düşmelere dolayısıyla kırık riskinde artışa sebep olur. Sigara da kemik mineral yoğunluğunu azaltıp, osteo­porozu hızlandırır.

FAZLA KAHVE

Kahve ve asitli içecekler gibi kafe­in içeren sıvı gıdaların fazla tüketimi de kemikleri zayıflatır. Bu nedenle asitli içeceklerden uzak durulmalı, kahve tü­ketimi de günde 2-3 fincanla ile sınırlandı­rılmalıdır.

AĞIR EGZERSİZ

İdeal sürede ve yoğunluk­ta yapılan egzersiz kemik sağlığını olumlu etkilemekle beraber çok uzun süre­de ve yoğunlukta ya­pılan egzersiz kemik erimesine yol açabilir.

OBEZİTE

Obezite tüm organlarda oldu­ğu gibi kemik iliğinde de yağ oranının artmasına yol açar. Dolayısıyla kemik zayıfla­maya başlar ve kemik erimesi görülebilir.

HAREKETSİZLİK

Hareketsiz yaşam kemik sağlığını tehdit eder. Kemik erimesini önlemek için özel­likle ağırlık ve esneklik egzersizleri yapıl­malıdır. Kendi vücut ağırlığımız ile yapılan yürüyüş, koşu, yoga ve pilates faydalıdır. Ayrıca düşük hızda dans veya aerobik de yapılabilir. Yaşlılarda en güvenli ve basit egzersiz açık havada yürüyüştür.

KEMİK ÖLÇÜMÜ NEDEN ÖNEMLİDİR?

Erkeklerde 70 yaşından itibaren, kadınlarda menopozdan sonra yıllık ya da en geç 2 yılda bir kemik ölçü­müyle osteoporoz taraması yapıl­malıdır. Amaç kırık oluşmadan tanı konulup tedaviye başlanmasıdır.