İSPANYA VE İRLANDA: AB-İSRAİL ORTAKLIK ANLAŞMASI ACİLEN GÖZDEN GEÇİRİLMELİ

İspanya ve İrlanda, Gazze'deki savaş nedeniyle Avrupa Birliği Komisyonu'ndan 'AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nın derhal gözden geçirmesi'ni istedi. 

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'e hitaben mektup yazan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve İrlanda Başbakanı Leo Varadkar, İsrail'in Gazze'deki askeri harekâtı ve olası insan hakları ve uluslararası hukuk ihlallerine ilişkin ciddi endişelerini dile getirdi.

Liderler, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun son kararına ve Uluslararası Adalet Divanı'nın İsrail'in bazı eylemlerinin Soykırım Sözleşmesi'nin ihlali kapsamına girebileceği yönündeki hükmüne atıfta bulundu.

Bloğun 27 üye ülkesinden İspanya, İrlanda ve Belçika, Binyamin Netanyahu liderliğindeki İsrail hükümetine karşı en eleştirel sesler olarak görülüyor. 

Keza bu ülkeler, Filistin devletini tanıma planlarını yüksek sesle dillendiriyor. 

Sanchez ve Varadkar, Hamas ile Filistinli diğer silahlı gruplar tarafından gerçekleştirilen saldırıların, askeri müdahalede uluslararası insani hukukun ihlal edilmesini haklı çıkaramayacağının altı çizdi. 

Mektupta şöyle denildi: 

"Hamas ve diğer silahlı gruplar tarafından gerçekleştirilen korkunç terör saldırıları, İsrail'in askeri müdahalesinde uluslararası insani hukukun ihlal edilmesini ve bunun sonucu olarak Gazze'nin sivil nüfusunun zarar görmesini haklı çıkarmaz ve çıkaramaz. Gazze halkının geri dönüşü olmayan daha fazla zarar görmesini önlemek amacıyla acil bir insani ateşkesin derhal gerçekleştirilmesi gerektiğini açık bir şekilde belirtiyoruz."

İki ülke lideri, İsrail'in Gazze'nin güneyinde bir milyondan fazla sivilin yaşam mücadelesi verdiği sınır bölgesi Refah'a kara harekâtı düzenleyebileceği yönündeki haberlerden de endişe duyduklarını aktardı. 

İsrail hükümeti Gazze Şeridi'nin Refah semtinin, Hamas'ın son kalesi olduğunu iddia ediyor.

"AB-İsrail Ortaklık Anlaşması gözden geçirilmeli"

İspanya Başbakanı Sanchez ve İrlanda Başbakanı Varadkar, bu saldırının "daha da büyük bir insani felakete" neden olacağının altını çizdi. 

Gazze merkezli Sağlık Bakanlığı'na göre savaşta şu ana kadar 12 bin 300'ü çocuk, 8 bini kadın olmak üzere 28 binden fazla Filistinli, İsrail saldırılarında öldürüldü. 

Başbakanlar Sanchez ve Varadkar, ortak mektupta, "AB Komisyonu'dan, insan hakları ve demokratik ilkelere saygıyı, ilişkilerin temel unsuru haline getiren AB-İsrail Ortaklık Anlaşması dâhil olmak üzere, İsrail'in yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini acilen gözden geçirmesini istiyoruz." ifadelerine yer verdi. 

AB'nin, iki devletli çözüm konusunda sorumluluğu bulunuyor

Liderler, Komisyon'un böylesi bir ihlalin olduğu sonucuna varması halinde, üye devletlere durumu değerlendirmeleri için "uygun tedbirler" önermesi gerektiğini de sözlerine ekledi. Ancak bu tedbirlerin ne olacağına dair detay verilmedi. 

Avrupalı iki başbakan, mektupta "İki devletli çözümün uygulanması, bu şiddet döngüsünün tekrarlanmamasını sağlamanın tek yoludur. Avrupa Birliği'nin bunu gerçeğe dönüştürmek için harekete geçme sorumluluğu bulunuyor." sözleriyle Brüksel'i sorumluluk almaya davet etti. 

AB: Tarafları uluslararası hukuka saygı göstermeye çağırıyoruz

Bir AB Komisyonu Sözcüsü, mektubun "birkaç dakika önce" alındığını teyit ederek bundan sonra atılacak olası adımlarla ilgili yorum yapmadı.

Ancak Sözcü, "Tüm tarafları şiddetle uluslararası hukuka saygı göstermeye çağırıyor ve uluslararası hukuk ihlalleri karşısında hesap verebilirlik olması gerektiğini söylüyoruz." dedi.

Komisyon Sözcüsü, "AB, her zaman uluslararası insani hukuk doğrultusunda tüm sivillerin korunmasının önemini sürekli olarak vurgulamakta ve sivillerin hayatını kaybetmesi nedeniyle üzüntü duymaktadır. AB, bu mesajı hem yaptığı tüm açıklamalarda hem de İsrail makamlarıyla ikili temaslarında iletmeye devam etmektedir." açıklamasında bulundu. 

'İnsan haklarına ve demokratik ilkelere saygı' şartı

AB-İsrail Ortaklık Anlaşması, 2000 yılından bu yana yürürlükte. Söz konusu anlaşma, iki taraf arasındaki ikili ilişkileri düzenleyen ve diğer birçok başlığın yanı sıra siyasi diyalog, ticaret, rekabet, teknoloji, bilim, inovasyon, antisemitizm, yabancı düşmanlığı ve ırkçılıkla mücadeleyi kapsayan başlıca yasal araç olarak öne çıkıyor. 

Brüksel ile Tel Aviv arasındaki Ortaklık Anlaşması'nın İkinci Maddesi, ilişkilerin "uluslararası ve iç politikalara rehberlik eden ve anlaşmanın temel unsurunu oluşturan insan haklarına ve demokratik ilkelere saygıya dayalı olmasını" şart koşuyor.

İsrail, AB'nin 'Avrupa Komşuluk Politikası' kapsamında her yıl Brüksel'den yaklaşık 1,8 milyon euro ödenek alıyor. 

Ayrıca İsrail, AB'nin 2021-2027 dönemi için 95,5 milyar euroluk amiral gemisi araştırma programı 'Horizon Europe'un da ortak ülkesi.

AB Komisyonu, birliğin 2021-2027 bütçesinde bilimsel araştırma, geliştirme ve inovasyon projelerine destek olmak üzere oluşturulan "Horizon Europe" projesi için 95,5 milyar euro bütçe ayırmıştı.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hamas üyelerinin 7 Ekim'de İsrail'e yönelik saldırısının hemen sonrasında bu ülkeyi ziyaret etmiş ve İsrail'in kendini savunma hakkı olduğunu dile getirmişti. 

İspanya ve İrlanda Başbakanları da Mısır'ın Gazze sınırına giderek kentteki insani duruma dikkati çekmiş ve bir Filistin devletini tanıyabilecekleri yönünde açıklama yapmışlardı.