İRAN, DÜŞEN YOLCU UÇAĞININ KARA KUTUSUNU ABD VE BOEİNG'E VERMEYECEK

İran, dün Tahran İmam Humeyni Havalimanı'ndan Ukrayna'nın başkenti Kiev'e gitmek üzere havalandıktan kısa bir süre sonra düşen Ukrayna Havayolları'na ait Boeing 737 tipi yolcu uçağının kara kutularının ABD'ye ve ABD merkezli uçak üreticisi Boeing'e verilmeyeceğini açıkladı.

İran Sivil Havacılık Kurumu Başkanı Ali Abedzadeh "Kara kutuları üretici firmaya ve Amerikalılara vermeyeceğiz. Kaza İran havacılık kurumu tarafından incelenecek ancak Ukraynalılar da soruşturmaya katılabilir" açıklamasını yaptı.

İlk tespitlere göre, PS 752 sefer sayılı uçağın havada alev aldığı ve teknik sebeplerden ötürü düştüğü tahmin ediliyor. Uçaktaki 176 yolcu ve mürettebatın tamamı öldü.

Abedzadeh uçağın kara kutularının hangi ülke tarafından inceleneceğini ise açıklamadı.

Boeing de "ihtiyaç duyulması halinde yardıma hazır olduklarını" bildirdi.

Olayda 63 vatandaşı ölen Kanada'nın Başbakanı Justin Trudeau da soruşturmada rol almayı beklediklerini ve teknik destek teklifinde bulunduklarını belirtti.

Uluslararası havacılık kanunlarına göre, İran'ın soruşturmayı yürütme yetkisi bulunuyor.

Ancak genellikle üretici firma da araştırmalara katılıyor ve uzmanlar sadece birkaç ülkenin kara kutu inceleme yeterliliği bulunduğunu ifade ediyor.

Olay, İran'ın Irak'taki ABD hedeflerine yaptığı füze saldırılarından birkaç saat sonra yaşandığından ötürü, olayla ilgili soruşturma daha büyük önem taşıyor.

Normal şartlar altında ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu, ABD'de üretilen Boeing'lerle ilgili uluslararası araştırmalarda yer alıyor. Ancak Kurul'un, olayın yaşandığı ülkeden izin alması ve o ülke kanunlarına uyması gerekiyor.

'2 gün önce bakımı yapıldı'

Uçakta 82 İran, 63 Kanada, 11 Ukrayna (mürettebatlar dahil), 10 İsveç, 4 Afgan, 3 Alman ve 3 İngiliz vatandaşı bulunuyordu.

Kanada basınında yer alan haberlerde Kanada vatandaşlarının en az 30'unun Edmonton'daki Alberta Üniversitesiyle ilişkili olduğunu, bunların en az 10'unun üniversite öğrencisi ve ikisinin de profesör olduğu belirtiliyor.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, yaşamını yitirenlerin yakınlarına taziyelerini iletirken kaza nedeniyle şok olduklarını söyledi. Trudeau, kazaya dair hiçbir Kanadalı'nın kafasında soru işareti kalmamasını sağlayacaklarını ifade etti.

Ukrayna Uluslararası Havayolları, Boeing 737-800NG tipi uçağın 3 yıllık olduğunu ve kazadan iki gün önce bakımının yapıldığını açıkladı.

Kiev merkezli havayolu şirketinin ilk ölümlü kazasına ilişkin yapılan açıklamada, "Uçak 2016'da imal edildi ve doğrudan (Boeing) fabrikasından alındı. En son teknik bakım servisi 6 Ocak 2020'de yapıldı" denildi.

Ukrayna hükümeti de olayı araştırmak üzere kriz grubu kurdu.

Telif hakkıGETTY IMAGES Image captionEnkaz geniş bir alana yayıldı

Uçak, Tahran'ın yaklaşık 60 km güneybatısındaki Parand yakınlarında düşmüştü.

Boeing 737-800NG tipi uçak 3 yaşındaydı.

Image captionCanlı hava trafiğini gösteren Flightradar24 sitesinde yerel saatle 5:15'te Kiev'e gitmek üzere kalkan uçağın, Parand yakınına kadar gidebilmiş olduğu görülüyor.

Olay yerine ait görüntülerde uçağın enkazının paramparça olduğu görülüyor.

Fotoğrafın Telif Hakkı @bbcturkce@BBCTURKCE

Olay sonrası İran medyasına konuşan bir havacılık yetkilisi pilotun acil durum çağrısında bulunmadığını söylemişti.