İNTERNETTE HASTALIK TEŞHİSİ HASTA EDİYOR
Sağlık sorunlarına çözümü internetten arayan, hatta bu yolla hekime başvurmak yerine kendi kendine teşhis koyanlar var. Tıpta bu duruma “siberkondri” deniyor. Hastada ciddi kaygılar yaratan siberkondri, sağlığı da riske atıyor.
26 Haziran 2022 Pazar 19:23
İnternetin günlük yaşamımızın bir parçası haline gelmesiyle alışkanlıklar da değişti. Her sorunun cevabı sanal dünyada aranmaya başladı. Buna sağlık sorunları da dahil... Yaşadıkları sağlık sorunlarının belirtilerini araştırıp teşhis koyanlara, hatta forumlardaki öneriler doğrultusunda hareket edenlere sıkça rastlanır oldu. İnsan sağlığı için ciddi riskler yaratan bu duruma tıpta “siberkondri” ya diğer bir ifadeyle “dijital teşhis hastalığı” adı veriliyor.
İnternetten teşhis koymanın riskleri
Siberkondrinin sağlık kaygısını artıran bir hastalık olduğunu ifade eden Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Bu bir kısır döngüye dönüşüyor. Kişi sanki internetten araştırınca kendisini rahatlatacakmış gibi hissediyor. Bu kişiler kimi zaman doktora gitmekten kaçınabiliyor” diyor.
Oysaki sağlık sorunlarına internetten çözüm bulmak doğru bir seçenek değil. Gökpınar bunun sebebini şöyle açıklıyor:
“İnternette hastalıklar ve tedavilerle alakalı o kadar fazla yanlış veya kirli diyebileceğimiz bilgiler var ki… Özellikle bu forum tarzı sitelerde ‘Bende de benzer bir durum vardı. Şöyle bir şey kullandık iyi geldi' gibi bilgiler çok oluyor. Aslında uzman olmayan kişilerin yazdığı bilgiler olduğu için kontrollü bir ortam değil. Gerçekten hem çok yanlış bilgilere sahip hem de kişilerin kaygısını artıracak çok fazla bilgi bulunuyor. Diyelim kişinin kolunda bir kızarıklık var. Bunu yazıyor bir arama motoruna ve orada mesela o kızarıklığın gidebileceği çok uç boyutlarla ilgili bir bilgi okuyabiliyor. Bu sefer kaygı düzeyi çok fazla artabiliyor.”
Hastalık araştırmak doğru mu?
Dijital teşhis hastalığından muzdarip olanlar bazen başvurdukları hekimlerin tedavi süreçlerini bile internetten sorgulayabiliyor. “Hasta, doktorun önerdiği bir ilaca arama motoruna girerek bakıyor” diyen Gökpınar sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Milyonda bir karşılaşılacak bir yan etki oluyor ve bu yüzden ilacı kullanmıyor. İlaçsız kalabiliyor. Kaygıları nedeniyle internete başvuran insanlar, bir noktada rahatlamak yerine kaygılarını daha da artıyor.”
İnternette hastalığıyla ilgili bilgi araştıran herkes için “siberkondri” teşhisi konulmuyor. Çünkü her konuda olduğu gibi sağlıkla ilgili konularda da internetten bilgi almak isteyen çok sayıda insan var. Bu noktada bilgi için başvurulan sitenin güvenilirliği büyük önem taşıyor. Gökpınar, aradaki farkı anlatmak için, “Elbette bilgi sahibi olmayı isteyebiliriz” diyerek söze başlıyor ve devam ediyor:
“Burada önemli olan kaygıyı tetikleyici bilgilerden uzak durmak. Güvenilir bir kaynaktan bu bilgileri okumak. Kontrolsüz kaynaksız bilgiler kaygı bozukluğu olmayan bir kişiyi bile kaygıya sürükleyebilecek nitelikler taşıyabilir. Elbette ki bilgi sağlamak isteyebiliriz. Ama mutlaka bir hastalık söz konusu ise bir hekim kontrolünde veya kontrollü uzman sitelerden bunu yapmak lazım.”
Sağlığı tehdit eden boyuta ulaşabiliyor
Asıl tehlike bu hastalığı uç boyutlarda yaşayan insanlar. Çünkü durum o zaman kaygı olmaktan çıkıp sağlığı tehdit edecek boyutlara varabiliyor. Gökpınar bu durum için bir örnek veriyor:
“Mesela internette duyduğu bazı bitkisel karışımları içebiliyorlar. Bu zarar veren, tehlikeli bir boyuta ulaşabiliyor. Çünkü ilaçların veya çeşitli besinlerin alerji riskleri de var. Yine hekimin yazdığı ilaca ‘Ben bunu okudum, bu iyi değilmiş. Şunu alanlar daha işe yaradığını söylüyor’ diye tedavisini bozanlar oluyor. Kişinin aslında tedavisiz kalması ve yanlış tedaviler denemesi en uç noktadır diye düşünüyorum.”
[Fotoğraf: Getty Images]
Doktora gitme korkusu da etkili
Hastalık kaygısı yanında yaşanan bir başka sıkıntı ise doktora gitme korkusu. Bunun çok yaygın olarak görüldüğünü söyleyen Gökpınar, “Doktora gidersem kesin bir şey çıkar ya da o kadar tahlil yapınca kesin bir şey çıkar diye düşünüyorlar. Onun yerine ben bir bakayım bu neymiş, ne iyi gelirmiş diyorlar. Geçmezse doktora giderim demek, bir yaklaşım oluyor maalesef. O zaman da ertelendiği için belki çok kolay çözülebilecek bir durum, daha kompleks hale gelebiliyor” uyarısı yapıyor.
Eğer bu kaygılarla baş edilemez hale geliniyorsa bir uzmana başvurmak şart. Bu gibi durumlarda bilişsel, davranışsal terapinin etkili olduğunu ifade eden Gökpınar, süreci şöyle anlatıyor:
“Çünkü kişi kaygı hissetmeye başladığında diyor ki hemen bunu internete yazıp bakmayalım. Yazıp baktığında daha çok kaygılanıyor. Dolayısıyla kaygının geçmesini, gitmesini veya kaygıyla baş etmeyi bilmek için önce davranışı durdurmak lazım.”
Tedavi süresi danışanın durumuna göre değişiyor. Temelinde başka bir kaygı ya da takıntı yoksa terapiyle rahat sonuçlar alınabiliyor. Ancak duruma göre bazen psikiyatrik ilaç desteği de gerekebiliyor. İlaç destekli terapilerden genelde sonuç alınıyor.
- Ünlü hakem hırsızlık yaparken suçüstü yakalandıEuroleague'in tanınmış hakemlerinden Matej Boltauzer, Partizan-Monaco maçı sonrası Belgrad Havalimanı'nda 221 Euro değerinde parfüm çalarken güvenlik tarafından suçüstü yakalandı. Eski Baskonia oyuncusu Matt Janning'in "Bu adam yıllardır çalıyor"27 Nisan 2024 Cumartesi 12:04BASKETBOL
- DAÜ İletişim Fakültesi Yüksek Lisans Programı, Eduniversal Sıralamasında Avrasya ve Ortadoğu'da İlk 5'te Yer AldıDoğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) İletişim Fakültesi'nin Yüksek Lisans Programı, dünya üniversite sıralama kuruluşu Eduniversal tarafından açıklanan 'En İyi Yüksek Lisans 2024' sıralamasında Avrasya ve Ortadoğu Bölgesi'nde 5. sırada gösterildi27 Nisan 2024 Cumartesi 11:59DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- DAÜ Ev Sahipliğinde KKTC Meslek Liseleri Arası Bilgi ve Beceri Yarışması GerçekleştirildiDoğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) tarafından düzenlenen KKTC Meslek Liseleri Arası Bilgi ve Beceri Yarışması, 12 meslek lisesinden 200’ü aşkın öğrencinin katılımıyla gerçekleşti.27 Nisan 2024 Cumartesi 11:58DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- Meclis Komite heyetinden Şuşa’ya ziyaretAzerbaycan'daki Türk Dünyası Parlamentoları Dışişleri Komisyonları toplantısına katılan Cumhuriyet Meclisi Hukuk ve Siyasi İşler Komitesi heyeti, Dağlık Karabağ'da Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından geri alınan Şuşa kentini ziyaret etti.27 Nisan 2024 Cumartesi 11:55KIBRIS
- Arda Güler attı, Madrid kazandıReal Madrid'de forma giyen Arda Güler, La Liga'da ilk kez 11 çıktığı maçta takımına galibiyeti getiren golü kaydetti. Milli futbolcumuz, karşılaşmanın ardından "maçın oyuncusu" seçildi.27 Nisan 2024 Cumartesi 11:10FUTBOL
- Fitch Ratings: Türkiye'deki enflasyonda ciddi düşüş bekliyoruzFitch Ratings, Türkiye'de seçim sonrası öngörülen mali sıkılaşmanın, para politikasının etkinliğini güçlendireceğini ve bu durumun enflasyonun düşmesini, cari açığın azalmasını ve uluslararası rezervlerdeki toparlanmayı destekleyebileceğini belirtti27 Nisan 2024 Cumartesi 11:08TÜRKİYE
- FDA: Test yapılan 5 ticari sütten birinde kuş gribi izine rastlandıABD Gıda ve İlaç Dairesi, ülkede "test yapılan 5 ticari sütten birinde kuş gribi izine rastlandığını" açıkladı.27 Nisan 2024 Cumartesi 11:08KIBRIS
- Bu akşam yağmur bekleniyor…Meteoroloji Dairesi, bu akşam saatleri ile salı ve çarşamba günleri yağmur beklendiğini bildirdi.27 Nisan 2024 Cumartesi 10:19KIBRIS
- Hız, alkol, telefon.... Trafikte işlenmedik suç kalmadıÜlke genelinde polis tarafından yapılan denetimler sonucunda 3 sürücü tutuklanırken 49 araç ise trafikten men edildi.27 Nisan 2024 Cumartesi 10:08KIBRIS
- Gazimağusa - Karpaz Anayolunda KazaGazimağusa - Karpaz Anayolunda Kaza27 Nisan 2024 Cumartesi 10:05KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.