Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ) Laboratuvarlar Birim Direktörü Yrd. Doç. Dr. Ertan Akün Üniversite bünyesindeki laboratuvarların eğitimin yanı sıra araştırma odaklı hizmet verdiğini belirterek yapılan araştırmaların amacının insan ve çevre sağlığı olduğunu vurguladı.

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi çatısı altında bulunan çok sayıda laboratuvardan Biyoteknoloji Araştırma Merkezi ile Çevre Laboratuvarı’nın insan ve çevre sağlığına yönelik araştırmalar yürüttüğünü ve bu konularda sosyal sorumluluk projeleri geliştirdiklerini söyleyen Ertan Akün laboratuvarların amacının da üniversiteler gibi hem eğitim hem de araştırma olduğunu hatırlattı.

“Laboratuvarlarımızdaki cihazlar evrensel boyutta bilinir cihazlar”

Ertan Akün birçok üniversitede laboratuvarların eğitim amaçlı kurulması nedeniyle cihazların hassas, pahalı cihazlar olmadığını ancak UKÜ laboratuvarlarının eğitimin yanı sıra araştırma amacı da taşıması sebebiyle evrensel boyutta bilinir olan cihazların tercih edildiğini söyledi. Akün bu doğrultuda Biyoteknoloji Araştırma Merkezi ile Çevre Laboratuvarı’nda bulunan ekipmanın uluslararası nitelikte makaleler yazabilmek için araştırma imkânları sağlayan parasal, bilimsel ve kullanım kıymeti oldukça yüksek cihazlar olduğunu açıkladı.

Laboratuvarlarda kullanılan cihazların kalibrasyon ve hassasiyetinin önemine de vurgu yapan Yrd. Doç. Dr. Akün doğru sonuçlara ulaşabilmek için parasal değeri yüksek ekipmanların bakımının da bu yüzden son derece önemli olduğunu kaydetti.

Ülkedeki çevre faktörünün çok önemli olduğunu belirten Ertan Akün Kuzey Kıbrıs’taki üniversiteler içinde Çevre Mühendisliği Bölümü’nün halen bir tek UKÜ’de olduğunu hatırlatarak lisans üstü eğitimde öğrencilerin deney ve araştırmalara bizzat katılabildiğini ve katkı koyabildiğini söyledi. Eğitim ve araştırma kapsamının dışında halktan gelen talepler doğrultusunda da laboratuvarların son derece büyük önem arz ettiğini söyleyen Akün Biyoteknoloji Araştırma Merkezi ve Çevre Laboratuvarı’nda analiz edilmek üzere araştırmanın yapılacağı bölgelerden numuneler toplandığını söyledi.

“Batık Gemi’de kullanılan malzemeyi araştırıyoruz”

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi’nde yürütülen diğer projelerden de söz eden Yrd. Dr. Ertan Akün son dönemde Girne Kalesi’ndeki batık gemiden örnekler alındığını, M.Ö. 300’lü yıllarda inşa edilen bu geminin nitelikleri hakkında da çalışmalar yapıldığını, ne tür malzeme kullanılarak geminin yapıldığı sorusunu gün ışığına çıkarmaya çalışacaklarını anlattı.

Bir başka projenin de özellikle Tepebaşı yöresinde konvansiyonel ve organik tarımla ilgili bir maliyet analizi projesi olduğunu kaydeden Akün projenin Avrupa Birliği destekli hazırlanacağı bilgisini verdi ve bunun için de yine Biyoteknoloji Araştırma Merkezi ile Çevre Laboratuvarı’nın kullanılacağını söyledi.

“Genetiğimizi kontrol edemeyiz ama çevremizi kontrol edebiliriz”

“Sadece son dönemde değil çok uzun bir süredir ülkemizde toprak ve su kirliliği konusu gündemdedir, keza hava kirliliği de öyle ve halen çözüm aşamasına gelinmemiştir. Çevre Bakanlığı’yla yaptığımız görüşmelerde bakanlığın uhdesinde olmayan, devlet laboratuvarlarında olmayan veya olup da faal olmayan cihazlar konusunda devreye girebileceğimizi ve kirlilik tespit konusunda çalışmalara katkı koyabileceğimizi birçok kez aktardık,” diyen Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Akün bu kirliliğe bağlı ülkede kanser vakalarının yüksek olduğunu hatırlattı. Akün artışın en önemli faktörlerinin başında çevrenin geldiğini vurgulayarak, “Biz genetiğimizi kontrol edemeyiz ama çevremizi kontrol edebiliriz. Çevremizde de su, hava ve toprak vardır.” dedi. Ertan Akün örneğin topraktaki ağır metal analizlerinin de devlet tarafından yapılması gerektiğini, Devlet Laboratuvarı’nın üniversitelerle işbirliğine giderek çevreyle ilgili kontrolleri yürütmesi gerektiğini belirtti.

Sebze ve meyvelerde kullanılan zirai ilaçların düzenli ve ürün seçiminde de rastgele seçim yöntemi kullanılarak yapılmasının yararlı olacağını belirten Akün topraktaki arsenik veya benzeri ağır metallerin en aza indirgenmesi veya temizlenmesinin de yine değişik yöntemler uygulayarak mümkün olacağını; ancak yine devletin üniversitelerden akademisyenler ve uzmanlarla ortak çalışıp hastalıklardaki çevre faktörünü denetim altına alması gerektiğini söyledi.

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Laboratuvarlar Birim Direktörü ve Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ertan Akün devletle güç birliği yaparak belli bir proje veya ortak bir sosyal sorumluluk projesi kapsamında imkânların seferber edilebileceğini, böylelikle insana ve çevreye ne kadar önem verildiğinin de kanıtlanabileceğini vurguladı.