İngiltere hükümeti, ülkenin Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma süreci için hazırladığı yol haritasını açıkladı. Hükümetin "uygulanabilir ve prensipli" olarak nitelendirdiği yol haritası, malların serbest dolaşımı konusunda ilişkilerin korunmasını ancak hizmet ve kişilerin serbest dolaşımına sınırlamalar getirilmesini öneriyor.

Belgede, 2016'da düzenlenen referandumda seçmenlerin yüzde 51,9'unun kısaca "Brexit" olarak adlandırılan AB'den ayrılma yönünde oy kullanmasının ardından sürecin nasıl işleyeceği ve İngiltere'nin AB ile müzakere masasına hangi planla oturacağına dair ayrıntılar var.

Temel prensipler

Belgede İngiltere'nin AB ile ilişkiler için öngördüğü temel prensipler sıralanıyor.

Başlıca prensip olarak "İngiltere halkının kanunların, sınırların ve harcamaların kontrolünü yeniden ele alma iradesine saygı duyulacak" deniyor.

Bir diğer vurgulanan prensip ise Brexit süreci sonunda AB ile İngiltere arasında "başka hiçbir üyelik dışı ülke ile olmadığı kadar geniş kapsamlı bağ" kurulması gerektiği ifade ediliyor.

Her iki tarafın da müzakerelere uygulamaya konabilecek türden tekliflerle gelmesi ve Brexit sürecinin "uygulanabilir" kılınması da İngiltere hükümetinin belgeye koyduğu prensipler arasında.

Belirlenen beş hedef

3 temel prensip çerçevesinde Brexit müzakerelerinin 5 temel hedefe ulaşmayı amaçlayacağı ifade ediliyor:

1. Ekonomi: AB ile geleceğe dönük refahı artırmayı amaçlayan geniş ve derin bir işbirliği ilişkisinin kurulması… AB ile İngiltere arasındaki ticari ilişkilerde yaşanabilecek aksaklıkların asgari düzeye indirilmesi. AB ve İngiltere vatandaşlarının işlerinin korunması ve aynı zamanda da İngiltere'nin AB dışındaki olası ticari işbirliklerine yönelik kendi kararlarını alabilmesi.
2. Kişilerin serbest dolaşımı: Yeni göç sistemiyle kişilerin serbest dolaşımının sonlandırılması. Balıkçılık ve tarım sektörlerine verilen desteğin kurulacak "Paylaştırılmış Refah Fonu" ile desteklemeye devam edilmesi.
3. Kuzey İrlanda: Kuzey İrlanda barış sürecinin korunması. İrlanda Cumhuriyeti ile yoğun kontrollü gümrük kontrollerinden kaçınılması. Birleşik Krallığın anayasal bütünlüğünün korunması.
4. Demokrasi: AB'den ayrılarak İngiltere'nin bağımsızlığını pekiştirmesi.
5. İngiltere'nin dünyadaki yeri: Özgürlükler ve açık piyasa ekonomisi gibi genel prensiplerin dünya genelinde desteklenmesi.

Belgede İngiltere'nin AB'den ayrılmasının ardından Brüksel ve Londra arasında hangi alanda ne tür bir ilişki kurulabileceği de detaylandırılıyor.

Ekonomik ilişkiler

İngiltere hükümeti, gümrüksüz ticaretin devam etmesi gerektiğini, bunun hem AB 'nin hem de İngiltere'nin çıkarına olduğunu vurgulayarak, bir serbest ticaret bölgesi oluşturulması gerektiğini ifade ediyor.

Belgede, "Malların serbest dolaşımının güvence altına alınmasıyla birlikte birbirine entegre hale gelmiş olan tedarik zincirleri korunabilecek" deniyor.

Hizmetlerin serbest dolaşımında ise farklı bir yaklaşım öneriliyor. Hizmetler konusunda belgede yer alan ifade "İngiltere'nin kendi yolunu çizmesine fırsat tanınmalı" deniyor.

Gıda ve tarım alanlarında AB ve İngiltere'nin üzerinde mutabakata vardığı bir 'ortak kural dizisi' oluşturulabileceği ifade edilen belgede, her iki tarafın da kabul ettiği kurallarla ticari ilişkilerin yasal temelinin oluşturulabileceği vurgulanıyor.

Kişilerin serbest dolaşımı

İngiltere'nin yol haritası kişiserin serbest dolaşımının Brexit ile beraber sonlanmasını öngörüyor.

Ancak İngiltere'nin önerisinde nitelikli göçmen sınıfında yer alan kişilerin dolaşımı önünde bir engel bulunmaması gerektiği de vurgulanıyor.

Kişilerin serbest dolaşımını sona erdirip nitelikli göçmenlerin serbest dolaşımına izin verebilecek bir göç politikasının ise ne olabileceği belgede detaylandırılmıyor.

Hem AB hem de İngiltere vatandaşlarının seyahat amaçlı ziyaretlerinin ise vizesiz olarak gerçekleştirilebilmesi görüşü belgede aktarılıyor.

Kolaylaştırılmış gümrük düzenlemesi

İngiltere hükümeti, AB ile "müşterek gümrük bölgesi" adı altında bir ticari ilişki kurulması gerektiğini savunuyor.

Bu öneri kapsamında İngiltere'den AB ülkelerine gönderilen mallarda AB'nin, AB'den İngiltere'ye gönderilen mallarında ise İngiltere'nin gümrük vergilendirme düzenlemelerinin geçerli olması teklif ediliyor.

'Kolaylaştırılmış gümrük düzenlemesi' olarak adlandırılan bu sistem sayesinde İngiltere ile AB arasındaki ticaretin sekteye uğramadan devam edebileceği vurgusu yapılıyor.

Bu alanda yapay zeka gibi yeni teknolojilerden de yararlanılabileceği ve ticari ilişkilerin sorunsuz işletilebileceği ifade ediliyor.

Güvenlik alanında ortaklık

İngiltere'nin yol haritası kapsamında, Londra ve AB üyesi ülkeler arasında istihbarat paylaşımının devam ettirilmesi teklif ediliyor. İngiltere'nin Europol gibi güvenlik kurumlarına üyeliğinin de sürmesi öngörülüyor.