Olay yerinde telaş ve panik halinde yardım etme iç güdüsüyle yapılan ilk yardım uygulamalarının hastaların iyileşme sürecini uzatarak kalıcı hastalıklara sebep olabildiğini belirten Acil Tıp Uzmanı Dr. Yeşim Erçetin Özgürel, ilk yardım uygulamaları ile ilgili doğru bilinen yanlışları sıraladı:

BAYILAN KİŞİYE TOKAT ATILIR

Bayılma durumunda, bayılan kişiye tokat atmak yanlış bir uygulamadır. Kısa süreli bilinç kaybının sebebi kan basıncındaki düşüş, havasızlık, büyük üzüntü duyma, aşırı sevinme ve açlık olabilir. Bu yüzden baygın durumdaki hastanın ilk olarak nabzı ve solunumu kontrol edilmeli. Nabız ve solunum düzenli ise hasta sırt üstü yatırılıp ayakları yükseltilir ve hareketsiz bir şekilde yatması sağlanır. Sonrasında ise baygın kişinin kıyafetleri gevşetilerek kalabalık ve kapalı bir yerde duruyorsa sakin ve açık bir alana alınmalı. Açık alanda hasta hâlâ kendine gelmezse sağlık ekiplerine haber verilerek hastaneye yetiştirilmesi sağlanmalı.

EPİLEPSİ NÖBETİ GEÇİREN HASTAYA SOĞAN KOKLATILIR

Nöbet geçiren epilepsi hastaları kasılmalar ile kendilerine zarar verebilirler, bu yüzden önceliğiniz hastanın etrafındaki tehlikeli cisimleri uzaklaştırmak olmalı. Çünkü hasta bu cisimlere çarparak yaralanabilir. Dişlerinin arasına mendil ya da bez parçası konularak hastanın dilini ısırması engellenebilir. Kendi elimizle ağzını açmaya çalışılmamalı. Baygınlık ve nöbet geçiren kişilere kesinlikle soğan ve kolonya koklatılmamalı. Koklattığınız soğan ya da kolonya, hastanın nefes almasına engel olabilir. Genellikle epilepsi nöbetleri birkaç dakika içinde durur. Bu yüzden böyle bir durumla karşılaştığınızda beklemeli ve sağlık ekiplerine haber vermelisiniz.

ZEHİRLENEN KİŞİ KUSTURULUR

Midedeki zehirli maddenin kusturularak çıkartılmaya çalışılması hastaya daha büyük zararlar verebileceği için sindirim yoluyla zehirlenmelerdeki en temel ilk yardım yöntemi olan; ağzı suyla çalkalama işlemi yapılmalı. Zehirli madde ele temas etmişse el, sabunlu suyla yıkanmalı ve zehirlenen kişi kesinlikle kusturulmaya çalışılmamalı. Özellikle çamaşır suyu, tuz ruhu gibi yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturulmamalı. Kusturulma anında yakıcı madde yemek ve soluk borusuna zarar verir, hastanın durumu daha da kötüleşir. Hızlıca tıbbi yardım istenmeli.

NEFES BORUSUNDA KISMİ TIKANMA OLAN BİRİNİN SIRTINA VURULUR

Nefes almakta güçlük çeken ve kısmi tıkanma yaşayan birine hiçbir şekilde müdahale edilmemesi ve öksürmeye teşvik edilmesi gerekir. Ve tabii sırta vurmak isteyenleri de engellemeyi unutmamak lazım. Eğer öksürük yoksa kazazedeyi bir elle göğsünden destekleyin ve öne eğin.

YANIKLARA DİŞ MACUNU, SALÇA, YUMURTA VE YOĞURT SÜRÜLÜR

Öncelikle diş macunu tıbbi bir ürün değildir, kullanım amacı dışında kullanılmasını önermek doğru olmayacaktır. Isı ile oluşan yanıklarda kişi halen yanıyorsa paniğe engel olunur, koşması engellenir. Hasta ya da yaralı, ıslak battaniye vb. ile sarılır ya da yuvarlanması sağlanarak yanma durdurulmaya çalışılır. Kimyasal yanıklarda, yanan bölgedeki giysiler çıkarılarak kimyasal maddenin deriyle teması kesilir. Yanan bölge bol, tazyiksiz akan suyla, en az 20-25 dakika yıkanır. Elektrik yanıklarında olabildiğince soğukkanlı ve sakin olunur. Hasta ya da yaralıya dokunmadan önce elektrik akımı kesilir. Sıcak çarpmasında hasta serin ve havadar bir yere alınır. Hastanın giysileri çıkarılır.