İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE - KARBON SALIMINI SIFIRLAMAK İÇİN TAVSİYE EDİLENLER: AZ SEYAHAT, AZ GİYİM EŞYASI, AZ KIRMIZI ET

Roger Harrabin

BBC Çevre Muhabiri

İngiltere'de hükümetin çevre baş danışmanı, ülkede iklim değişikliğini etkileyen karbon salımının planlandığı gibi 2050 yılında sıfırlanabilmesi için insanların yaşam tarzlarında çok büyük değişiklik yapması gerektiğini söyledi.

Kamuoyunun gereken değişimin boyutları hakkında pek fikri olmadığını söyleyen Profesör Ian Boyd'a göre "Sıfır Salım" hedefine zamanında ulaşabilmek için halkın daha az seyahat etmesi, daha az giyim eşyası alması ve daha az kırmızı et yemesi gerekiyor.

Fakat Profesör Boyd teknolojinin bu konuda işe yarayabileceğine de dikkat çekti.

Boyd İngiltere ve dünyanın bir çok ülkesinin şu anda tüketim alışkanlıklarını nasıl değiştireceğini düşünmesi gerektiğini, bunu yapabilmek için siyasi liderliklerin halkı bu değişime ikna etmesi gerekeceğini kaydetti.

Buna karşılık Profesör Boyd, İngiltere'nin Boris Johnson liderliğindeki hükümetinin bu liderliği yapabileceğine inanıp inanmadığı sorusunu yanıtlamadı.

Hükümetin çevre başdanışmanlığını altı yıldır sürdüren Profesör Boyd görev süresinin bugün sona ermesi dolayısıyla BBC'nin sorularını yanıtlıyordu.

Başbakan Boris Johnson İngiltere'de çevreciler tarafından bir yandan elektrikli otomobilleri överken diğer yandan gaz salımını artıran fosil yakıtlı araç kullanımını teşvik edecek vergi indirimleri planlamakla suçlanıyor.

Profesör Boyd, havayı kirleten faaliyetlerin daha çok vergilendirilerek caydırılması, buna karşılık karbon salımı düşük yaşamlar süren insanları ödüllendirecek vergi indirimlerine gidilmesi gerektiğini savunuyor.

Bunun için ilk adımın hükümet tarafından karbon salımı ile ilgili tüm gelişmeleri denetleyecek bir Sıfır Salım (Net Zero) bakanlığı kurması olduğunu söylüyor.

'Ekonomik büyüme kriteri değişmeli'

Profesör Boyd, hükümet ekonomik büyümeyi Gayri Safi Yurtiçi Hasıla kriteriyle ölçtüğü sürece Sıfır Salım hedefine ulaşılamayacağını bunun yerine artık çevre güvenliği ve görece istikrarlı iklim gibi ölçütlerin dikkate alınması gerektiğini kaydediyor.

Çin gibi büyük bir ülkenin karbon gazı salımları bu kadar büyük iken İngiltere'nin iklim değişikliği politikalarında başı çekmesinin anlamlı olup olmadığı sorusunu ise Boyd, Çin hükümetinin iklim değişikliğinden büyük kaygı duyduğunu ve çok ciddiye aldığını söyleyerek yanıtladı.

İskoçya'daki St Andrews Üniversitesi'nin biyoloji bölümünde kutuplar uzmanı olan Profesör Ian Boyd, İngiltere'nin Sıfır Salım hedefine ulaşmada dünyaya liderlik etme şansına sahip bir ülke olduğu görüşünde, ama küresel çapta başarının diğer ülkelerin de bu tür politikalar izlemesine bağlı olduğunu kabul ediyor.

Hükümetin şimdiye kadar genel olarak çevre, atıklar, hava, deniz kirliliği ve gıda konularında önemli adımlar atabildiğini söyleyen Profesör Boyd bazı bakanların karbon salımı konusunda köklü stratejiler geliştirmeye eğilimli olduğunu da kaydetti.

Profesör Ian Boyd, buna karşılık, hükümetler hızla radikal adımlar atmadığı takdirde gezegenin geleceği hakkında iyimser olmadığını vurguluyor.

'Ne kadar çok tüketirsek o kadar atık üretiyoruz'

Yaşam tarzlarımızın genel olarak çevreye zararlı olduğunu söyleyen Profesör Boyd, "Tüketmeyi seviyoruz, ama ne kadar tüketirsek gezegenimizin kaynaklarını da o kadar tüketiyoruz. Bu da bu kaynakları yeniden yetiştirmemiz ya da çıkarmamız gerektiği anlamına geliyor. Bunu yaparken hep atık üretiyoruz." diyor ve sürdürüyor:

"Tüketimden nasıl vazgeçeceğiz? Sürdürülebilir yaşam biçimi hakkında daha çok bilgi edinmemiz lazım. Sürdürülebilirlikten bahsediyoruz ama bunun gerçekte ne anlama geldiğini bilmiyoruz. Kullanım ve geri dönüşüm konularında büyük teknolojik ilerlemelere ihtiyacımız var ama aynı zamanda toplam tüketimi azaltmalıyız. Bu da davranışlarımız ve yaşam tarzlarımızı değiştirmemiz anlamına geliyor."

"Örneğin şu anda olduğu kadar seyahat edemeyiz, onun için modern iletişim yöntemlerini kullanmaya alışmalıyız. Küresel çapta malların bir yerden bir yere taşınması da zorlaşacak, o halde 3D yazıcılar gibi teknolojilere daha çok yatırım yapmalıyız."

"Talebi geçmiştekinin çok daha gerisine çekmeliyiz, karbon salımları tüketimin göstergesi, tüketimi azaltamazsak karbon salımını düşüremeyiz."

"Tabi şunu alırsın bunu alamazsın gibi doğrudan bir mesaj pek olmayacaktır. Fakat vergi sistemi içinde bazı şeyleri diğerlerine göre cazip kılacak mesajlar olacaktır."

Britanya sanayicilerinin örgütü CBI içindeki kaynaklardan edindiğimiz bilgiler, iş insanlarının Sıfır Salım hedefine ulaşmak için alışkanlıkların değişmesi gerektiğini kabullendiği yolunda. Adını vermeyen bir kaynak, hükümetin iklim politikalarının çok yetersiz olmasından sıkıntı duyduklarını söyledi.

Profesör Ian Boyd'un önerileri hakkında ne düşündüklerini sormak için başvurduğumuz Başbakanlık ise yanıtında liderlik, tüketim, ve politikalar konularındaki kritik soruları cevaplamadı ancak şu satırlara yer verdi:

"İklim değişikliğinin etkileri açık olup dünyanın bütün ülkelerinin acilen harekete geçmesini gerektirmektedir. İngiltere 2050'de Sıfır Salım hedefini yasalaştıran ilk büyük ekonomi olarak zaten öncü rolü oynadı. Bununla birlikte hükümetimiz hala yapılacak çok şey olduğunun bilincindedir."

"Bu nedenle çevreci adımları ödüllendirecek bir tarım reformu, sürdürülebilirliği güvence altına alacak bir gıda politikası, ağaç dikimi ve turba alnaların korunması ve çağımızın en önemli çevre önceliklerini içerecek bir Çevre Yasası konusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz."