HORMONLARIN GÜCÜ! BİZİ NE MUTLU EDER?

Karında kelebekler uçuşması, bedenin belli noktalarında uyuşma, tansiyonun yükselmesi... Teşhis: Aşk! Böylesine güzel bir duyguyu yaşarken vücutta mutluluk hormonu olarak da bilinen endorfin salgılanır. Ama acil durumlarda da bu hormon devreye girer. Örneğin bu hormon, ağır yaralıların ilk etapta ağrı hissetmemesini sağlar.

Tipik erkek!

Erkeklerde sakalların çıkmasını sağlayan hormon erkeklik hormonu olarak da bilinen testosterondur. Östrojen ise kadınlarda aylık döngüyü düzenler. Her iki cinsiyet hormonu da 'tipik' cinsiyet özelliklerinin ortaya çıkmasından sorumludur; erkek embriyoda penisin, kızlarda ise yumurtalıkların oluşumunu bu hormonlar sağlar. Ancak başka görevleri de vardır; cinsel istek ve doğurganlığı da etkilerler.

Büyüme hormonu

Çocukların büyüyüp ergenliğe ulaşmasını ise büyüme hormonu olarak da bilinen somatotropin hormonu düzenler. Vücut bu hormonun salgılanmasıyla daha fazla protein ve yağ üretir, kemiklerin gelişimi hızlanır. Çocuklarda çok fazla somatotropin hormonu salgılanması halinde devlik hastalığı ortaya çıkabilir. Bu hormon, beyindeki hipofiz bezinde üretilir.

İnsülin takviyesi

Kan şekerinin düzenlenmesinden insülin hormonu sorumludur. İnsülin, kas hücreleri tarafından kandaki şekerin emilmesini sağlar; böylece şeker düşer. Şeker hastalarında ise vücut yeterince insülin üretmez ve yüksek miktarda şeker kanda kalır. Bu hayati tehlikeye yol açabilir. Bu nedenle düzenli olarak dışarıdan insülin hormonu alırlar.

Vücut saati hormonu

Melatonin hormonu, gece-gündüz ritminin oluşmasını sağlar. Bu hormon, karanlıkta salgılanır. İnsanın kendisini yorgun hissetmesini ve vücudun uykuya hazırlanmasını tetikler. Işık ise melatonin salgılanmasını azaltır. Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu melatoninin gıda takviyesi olarak alınması durumunda uçuş rahatsızlığı olarak bilinen jetlag'in etkilerinin azaltılmasına yardımcı olabileceğini açıkladı.

Stresle mücadele

Kortizol, stresle mücadelede en önemli hormon olarak görülüyor. Vücut kortizolu gece salgılar, böylelikle hormonun gündüz kullanılması mümkün olur. Kortizol, metabolizma hızı, psikoloji ve bağışıklık sistemi ile yakından ilgilidir. Öte yandan iltihabın azaltılmasını da sağlayan hormon ilaç olarak da kullanılıyor.

Heyecan dozu yükseldiğinde

Bungee-Jumping gibi heyacanlı aktiviteler yapıldığında vücuttaki adrenalin seviyesi yükselir. Bu hormonu vücut korku anlarında salgılar. Eski çağlarda bu hormon hızlıca tehlikeden kaçabilmek veya savaşabilmek için önemliydi. Adrenalin salgılanınca tansiyon yükselir ve kalp atışı hızlanır. Vücut alarm durumuna geçer.

Bizi ne mutlu eder?

Yanıtın spor yapmak veya çikolata yemek olduğuna şüphe yok. Zira bu ikisi kanda serotonin hormonunun seviyesini yükseltiyor. Dopaminin yanı sıra serotonin de mutluluk hormonu olarak kabul ediliyor. Ruh halimiz üzerinde önemli bir etkisi olan hormonun az salgılanması durumunda depresyon ortaya çıkabiliyor. Ancak depresyonla mücadelede yine spor yapmak veya bir parça çikolata yemek etkili oluyor.