HELLİM MÜCADELESİ

Kıbrıslı Türkler ile Kıbrıslı Rumlar arasında devam eden "Hellim kimin ürünü?" polemiği devam ediyor. Bu kez AB nezdinde yeni bir girişim dalgası başlatıldı

Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çıralı, 2012 yılında AB Komisyonu’nun Kıbrıs Türk masasına ve AB üyesi ülkelerin elçiliklerine hellimin sadece Kıbrıs Rumların değil Kıbrıs Türklerin de ürünü olduğunun belirtildiğini kaydederek, AB’de yapılacak tescilin Kıbrıs Türklerini kapsaması konusunda görüşmeler yapıldığını söyledi.

Kuzey Kıbrıs’ta 2012’deki ihracatın yüzde 17’sinin hellim ihracatından oluştuğunu dile getiren Çıralı, Kıbrıs Türkünün en önemli kültürel ve ekonomik değerlerinden biri olarak kabul edilen hellimle ilgili olarak Oda bünyesinde çalışmalar yapıldığını belirtti, hellim üreticilerinden, ilgili paydaşlardan ve uzmanlardan oluşan “Hellim Tanıtım Grubu”na dikkat çekti.

İlerleyen dönemlerde Türkiye’deki, Irak’taki, Dubai’deki ve Almanya’daki gıda fuarlarında “Hellim Tanıtım Grubu” olarak stant açarak hellimin etkin şekilde tanıtılmasını hedeflediklerini belirten Ali Çıralı, “Yurtiçinde düzenlenecek, özellikle turistlerin katıldığı etkinliklerde hellimin en etkin şekilde tanıtılmasını sağlamak arzusundayız” dedi.

Çıralı, Sanayi Odası’nın hellimin denetlemesi konusunda attığı adımlara da dikkat çekti.

Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) tarafından oluşturulan “Hellim Tanıtım Grubu” bugün Acapulco Otel’de bir basın toplantısı düzenledi.

Basın toplantısında söz alan Çıralı, 2008 yılında KKTC’de hellimin coğrafi işaret tescili yapıldığını, aynı yıl içerisinde hellimin Türkiye’deki Türk Patent Enstitüsü’nde tescil edildiğini belirtti.

Ali Çıralı, bu yıllar içerisinde Rumların tek taraflı olarak hellimi Avrupa Birliği’ne (AB) tescil girişimlerine karşı AB Koordinasyon Merkezi ile birlikte itirazlar yapıldığını da hatırlatarak, “Rumlar bu girişimlerinde başarısız oldu. AB, müracaat dosyasını itirazlardan ve tutarsızlıklardan dolayı iade etti” diye konuştu.

“İTİRAZLARIN NETİCESİ BEKLENİYOR”

KTSO bünyesinde hellimin coğrafi işaret tesciline uygun olarak üretilip üretilmediğinin denetlenmesi amacıyla Kıbrıs Türk Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği, Kıbrıs Türk Hayvan Yetiştiricileri ve Besicileri Birliği, Kıbrıs Türk Gıda Mühendisleri Odası,  hukukçu üye ve hellim konusunda iki uzmandan oluşan “Hellim Denetleme Kurulu” faaliyetlerine 2012 yılının sonlarında başladığını hatırlatan Çıralı, “2012 Kasım ayında Rumların Kıbrıs Türklerini dahil etmeden hellimi tescil etme girişimlerine karşılık üreticilerle birlikte itirazlar yapıldı. Şu anda bu girişimlerin neticesi bekleniyor” dedi.

2012 yılında AB Komisyonu’nun Kıbrıs Türk masasına ve AB üyesi ülkelerin elçiliklerine hellimin sadece Kıbrıs Rumların değil Kıbrıs Türklerin de ürünü olduğunun belirttiğini dile getiren Ali Çıralı, AB’de yapılacak tescilin Kıbrıs Türklerini kapsaması konusunda görüşmeler yapıldığını da söyledi.

2013’ün ilk üç ayında hellimi yurtiçi ve yurtdışında tanıtmak, denetimlerden geçen işletmelerin ambalajlarında kullanılmak üzere halka açık logo yarışması yapıldığını da anımsatan Çıralı, halkın oylarıyla belirlenen logoyu da basın toplantısında paylaştı.

“DENETİMLER SÜRÜYOR”

Ali Çıralı, hellimin denetlenmesi konusunda yapılan çalışmalarla ilgili bilgi vermeye şöyle devam etti:

“2013 Nisan ayında Koop-Süt, Özlem Akay Süt ve Akgöl’de denetimler yapılmış ve bu işletmelere hellim üretim izni verilmiştir.

Mayıs, Haziran ayları içerisinde ise Gülgün Süt Mamulleri, Taylan Süt Ürünleri, Levent Sanayi ve Beyköy süt ürünlerinde denetimler devam etmiştir.

2013 yılı sonuna kadar tüm üreticilerimizin denetlenmesi hedeflemekteyiz.”

40’TAN FAZLA KÜÇÜK-BÜYÜK KAPASİTELİ HELLİM ÜRETİCİSİ BULUNUYOR

Konuşmasında bazı ekonomik ve kültürel verileri de paylaşan Çıralı şunları ekledi:

“Köylerde kendi ve ailelerinin ihtiyaçları için üretim yapan kişiler hariç 40’tan fazla küçük-büyük kapasiteli hellim üreticisi bulunmaktadır.

Ülkemizde üretilen çiğ sütün yaklaşık yüzde 50’si hellim üretiminde kullanılıyor.  Çiğ süt üretiminde 8 binden fazla hayvan besleyen kişi bulunmaktadır.

Hellim imalatçılarında çalışan kişileri de eklendiğinde hellim üretiminde 10 binden fazla kişi doğrudan etkilenmekte ve bu sektörden hayatını idame etmektedir.

Bu kişilerin aileleri ve hellim üretiminin etkileşimi olduğu ambalaj, nakliye, soğuk zincir ve diğer sektörleri de eklediğimizde Kıbrıs Türk toplumun yüzde 20’si bu sektörden ekonomik olarak etkilenmektedir.

İhracatımızın ortalama yüzde 15 ile 20’si hellim ürünlerinden oluşuyor. 2012 yılı ihracatımızın  yüzde 17’si, yaklaşık 20 milyon doları hellim ihracattır.”

“BİRGÜL’E TEŞEKKÜRLER”

Çıralı sözlerini şöyle tamamladı:

“Türkiye’nin önemli yayın kuruluşlarından birinde yemek programı yapan, Kıbrıs Türk kültürünün ve hellimin tanıtımını etkin şekilde gerçekleştiren ve Kıbrıslı olan Refika Birgül’e bizleri böylesine önemli bir günde yalnız bırakmadığı için teşekkürlerimi sunarım”