Hamile kadınlara bulaşması durumunda bebeklerin beyin gelişimini engelleyen ve kafalarının normalden küçük kalmasına yol açan Zika virüsü ile ilgili olarak Dünya Sağlık Örgütü’nün küresel acil durum ilan etti. Dünya geneli için bir tehdit unsuru haline gelen Zika virüsünün salgın haline dönüşmemesi için tedbirler alınmaya başlandı. Zika virüsü nedeniyle Güney Kıbrıs’ta Rum Sağlık Bakanlığı alarma geçerken ülkemizde henüz konuyla ilgili uzmanların araştırmaları devam ediyor. Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Ömer Gür, Zika virüsü ile ilgili olarak Detay Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, konuyla ilgili olarak bir açıklama yapılma gerekliliğinin uzmanların araştırması sonunda belli olacağını söyledi .

Ebola’dan sonra dünyayı tehdit eden Zika virüsü, Dünya Sağlık Örgütü’nün küresel acil durum ilan etmesine neden oldu. Virüsün en çok hamile kadınlar ve henüz doğmamış bebekleri için tehlikeli olduğu ifade ediliyor. Hamile kadınlara bulaşması durumunda bebeklerin beyin gelişimini engelleyen ve kafalarının normalden küçük kalmasına yol açan Zika virüsünün ilk tahminlerden çok daha hızlı yayıldığı ve büyük bir salgına dönüşme riskinin bulunduğu ifade edildi. Uzmanlar virüsün dünya geneline yayılıp salgın haline dönüşmemesi için Zika virüsünün görüldüğü ülkeleri ziyaret edecek olanların bu seyahatlerini ertelemeleri uyarsında bulundular.

ÖMER GÜR, “UZMANLARIMIZ GEREKLİ ARAŞTIRMAYI YAPIYOR”

Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Ömer Gür, Zika virüsü ile ilgili olarak Detay Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, Güney Kıbrıs’ın sağlık alanındaki yetkilileriyle Dünya Sağlık Örgütü’nün kararıyla ilgili istişare içerisinde olduklarını ifade etti. Enfeksiyon komitesine geçtiğimiz hafta konuyla ilgili direktif verdiğini ve uzmanlar tarafından gerekli araştırmaların yapıldığını belirten Ömer Gür, komitenin çalışmalarını tamamlamasının ardından raporun eline ulaşacağını söyledi. Konuyla ilgili olarak bir açıklama yapılma gerekliliğinin uzmanların araştırması sonunda belli olacağını söyleyen Gür, “Güney Kıbrıs yetkilileri açıklama yaptı diye bizde açıklama yapmak zorunda değiliz. Uzmanların araştırması sonrası kararımızı vereceğiz. Şu anda ülkemizi tehdit eden bir unsur yok” dedi.

GÜNEY KIBRIS ALARMDA

Rum Sağlık Bakanlığı’nın, Dünya Sağlık Örgütü tarafından tüm dünyada kamu sağlığını tehdit eden bir virüs olarak nitelendirdiği Zika virüsü nedeniyle, alarma geçtiği haber verildi. Fileleftheros gazetesinde yer alan haberde, Rum Sağlık Bakanlığı yetkili birimlerinin, Zika virüsünü sıkı takip altına aldıkları belirtilirken, “yetkili bir kaynak” ise gazeteye açıklamasında, virüsü yayan sivrisinek türünün Kıbrıs’ta olmamasının iyi bir şey olduğunu belirtti. Ancak haberde bu durumun Sağlık Bakanlığı'nı yatıştırmadığı, çünkü uzak dahi olsa yurt dışından ülkeye vaka girişi olması ihtimali bulunduğu ifade edildi.

ZİKA VİRÜSÜ NEDİR?

İlk kez 1947 yılında Uganda'nın Zika ormanlarındaki maymunlarda görülen virüs, 2015'in mayıs ayında sivrisinekler yoluyla yayılarak, Brezilya'da patlak verdi. Araştırmacılar, Aedes cinsi sivrisineklerin hamile kadınlara bulaştırdığı Zika virüsü ile yayılan hastalıkla yeni doğan bebeklerde nöro-gelişimsel bozukluk olan "mikrosefali (küçük kafa yapısı)" görülmesi arasında güçlü bir ilişki olduğuna işaret ediyor. Şimdiye kadar, beyin fonksiyonlarında bozukluklara neden olan Zika virüsü taşıyan 51 bebeğin hayatını kaybettiği biliniyor.

ZİKA VİRÜSÜ HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELER?

Hastalığın yüksek ateş, gözlerde kızarma, kusma, döküntü, baş, kas ve eklem ağrısı gibi belirtileri bulunuyor. Uzmanlara göre virüsü alan insanların birçoğunda hastalık belirtilerini göstermiyor ve kişi rahatsızlanmıyor. Virüsün kan nakli, perinatal ve az bir ihtimal de olsa cinsel ilişki yoluyla yayıldığı biliniyor.

ZİKA VİRÜSÜ NERELERDE GÖRÜLÜYOR?

Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ), 23 ülkede görülen Zika virüsünün özellikle Güney Amerika'da yayılmaya devam ettiğini duyurdu. Virüsün Tropikal Afrika, Güneydoğu Asya, Pasifik Adaları, Orta ve Güney Amerika'da görüldüğünü belirten DSÖ, virüs riskinin 2010 yılından bu yana 30 kat arttığını kaydetti. Brezilya sağlık yetkilileri, ülkede virüs bulaştığı düşünülen 3 bin 893 kişi bulunduğunu bildirdi. Ülkenin kuzeydoğusundaki fakir Pernambuco bölgesinde yeni doğanların yüzde 1-2'sinde mikrosefaliye rastlanıyor. Zika virüsünün yayıldığı Brezilya'da, ekim ayından bu yana 3 bin 500'den fazla bebeğe nöro-gelişimsel bozukluk olan "mikrosefali" teşhisi konuldu. Son olarak Hawaii adalarında yeni doğan bir bebekte Zika virüsü kaynaklı doğum kusuru tespit edildiği açıklandı. Batı Nil virüsü gibi sivrisinek yoluyla yayılan Zika virüsünün ABD'de yayılmasına sebep olan sivrisinekler Teksas, Florida ve New Jersey eyaletlerinin doğu kıyılarında görülüyor. Güney ve Orta Amerika seyahatinden dönen Danimarkalı bir turistte Zika virüsüne rastlanmasının ardından Avrupa ülkelerinin de alarma geçtiği belirtildi. İngiltere Kamu Sağlığı Dairesi'nden yapılan açıklamada da Kolombiya, Surinam ve Guyana'dan dönen üç kişide Zira virüsünün tespit edildiği bildirilmiş; İtalya, İspanya ve İsviçre'de de Zika virüsü vakalarına rastlandığı belirtilmişti.

ZİKA VİRÜSÜNE KARŞI ALINAN ÖNLEMLER NELERDİR?

Enfeksiyondan korunmak için hastalığın görüldüğü bölgelerde halkın sivrisinek ısırıklarından korunması ve kadınların hamile kalmamaları önerildi. Aedes türü sivrisineklerin sokması sonucu insana bulaşabilen virüsün önlenmesi kapsamında Kolombiya ve Jamaika'da temmuz ayında kadınlardan 6 aydan 1 yıla kadar hamile kalmamaları istenmişti. El Salvador Sağlık Politikası Bakan Yardımcısı Eduardo Espinoza, kadınlara bu ve gelecek yıl çocuk yapmaktan kaçınmaları ve aile planlamasına yönelmeleri çağrısı yaptı. Espinoza, halka sivrisinek savar kullanmaları ve eteklerinin altına pantolon giymeleri tavsiyesinde bulundu. Brezilya'nın, 2016 Yaz Olimpiyat Oyunları'ndan 4 ay önce Zika virüsüne karşı denetime başlayacağı duyuruldu. Rio 2016 Yaz Olimpiyat Oyunları yerel organizasyon komitesi, sivrisineklerin bulaştırdığı ve kusurlu doğumlara neden olan Zika virüsüyle mücadelede, müfettişlerin, sivrisineklerin ürediği durgun suların kurutulması için çalışacaklarını açıkladı. ABD'deki Kadın Hastalıkları ve Jinekologlar Amerikan Koleji (ACOG) Başkanı Dr. Mark Defrancesco, virüsün görülebileceği bölgelere hamile kadınların seyahat etmesinin tavsiye edilmediğini belirtti. Öte yandan, ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC), konuyla ilgili seyahat uyarısı yaptığı ülke sayısını 22'ye çıkardı.

ZİKA VİRÜSÜNE KARŞI ALINMASI PLANLANAN ÖNLEMLER VAR MI?

Yaygın olarak Güney Amerika'da rastlanan Zika virüsüyle mücadelede genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin kullanıldığı yeni bir yöntem geliştirildi. Kusurlu doğumlara neden olan virüsle mücadele için çalışmalar yürüten İngiliz biyoteknoloji şirketi Oxitec, erkek sivrisinekler kullanılarak hastalıklı yapıların azaltıldığı yeni bir yöntem geliştirdi. Dişi sivrisinek sokması sonucu insana bulaşabilen virüsün önlenmesi kapsamında Brezilya'nın Piracicaba bölgesinde testler yapan şirketin araştırmacıları, genetiğiyle oynanmış kısır erkek sivrisinekler sayesinde, dişi sivrisineklerin taşıdığı virüslü larvaların büyük oranda yok edildiğini gözlemledi. Testlerde, bu yöntemle larvaların yüzde 82 oranında azaltıldığı görüldü. Bilim adamları, DSÖ'nün Ebola salgınından ders çıkarması ve uzmanlardan oluşan acil bir komite kurması gerektiğini belirtiyor.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?

Hastalığın özgün bir tedavisi yok. Bilim adamları, aşı testlerine iki yıl içinde başlanabileceğine ancak ilaç düzenleme kurullarının onayından geçmesi gerektiği için aşının dünyada kullanılmaya başlamasının en az 10 yıl alabileceğine işaret etti.

Ahmet Vamık