e-Nabız sisteminde yüksek riskli grupta olduğu belirtilen kişiler aile sağlığı merkezinde grip aşılarını yaptırabilecek. Aşıyı kimlerin olması gerektiğine ilişkin resmi bir algoritma açıklamayan bakanlığın öncelikli kişileri Charlson Risk Skoru’na göre belirlediği öğrenildi. Grip aşısının fiyatı ise değişmedi ve 72.64 lira olarak kaldı.

Kovid-19 salgını nedeniyle vatandaşın yoğun talepte bulunduğu grip aşısında, ithal edilen dozun talebin çok altında kalması nedeniyle yaşanan tartışmada Sağlık Bakanlığı’ndan dün sürpriz bir hamle geldi. Bakanlık, grip aşısında, “aşı öncelikle kimlere vurulacak?” tartışmalarına e-Nabız üzerinden her bir vatandaşa kişisel bilgilendirme yollayarak nokta koydu. Bu yolla grip aşısı alamayacaklar bu durumu, e-Nabız üzerinden yollanan, “İnfluenza açısından 1. öncelikli yüksek risk grubunda değilsiniz. Durumunuz ileride yeniden değerlendirilecektir” mesajıyla öğrendi.

Peyderpey belirlenecek

Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, aşıyı geçen yıllarda olduğundan daha fazla temin etmek için bağlantılarını sağladığına dikkat çekerek, şu bilgileri verdi: “Ancak tüm dünyada üretim kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle belli bir zaman diliminde peyderpey temin edilmektedir. Bu nedenle belirlenen risk grupları ağırlık derecesine göre sıralanarak kademeli bir şekilde aşı yapılması öngörülmüştür. Vatandaşlarımız risk durumlarını e-Nabız sistemi üzerinden öğrenebileceklerdir. İlgili aşı, hekimler tarafından sadece Reçetem Sistemi üzerinden yazılacaktır. Manuel yazılan reçeteler işleme alınmayacaktır. İlgili aşı yalnızca serbest eczanelerce temin edilecektir. Eczanenin Reçetem Sistemi’ne reçeteyi girmesi ile İlaç Takip Sistemi’nde (İTS) aşı temin hakkı oluşturulacaktır.”

Kimlerin grip aşısı olması gerektiğine ilişkin resmi algoritma yayımlamayan bakanlığın, aşıda öncelikli kişileri, “Charlson Risk Skoru”na göre belirlediği öğrenildi. KOAH hastalarının dikkate alınmadığı Charlson Risk Skoru nedeniyle önceki yıllarda grip aşısı alabilen birçok kişi bu yıl “Öncelikli Yüksek Risk Grubuna” giremedi. Bu nedenle çok sayıda hasta ve hasta yakını sosyal mecralardan karara tepki gösterdi. Charlson Risk Skoru, Uluslararası Hastalık Sınıflandırması’nın teşhis kodlarından birisi olarak kullanılıyor.

‘Risk grubu iyice daraltılmış’

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Başkanı Dr. Özlem Sezen şu değerlendirmede bulundu: “Beklenenin de altında bir alım olmuş anladığımız kadarıyla. Bu durumda da seçici davranılması gerekiyor. Öncelikli olarak risk gruplarının aşılanması gerekiyor. Ancak buradaki risk grubu neye göre yapıldı, biz açıkcası anlayamadık. Charlson skorlamasını duyduk. Bizim daha önce hiç kullanmadığımız bir skorlama. Bu skorlama nasıl çıktı bilmiyoruz. Riskli olan, mutlaka aşılanması gerektiğini düşündüğümüz kişileri bugün e-Nabız’da sorguladığımızda, ‘Yüksek risk grubunda değil’ diye ibare çıkıyor. Aşıyı onaylamıyor. Biz risk grupları belirlensin ve e-Nabız’dan bu konuda bilgi gitsin diye önermiştik. Bu durumda hiç reçete de yazdırmadan risk grubundakiler gidip aşılarını alabilecekti. Ancak şimdi o risk grubu iyice daraltılmış durumda. Tansiyonu var, kalp yetmezliği var, beraberinde ağır diyabeti var ve kişi 65 yaş üstü. Biz bu kişiye aşı çıkar diye sisteme girdiğimizde sistem onu onaylamıyor. Daha da yüksek bir risk grubu istiyor.”

Risk grubundaysanız... Randevu alıp aşıyı reçetelendirin

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu da grip aşısı olmak için izlenecek basamakları açıkladı. Buna göre, grip aşısı olması gereken kişiler Sağlık Bakanlığı’nın e-Nabız sistemi üzerinden öncelikle risk durumunu kontrol edecek. E-Nabız’da, “İnfluenza açısından 1. öncelikli yüksek risk grubunda değilsiniz” uyarısı çıkarsa bu kişiler, Sağlık Bakanlığı tarafından yapılacak yeniden değerlendirmeyi bekleyecek. “İnfluenza açısından 1. öncelikli risk grubunda” olduğuna ilişkin mesaj alanlar ise, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden randevu alıp sağlık kuruluşuna giderek aşısını reçetelettirebilecek. Daha sonra aldığı e-reçete şifresini eczaneye vererek aşısının temin edilmesini bekleyecek. Vatandaş aşıyı eczaneden temin ettikten sonra da sağlık kuruluşuna giderek yaptırabilecek.

‘Fazla getirilmediği için bariyer konuluyor’

Türk Eczacıları Birliği Başkanı Erdoğan Çolak, grip aşına ilişkin Milliyet’e konuştu. Türk Eczacıları Birliği Başkanı Erdoğan Çolak, grip aşına ilişkin Milliyet’e konuştu. Türkiye’ye şu anda 1 milyon 350 bin doz aşı geldiğini belirten Çolak, ikinci faz aşının gelip gelmeyeceğine ilişkin soruya, “Bu saatten sonra ikinci faz aşı getirilebilir mi derseniz, kolay gözükmüyor. Bizim talebimize karşılık verilmedi. Devlet Malzeme Ofisi (DMO), bizim görüştüğümüz yerlerle görüşüp çözmeye çalışıyor ama hangi noktadalar bilmiyorum” yanıtını verdi. Mevcut aşıların kullanımında önceliğin belirlenmesine ilişkin bir skorlama yapıldığını bildiğini belirten Çolak, özetle şunları söyledi:

“Buradaki olay şu; 1 milyon 350 bin aşı getiriliyor. İhtiyaç bunun çok üzerinde. İhtiyacın dışında talep de var. İhtiyacı olmayan da talep ediyor. Çok sayıda aşı getirilemediği için bunun önüne bariyerler konuluyor. Bunlar birer bariyer. En çok risk grubu olan, orta risk grubu olan, risk grubu olan ve risk grubu olmayanlar diye. Özeti bu. Bir skorlama yapıldığını biliyorum. Reçetem sistemine girilecek. Aile hekimi sisteme girecek aşıyı yazacak. O şifreyle vatandaş eczaneye gidecek. Eczacı o şifreyle depodan sipariş verecek aşıyı getirtecek. Sistem bu şekliyle işleyebilir bir sistem.”

ikinci faz aşının gelip gelmeyeceğine ilişkin soruya, “Bu saatten sonra ikinci faz aşı getirilebilir mi derseniz, kolay gözükmüyor. Bizim talebimize karşılık verilmedi. Devlet Malzeme Ofisi (DMO), bizim görüştüğümüz yerlerle görüşüp çözmeye çalışıyor ama hangi noktadalar bilmiyorum” yanıtını verdi. Mevcut aşıların kullanımında önceliğin belirlenmesine ilişkin bir skorlama yapıldığını bildiğini belirten Çolak, özetle şunları söyledi:

“Buradaki olay şu; 1 milyon 350 bin aşı getiriliyor. İhtiyaç bunun çok üzerinde. İhtiyacın dışında talep de var. İhtiyacı olmayan da talep ediyor. Çok sayıda aşı getirilemediği için bunun önüne bariyerler konuluyor. Bunlar birer bariyer. En çok risk grubu olan, orta risk grubu olan, risk grubu olan ve risk grubu olmayanlar diye. Özeti bu. Bir skorlama yapıldığını biliyorum. Reçetem sistemine girilecek. Aile hekimi sisteme girecek aşıyı yazacak. O şifreyle vatandaş eczaneye gidecek. Eczacı o şifreyle depodan sipariş verecek aşıyı getirtecek. Sistem bu şekliyle işleyebilir bir sistem.”