GÖRÜLMEYEN ÖLDÜRÜCÜ TEHLİKE: MAYINLAR
Mayın kullanımı birçok ülkede yasaklandı; ama hala toprağa gömülü halde temizlenmeyi bekleyen milyonlarca mayın var. Bunları arama ve temizleme yöntemleri giderek gelişiyor.
24 Mart 2017 Cuma 08:54
Paul Heslop 18 ülkede mayın temizliği işini yürüten Birleşmiş Milletler Mayın Temizleme Programı şefi. Bu işi çok sayıda tekrar içeren yavaş bir arkeoloji çalışmasına benzetiyor. Metal detektörleriyle mayınların yerini tespit edip dikkatli bir şekilde kazıp çıkarıyorlar. "İyi bir mayın temizleyicisi haftada bir mayın bulup temizler" diyor.
60 ülkede toplam 110 milyon mayının toprağa gömülü olduğu tahmin ediliyor. Bunların bir kısmı İkinci Dünya Savaşı'ndan kalma ve yerleri bilinmiyor.
En fazla mayın olan ülke Afganistan. Onun yanında Kamboçya, Laos, Bosna ve Angola'da da eskiden kalma çok sayıda mayın var. Myanmar, Libya ve Suriye'de ise hala kullanılıyor.
Mayın yüzünden ölen ve sakat kalan insanların sayısı bu çatışma bölgeleri nedeniyle artmaya devam ediyor. 2015'te bu sayı 6500'e ulaştı. Bunların çoğu sivil, üçte biri ise çocuktu.
Bu zorluklara rağmen bir ülkeyi mayınlardan temizlemek mümkün. 22 yıl süren temizleme çalışmalarının ardından Mozambik 2015'te mayından tümüyle arındırıldı. Toplam 200 bin mayın temizlendi.
Bir bölgede çatışmalar sona erdiğinde BM ve Halo Vakfı yöredeki insanları mayın temizleme konusunda eğitiyor.
Bir çatışma bölgesine az sayıda mayın döşenmiş olsa bile caydırıcılığı yüksek olduğu için verimli bir tarla bakımsız bir otlağa dönüşüyor.
Mayınlar sürekli geliştirildiği için temizleme teknikleri de değişiyor. Mayın tarlalarının geçmişi Çin'de 3. yüzyıla kadar uzanıyor. 1277'de Moğolların istilasına karşı yaygın bir şekilde kullanmışlardı.
Avrupa'ya ilk mayını ise 300 yıl sonra İspanyol bir asker getiriyor. İlk modern mayın ise 1862'de Amerikan İç Savaşı sırasında üretildi. Daha sonra Alman ordusu Birinci Dünya Savaşı öncesinde bu tasarımı yeniledi ve böylece savaş düzeni değişmiş oldu. Diğer orduların bunu kopyalaması uzun sürmedi.
İkinci Dünya Savaşı'nda Almanlar S-mayınını geliştirdi. Patladığında bir metre havaya fırlayarak her tarafa şarapnel parçaları yayıyordu. ABD'de geliştirilen Claymore mayını ise uzaktan kumanda ile bir yönde patlatılıp tabanca gibi şarapnel püskürtüyordu.
Birinci Dünya Savaşı'nda Batı Cephesi'nde ilk tanklar belirdikten sonra anti-tank mayın üretme çalışmaları da başladı. Almanya 1929'da UFO benzeri Tellermine 29 mayınlarını tasarladı.
1918'de Fransız tankları önüne iliştirilen sabana benzer aletler ile 1944'te Müttefik Kuvvetlerin Normandiya çıkartması sırasında kullandığı hareketli metal zincirler mayın temizleme çalışmaları için kullanılan ilk aletler arasında yer alıyor. Bu sistemin benzeri Aardvark adıyla bugün de kullanılıyor.
Mayın arama çalışmasında kullanılan ilk detektörü Almanya'nın 1939'da Polonya'yı işgalinden önce Polonyalı bir subay tasarlamış ve ülke dışına çıkarmıştı. İlk kez Libya'da kullanılan bu alet günümüze dek mayın aramadaki önemli yerini korudu.
Altın bulmak için kullanılan detektörler gibi bunlar da elektrik yoluyla manyetik alan yaratıyor. Bu sırada çıkan sesin şiddeti hedefe ne kadar yakın olduğunuza göre değişiyor. Fakat sadece toprağa gömülü nesnenin metal içerdiğini gösteriyor, ne olduğunu bilmiyor; bu nedenle yanlış alam verdiği de çok oluyor.
Son yıllarda mayınların yasaklanması için kampanyalar yürütüldü. 1997'de imzalanan bir anlaşma ile taraf olan 162 ülkede mayınların üretimi ve kullanımı yasaklandı. ABD, Rusya, Çin gibi anlaşmayı imzalamayan büyük silah üreticisi ülkelerde hala büyük mayın stokları varken, Hindistan, Myanmar, Pakistan ve Güney Kore'de yaygın bir şekilde üretiliyor.
Ayrıca IŞİD gibi silahlı örgütlerin mayınların yanı sıra kullandığı el yapımı bombalar da sivillere büyük zarar vermeye devam ediyor. Üstelik bunların bir standardı olmadığından bulunmaları ve imha edilmeleri daha zor.
Manchester Üniversitesi'nden Profesör Anthony Peyton, yeni teknoloji kullandığı mayın ve patlayıcıları araştırma ve imha merkezi projesini yakında denemeye başlayacak.
Böylece klasik detektöre yer tarayan radar, sanal gerçeklik gözlükleri, kask kamerası ve insansız hava araçları (drone) gibi son teknoloji ürünleri de eklenmiş olacak.
Bazı ülkelerde ise mayın aramada köpekler de kullanılıyor.
Bütün gelişen teknolojiye rağmen, insan eliyle temizlemenin toprağı yüzde 100 mayından arındırmanın en iyi yolu olduğu söyleniyor.
Araştırmacılar drone üzerine termal kameralar yerleştirerek mayın arama konusuna da öncelik veriyor.
Fakat Heslop mayın temizlemede daha ucuz yeniliklerin daha etkili olduğuna inanıyor. Uydu taraması bunlardan biri olabilir. Böylece dünyanın en fazla mayın döşenmiş ülkesi Afganistan'ın mayın tarlaları tespit edilip 2023'e kadar tümüyle temizlenmiş hale gelebilir.
- Apple'ın geliri azaldıABD'nin teknoloji devlerinden Apple'ın geliri, 30 Mart'ta sona eren 3 aylık dönemde yıllık yüzde 4 azalmasına karşın 90,8 milyar dolarla piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşti.03 Mayıs 2024 Cuma 22:45TEKNOLOJİ
- Sam Altman'dan yapay zeka mesajı: "İnsandan daha zeki olacak şekilde inşa ediyoruz"ChatGPT'nin geliştiricisi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman, yapay zeka teknolojisine yılda ne kadar yatırım yaptıklarını umursamadığını ve insandan daha zeki olacak bir teknoloji inşa etmenin buna değeceğini söyledi.03 Mayıs 2024 Cuma 21:32TEKNOLOJİ
- Glüten hassasiyeti olanlar nelere dikkat etmeli?Buğday, arpa ve çavdar… Sofralarda yer alan pek çok üründe yer alan bu tahıllar, bazı insanlarda glüten hassasiyetine sebep oluyor. Bu da başta sindirim sistemi olmak üzere vücutta sorunlara yol açıyor. Çözümü ise glütensiz beslenmekten geçiyor.03 Mayıs 2024 Cuma 20:11YAŞAM
- SpaceX, uzaya 23 Starlink ve 2 gözlem uydusu fırlattıAmerikan uzay mekiği ve roket üreticisi SpaceX, Starlink İnternet Ağı Projesi kapsamında 23 Starlink ve 2 dünya gözlem uydusunu uzaya gönderdi.03 Mayıs 2024 Cuma 19:14TEKNOLOJİ
- Çin, Ay’ın karanlık yüzünden örnek toplayacak keşif aracını fırlattıÇin, Ay’ın karanlık yüzünden kaya ve toprak örnekleri toplayacak “Çang’ı 6” keşif aracını uzaya gönderdi.03 Mayıs 2024 Cuma 18:54ASYA
- Fransız milletvekilleri Paris Olimpiyatları'nda İngilizce'ye 'hayır' diyorFransa'da Parlamento'nun alt kanadı Ulusal Meclis'te kabul edilen son kararda milletvekilleri, 2024 Paris Olimpiyat Oyunları'nda mümkün olduğunca Fransızca kullanılması çağrısında bulundu.03 Mayıs 2024 Cuma 17:46AVRUPA
- Arda Güler, Cadiz maçında 11'deReal Madrid Teknik Direktörü Carlo Ancelotti, Arda Güler'in yarın oynanacak Cadiz maçında 11'de sahaya çıkacağını açıkladı.03 Mayıs 2024 Cuma 17:02FUTBOL
- AB, mülteci akımını düşürmek için Lübnan'a 1 milyar euro yardım yapacakÜç yıllık yardım paketi, öncelikle eğitim, sosyal koruma, sağlık, ekonomi, bankacılık ve güvenlik alanında reformlar yapılması amacıyla kullanılacak.03 Mayıs 2024 Cuma 16:46AVRUPA
- Arda Turan, Barselona'da kiraladığı eve 230 bin euroluk hasar vermekle suçlanıyorEyüpspor Teknik Direktörü Arda Turan, 2015-2018 yılları arasında İspanya temsilcisi Barcelona formasını giydiği dönemde kiracı olarak kaldığı villa tipi evde 230 bin euroluk hasar bırakmakla suçlanıyor.03 Mayıs 2024 Cuma 16:32FUTBOL
- Boğazköy’de araç yandıBoğazköy’de, Nurettin Ersin Paşa Caddesi üzerinde yol kenarında park halinde bulunan araçta yangın meydana geldi.03 Mayıs 2024 Cuma 16:26KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.