GIDA KATKI MADDELERİ

Gıda katkı maddeleri, bir ürünün tat, koku, görünüş, yapı ve diğer niteliklerini korumak, düzeltmek ve istenmeyen değişikliklere engel olmak amacıyla kullanılan maddelerdir. Yaklaşık olarak 340 gıda katkı maddesi ve 1700 civarında aroma maddesi vardır. Her gıda katkı maddesinin uluslararası kabul görmüş bir numarası bulunmaktadır. Asitliği düzenleyiciler (Asetik asit, sitrik asit, laktik asit, malik asit vs.): Ürünün asitliğini, bazlığını kontrol etmek ve istenilen düzeyi sağlamak amacıyla kullanılırlar. Topaklanmayı önleyiciler (Silikat, Mg karbonat, Mg oksit): Tuz, şeker, baharat, süt tozu gibi kuru karışımların akıcılığına yardımcı olmak ve topaklanmayı önlemek amacıyla ürünlere eklenirler. Tatlandırıcılar (aspartam, asesulfam K, sorbitol, sakkarin): Aroma ve tadı daha cazip hale getirmek amacıyla ürünlere katılırlar. Renklendiriciler (tartrazin, indigotin vs.): Doğal rengi kuvvetlendirmek, işlem sırasında kaybolan rengi kazandırmak veya renksiz olan bir ürünü renklendirmek amacıyla ürünlere eklenirler. Emülgatörler (lesitin, mono ve digliseritler, Na pirofostat): Bir sıvının diğeri içinde küçük parçalar halinde dağılmasına yardımcı olmak amacıyla kullanılırlar. Startırlar (laktobasiller): Mayalanmayı hızlandırmak, pişme ve ürün kalitesini geliştirmek amacıyla ürünlere katılırlar. Modifiye nişastalar: Kıvam artırmak amacıyla kullanılırlar. Antimikrobiyal maddeler (nitrit, nitrat, kükürt dioksit, benzoik asit, propiyonik asit, sorbik asit): Besinleri bakteri, küf ve maya bozulmasına karşı korumak, raf ömrünü uzatmak, doğal renk ve aromayı korumak amacıyla kullanılırlar. Antioksidanlar (BHA, BHT, Gallatlar): Arzu edilmeyen koku, aroma, tat değişikliklerini, renk kaybını önlemek ve gıdaların raf ömürlerinin uzatılmasını sağlamak amacıyla kullanılırlar. Jelleştiriciler (guar zamkı, agar agar, karregenan): Arzu edilen kıvamı sağlamak amacıyla besinlere katılırlar. Stabilizörler (amonyum karbonat, Ca klorür, Ca sitrat): Ürüne istenen yapı özelliklerini kazandırmak amacıyla kullanılır. Lezzet artırıcı (Mono sodyum glutamat): Ürünlerde en fazla kullanılan lezzet artırıcı, mono sodyum glutamattır. Çin tuzu olarak da bilinen bu katkı maddesi, birçok hazır gıdaya aroma artırıcı olarak eklenmektedir. Hazır çorbalar, bulyonlar, cipsler, hazır köfte harçları, hazır soslar, katı yağlar, fast food gıdalar, işlenmiş et ve dondurulmuş besinlere eklenir. Deney hayvanları üzerinde yapılan testlerle, katkı maddelerinin günlük alınabilecek miktarları saptanır ve ürünlere sağlığa zarar vermeyecek dozda eklenir. Ürünlerin üzerinde bulunan Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın vermiş olduğu üretim izni, gıda katkı maddelerin önerilen miktarda kullanıldığını gösterir. Ürünlere eklenen özellikle renklendirici ve koruyuculara karşı duyarlı kişiler olabilir. Hassasiyeti olan kişiler, besin etiketlerini okuyarak, bu ürünlerden kaçınmalıdır. Hazır ürünlerin tüketim sıklığına dikkat etmeli ve güvenilir markaları tercih etmeliyiz