Bal ürünleri ile dünya genelinde başı çeken Fas’ta devlet bal üretimine büyük yatırım yapıyor, böylece üretimin artırılması hedefleniyor. Ancak dünya çapında çok sayıda arı kolonisi yok oluyor. Fas’ta da arıların durumu iyi değil. Bunun başlıca sebepleri de haşere ilaçları ve iklim değişimi. Fas’ta arı ölümlerinin önlenmesi ve balın endüstriyel üretimi ile mücadeleye yönelik olarak devletten bağımsız ilk arıcılık derneği kuruldu.

Faslı arıcılar harekete geçti

Fas Tarım Bakanlığı verilerine göre ülkedeki arı endüstrisinde toplam 36 bin kişi çalışıyor. Devlet 130 milyon euronun üzerinde yatırım yaparak bal üretimini artırmak istiyor. Faslı arı üreticilerinin böyle bir karara aslında sevinmesi gerekirken, durum hiç de öyle değil. Devletin kaliteye değil, kitlesel üretime önem verdiği eleştirisi yöneltiliyor. Zira tüm dünyada olduğu gibi Fas’ta da arı kolonileri yok olmakla karşı karşıya.

Özel arı yetiştiricisi Abdülrehani Nakhas şunları anlatıyor: “Mart ayının tam 21’ydi. Arı kovanlarımı kontrol ediyordum. O tarihte kovanların hepsi arı ile doluydu. Bir ay sonra kontrol ettiğimde kovanlarımın yarısı boştu. Bu yıl arılarımın yüzde 50’si telef oldu ve durum gittikçe kötüleşiyor.”

İklim değişikliği, kuraklık ve haşere ilaçları

Peki arı ölümlerinin sebebi ne? Birinci sebep kuraklık. İklim değişikliği arıların aç kalmasına neden oluyor. Bu durumdan ötürü Abdülrehani Nakhas’ın büyük ay çiçeği tarlası neredeyse tamamen kurumuş, böylece arılar için ekstra beslenme imkanı da ortadan kalkmış.

Arıcıların görüşüne göre bir başka sorun da haşere ilaçları. Bitkiye sıkılan haşere ilacı yoluyla vücuduna zehir giren arı, kovanına döndüğünde bu zehiri de beraberinde götürüyor ve zehir tüm arı kolonisine dağılmış oluyor. x

Abdülrehani Nakhas diğer arı yetiştiricileri ile birlikte Fas’ta “Aman” adı altında ilk ekolojjik Arıcılar Derneği’ni kurmuş. Sadece tarımda kullanılan haşere ilaçlarına karşı mücadele etmek değil, bal üretimini de doğa şartlarına sadık kalarak yapmak istiyorlar.

"İnsan için meyve baldan daha önemli"

Onlara bu konuda Bernard Nicollet adında, uzun zamandır arıcılıkla uğraşan bir Fransız destek oluyor. Nicollet'e göre arı ölümleri nedeniyle arı yetiştiricilerine yeni bir görev düşüyor: Gıda kaynaklarını güvence altına almak.

Bernard Nicollet, “Arıların azalması demek, bitkilerin daha az tozlanması, yani döllenmesi demek. Bu ise insanların en önemli gıda kaynağı olan meyvelerin azalması anlamına geliyor. Meyve ihtiyacının karşılanması baldan daha önemli. Bu nedenle bal endüstrisine yatırım yapmak sorunu çözmeyecektir” diye konuşuyor.