ELON MUSK YAVRU DENİZ KAPLUMBAĞALARINI ÖLDÜRMEK İSTİYOR

SpaceX’in insanları Starship roketiyle Mars’a gönderme hedefi Teksas’ta yer alan üssün, vahşi yaşamı olumsuz yönde etkileyip etkilemediğine dair merakı da artırıyor. Güney Teksas ve Kuzey Meksika sahilleri, gezegendeki en nadir, en kritik tehlike altındaki deniz kaplumbağasına ev sahipliği yapıyor: Kemp’in ridley deniz kaplumbağası.

Kemp’in ridley deniz kaplumbağaları 1970’lerden beri nesli tükenmekte olan türler listesinde yer alıyor ve Kemp’in ridley deniz kaplumbağalarının yumurtladığı yerler çok önemli.

Sea Turtle Inc.’in baş koruma görevlisi Dr. Amy Bonka konuyla ilgili geçtiğimiz aylarda şu açıklamayı yapıyor: “Buradaki South Padre ve Boca Chica plajı, dişilerin yuvalanması ve Kemp’in ridleylerinin yuvalanması için çok önemli.”

Ancak SpaceX fırlatma tesisi, kaplumbağaların yumurtlamaya gittiği Boca Chica sahilindeki kum tepelerinden sadece birkaç adım ötede bulunuyor.

SPACEX YARDIM MI EDİYOR; TEHLİKE Mİ OLUŞTURUYOR?

Bonka geçtiğimiz aylarda verdiği demeçte, SpaceX roket fırlatmaya başlamadan önce yakındaki kum tepelerinde yuva yapan kaplumbağaların sayısı üzerinde ön çalışmaların yapıldığını ve şu ana kadar fırlatmaların gözle görülür bir etkisi olmadığını söylüyor: “SpaceX yuvalama mevsiminin çok farkında. Destekliyorlar ve yaptığımız her şeyle birlikte dişileri yuvalamak ve bunun gibi şeyler için devriye geziyorlar.”

Hatta konuyla ilgili Elon Musk da geçtiğimiz yıl Twitter’da kaplumbağalara yardımcı olduklarına dair tweet’ler atmıştı.

Ancak yakın zamanda çevreciler yeniden, Elon Musk’ın Teksas’taki SpaceX üssünü hedef alarak, üssün vahşi yaşamı tehdit ettiğini belirttiler.

Yabanî kuşları ve habitatları korumak için kurulan kâr amacı gütmeyen organizasyon; American Bird Conservancy, “SpaceX uzak gezegenleri keşfetmeye odaklanırken, şirketin operasyonları Boca Chica, Teksas’ta canlılara zarar veriyor” diye yazdı. Çevreciler, üssün ulusal bir vahşi yaşam sığınağına oturduğunu belirtiyor.

ABC’de yer alan bir habere göre de roket enkazı, yangınlar ve inşaat, Boca Chica bölgesini çevreleyen federal ve eyalet kamu arazilerine zarar verdi.

Coastal Bend Bays & Estuaries Programı tarafından yapılan bir analize göre, Boca Chica bölgesindeki boru cılıbıt (kuş türü) popülasyonu, SpaceX’in faaliyete geçmesinden bu yana son üç yılda yüzde 54 azaldı.

1985’TE SADECE 250 DİŞİ KALMIŞTI

Insider’dan Adam Rogers ise yeniden SpaceX’in tehlikeye attığı deniz kaplumbağalarına odaklanıyor. Kemp’in ridley deniz kaplumbağası; grimsi bir kabuğa, beyazımsı bir karına sahip ve birkaç metre uzunluğunda. 1985’te, dünyada belki de 250 dişi kalmıştı.

Kaplumbağalar Atlantik çevresinde sıralanıyor, ancak yalnızca yumurtadan çıktıkları kumsallarda yuva yapıyorlar. Bu da Meksika Körfezi’nin batı kıyısını işaret ediyor. Ancak bu yuvalardan birkaçı, SpaceX’in yarattığı tehlikeyle karşı karşıyalar. Eğer planlanıldığı gibi giderse de kaplumbağa yuvaları yakında dünyanın en güçlü roket gemilerinden bazılarına ev sahipliği yapacak.

Starship’in ikinci test uçuşu patlamayla sonuçlanmıştı.

Elon Musk tarafından kurulan uzay şirketi SpaceX, Boca Chica’daki tesisini, her yıl Ay’a ve Mars’a giden en büyük roket gemilerinden en az beşi için bir fırlatma alanı ve iniş pisti olan Starbase’e dönüştürmeyi planlıyor. Yarım mil genişliğindeki ve su kaynatacak kadar sıcak olan fırlatmalar da deniz kaplumbağaları ve diğer canlılar için tehlike yaratıyor.

Elon Musk’ın SpaceX üssü, vahşi yaşam koruma alanları ve eyalet parklarıyla çevrili. Kaplumbağalara ek olarak alanda; ABD’deki son üreyen ocelot popülasyonunu, göçmen deniz kuşlarını, nadir jaguarundileri ve başka hiçbir yerde bulunmayan küçük bir altın böceği yer alıyor. Bu da uzay gemilerinin fırlatılmasının yerel çevre ve yerliler üzerinde olumsuz etkileri olacağına işaret ediyor.

MARS’A GİDİLİYORSA BİRKAÇ CANLI ÖLEBİLİR

Federal Havacılık İdaresi (FAA) şimdiden 150 sayfalık bir taslak rapor yayınladı ve genişletilmiş bir üssün neden olabileceği hasarı ortaya koydu. Yine de FAA’nın taslak raporu çoğunlukla SpaceX’i kurtardı. Rapora göre roket fırlatmak muhtemelen yerel biyosferi bozacak olsa da genel etki küçük olacaktır denildi. Ancak daha sonra, ABD Balık ve Yaban Hayatı Servisi’nin yaptığı gibi çevreci gruplardan oluşan bir ittifak itirazlarda bulundu. FAA, halktan 19.000’den fazla yorum aldı. Elon Musk davasında, ajans nihai raporunu nisan ayı sonlarında yayınlamayı planlıyor.

Insider’dan Rogers, kaleme aldığı yazıda Mars’a gidiliyorsa vahşi doğanın tehlikede olmasının tolore edilebiliyor olduğuna dikkat çekti.

10 YIL ÖNCE VERİLEN SÖZLER TUTULMADI

On yıl önce, SpaceX Boca Chica’ya ilk geldiğinde, uzay limanı o kadar büyük bir mesele gibi görünmüyordu. Şirket yerel sakinlere projenin küçük, çevre dostu bir ayak izine sahip olacağına dair güvence verdi.

Ama öyle olmadı. Sakinler, şirketin yeni Starship araçlarını test etmek ve sonunda onları fırlatmak için gece gündüz inşaat yaptığını bildirdi. Musk ise roketlerin orada olmasıyla ilgili bir çevresel sorun görmüyor. Hatta 2018’de bir basın toplantısında şunları söyleyerek dikkat çekmişti: “Etrafta kimsenin olmadığı çok fazla arazimiz var, bu yüzden patlarsa, sorun değil.”

“PATLARSA SORUN DEĞİL” DEDİ, NESLİ TÜKENEN HAYVANLARI TEHLİKEYE ATTI

Oysa, sadece deniz kaplumbağası ya da nadir rastlanan bir kuş türü tehlike altında değil. Metalik parlaklığa ve kabuğu boyunca küçük girintilere sahip küçük bir böcek de SpaceX fırlatma rampasının bulunduğu sert kum tepeleri dışında hiçbir yerde bulunamadı. Yani oldukça benzersiz ve bu nedenle de değerli. Ancak SpaceX’in faaliyetleri gölgesinde yaşamına devam etmeye çalılşıyor.

GERİYE KALANLARA NASIL BİR DÜNYA KALACAK?

Stanford Hayırseverlik ve Sivil Toplum Merkezi’nde araştırmacı olan Aaron Horvath, “Buradaki temel teori, ne kadar çok paranız olursa, toplumu uygun gördüğünüz şekilde şekillendirme hakkınız o kadar fazla olur. Bu para uygun şekilde vergilendirilseydi, nasıl harcanacağını halk belirleyecekti. Ancak mevcut sistemde bu adamların bu kararları kendi başlarına verme hakları var” diyerek konuya farklı bir noktadan yaklaşıyor.

Şimdi çevreciler Musk’ın yeni dünyalar inşa ederken geride kalanlar için ne tür bir dünya bırakacağı konusunda oldukça endişeliler.