EİDİE "CENEVRE SÜRECİ DEVAM EDİYOR"

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth EIDE, gelinen son aşamayı değerlendirdi, önümüzdeki sürece ilişkin de açıklamalarda bulundu.

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth EIDE, 18 Ocak Çarşamba günü, üst düzey bürokratların bir araya geleceğini belirtti, daha üst düzeyde ne zaman bir araya gelineceğine ilişkin tarih belirlenmediğini ifade etti.

“18 Ocak’ta üst düzey bürokratlar bir araya gelecek… Daha üst düzey için tarih yok…”

EİDE’nin açıklamaları şöyle:

“İlk kez 3 garantör Genel Sekreterle bir araya geldi. Ondan sonra ikili toplantılar gerçekleşti. Konferans devam ediyor…  Çarşamba akşamı günü üst düzey bürokratlar bir araya gelecek. Daha üst düzeyde ne zaman bir araya gelinir bunun için henüz bir tarih belirlenmedi.

6 başlık var, bunların 5’i sadece Kıbrıslıları ilgilendirir.

Çoğu tamamlanmak üzere 6’ncı başlık güvenlik ve garantiler…

Kıbrıs konferansı devam ediyor. Garantörler aradan çıkınca gündem güvenliktir ama paralel olarak garantiler de görüşülecek.

Çalışma grupları oluşturuldu. Bu çalışma gruplarında tarafların üst düzey temsilcileri olacak. Bunlar Dışişleri Bakanları, Başkanlık Temsilcileri olacak…”

“Kıbrıslıların endişeleri nedir, mevcut cevaplar bu endişeleri gideriyor mu, elimizde belgeler var bunlar yeterli mi tekrar ele alınacak…”

“Güvenliğin katları; Birinci kat çözüme inanmak, sonra iç güvenlik, yargı sistemi vs…

Anlaşmanın uygulanması da önemli, kağıt üzerinde yazılananlar uygulanabilecek mi o önemli…  

Farklı maddeleri tekrar yazmaya çalışacağız. Kıbrıslıların endişeleri nedir, mevcut cevaplar bu endişeleri gideriyor mu, elimizde belgeler var bunlar yeterli mi tekrar ele alınacak…

Tüm bunlardan sonra nihai pozisyon müzakere edilecek. Böyle bir süreç daha önce yaşanmadı. Yabancılar için bu yeni bir şey gibi gelebilir ama Kıbrıslılar bunun ne kadar uzun bir süreç olduğunu biliyor.

Hiç vakit kaybetmemiz lazım çok günümüz yok…  Şu anda momentum yakaladık onu kaybetmemek lazım. Bu önümüzdeki günleri en yararlı şekilde kullanmamız lazım. Bu mümkün ama zor olacağını düşünüyorum.”

EİDE, TC. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarını da yorumladı…

“Bunlar bana zaman kaybetmemiz gerektiğini gösteriyor…”

“Çok fazla bir şey söylemek istemiyorum çünkü Türkiye diyalog içerisindeyiz. Dün ilgili olmayan bazı konuşmalar oldu. Bunlar bana zaman kaybetmemiz gerektiğini gösteriyor.”

3. aşama görüşmelerin ne faydası olacak?…

“3. aşama taraflar arasında varılan bir mutabakat sonucu ortaya çıktı.

Bazı taraflar hemen başlamasını istedi, sonuçta Çarşamba günü başlaması konusunda anlaştılar.”

“Güvenlik ve garanti başlığı karışık ve duygusal… Tarafların bu başlıktaki görüşleri birbirine yakın değil.

Bugün bildiğimiz garantinin yerine başka bir şey girebilir. 1960’tan beri var olan garanti sisteminin kalkmasını değil, bunun uygulaması nasıl olur onu konuşuyoruz.

Statükonun kabul edilir olmadığı 11 Şubat’ta ortak beyan ile değişmesi gerektiği beyan edildi, iki lider tarafından beyan edildi, demek ki iki lider de değişim istiyor…

Çalışma grubu anlaşamasa ne olur?

Çalışma grubu ikinci derece bürokrat seviyesinde olacak. Sorunları zaten biliyorlar…

AB çalışma grubuna dahil olacak mı?

AB konuları ile ilgili bilgi vermek için olacaklar, karar verici değil, yardımcı olmak için bulunacaklar.”

“Birleşik Federal Kıbrıs AB’nin bir parçası olacak. Onun için müzakerelerde Lizbon Anlaşması da göz önünde bulundurulacak

Haritalar kasada, önümüzdeki günler içinde bunlar kasadan çıkmayacak. Ciddi hesaplaşma isteyen konular bunlar, şimdilik görüşülmeyecek.

EİDE, garantörlerin en üst seviyede temsil edilmemesine ilişkin soruyu da şöyle yanıtladı:

“En üst veya ikinci üst seviye demiştim… Dışişleri ikinci yüksek seviye bence…”

“Taraflar değişik fikirlerle geldi ama bunlara öneri demek doğru olmaz”

Masada iyi önerileri bulunuyor mu ?

“Şu ana kadar fikir alışverişi oldu, bunlara öneri diyemeyeceğim… Tüm toplantılar çok verimli geçti… Taraflar değişik fikirlerle geldi ama bunlara öneri demek doğru olmaz”.

Anlaşmaya varılırsa İngiltere’nin rolü değişir mi, askeri üsleri pozisyonu değişir mi?

“Kimse garanti sisteminde yapılacak değişiklik dışında bir değişiklik beklemiyor…  İngilizlerin elinde olan bazı bölgelerin iadesi son günlerde dillendiriliyor. İngilitere’de şu anda Brexit tartışmaları var, bu AB ile ilişkilerinde de etkileyecek.”

Dönüşümlü başkanlık görüşüldü mü?

“Burada da görüşüldü, yıllardır da görüşülüyor, henüz bir sonuca varılmadı, müzakerelerin sonuna yaklaştığımız göre herhalde sonuçlanır.”

Bu çözüme ulaşmak için son iyi şans mı? Taraflar fedakarlık yapmaya hazır mı?

“En iyi şans demeyi tercih ediyorum. Çözüm isteyen insanlar var. Olan momentumu iyi kullanmaları lazım. Son kararı referandumda halklar verecek. Bunun iki evet olması iki liderin varacağı anlaşmaya bağlı, liderler iki tarafın endişelerini gideren bir anlaşmaya varmaya çalışıyor.”