DİYABET NEDEN BU KADAR YAYGIN?
Günümüzün en yaygın kronik hastalıkları arasında yer alan diyabet için genetik yapı risk faktörüdür.
18 Aralık 2022 Pazar 12:00
Diyabet yani halk arasındaki adıyla şeker hastalığı, kandaki tüm şekerin işlenememesinden kaynaklanır. Vücuttaki şeker seviyesini dengeleyen insülin yetersiz salgılandığında ya da insüline cevap verilemediğinde kanda oluşan yüksek şeker bu hastalığa yol açar. Tedavisi olmayan diyabetin kontrol altına alınmadığında ciddi hastalıkları tetiklediğini belirten İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, hastalığın artış nedenlerinden korunma yollarına kadar birçok önemli noktayı şöyle açıkladı…
Birçok nedeni var
Genetik yapı diyabet için risk faktörüdür. Hastalığın bu kadar yaygınlaşması genetik risklerle açıklanamaz. Çevresel etkenler, yaşam biçimi, beslenme tarzı diyabetin ortaya çıkmasında en önemli faktörlerdir. Son 40 bin yılda insanların genetik yapısı hiç değişmemiştir. Diyabet sayısı ise 1983'den 2008'e kadar 7 kat artmıştır. Genleriniz doğru beslendiğiniz ve onlara iyi davrandığınız zaman kontrolünüz altındadır. Her yiyecek sadece besin değil, mesaj dolu bilgi yumağıdır. Besinler sadece genleri etkilemez, hormonları, metabolizmayı, mikrobiyotayı ve ruhsal durumumuzu etkiler. Dr. Dean Ornish'in yaptığı bir çalışmada 3 aylık beslenme ve yaşam tarzı değişikliğinin kanseri kontrol eden 500'den fazla geni etkilediği gösterilmiştir.
Önemli hastalıkları tetikler
Diyabet, kalp ve damar hastalıklarının eş değeridir. Diyabet hipertansiyon birlikteliği sıktır (yüzde 75). Erişkinlerde en sık körlük nedenidir. Diyabetik hastaların yüzde 70-80'inde karaciğer yağlanması, az kısmında karaciğer sirozu vardır. Hastalarda Alzheimer riski 4 kat artar. Depresyon ve duygu durum bozukluğu sıktır (yüzde 50). Diyabet kronik böbrek yetersizliğinin en sık nedenidir. Kanser ve enfeksiyon riskini artırır. Beyin hastalıkları, el ve ayaklarda his kaybının en sık nedenidir. Cinsel ilişki bozukluğunun da en sık nedenidir. Felç riskini 3-4 kat artırır. Ani ve erken ölümlere de yol açabilir.
Prediyabet de ciddiye alınmalı
Kan şekerinin 100-126 mg/dl arasında olduğu dönem prediyabet (hafif diyabet) dönemidir. Prediyabet dönemi en az diyabet dönemi kadar sorunludur. Bu dönemde de diyabetin bütün komplikasyonları ile karşılaşmak mümkündür.
Teşhisi kolaydır
Açlık kan şekerinin 126 mg/dl'nin üzerinde olması, herhangi bir zamanda kan glikoz düzeyinin 200 mg/dl'nin üzerinde olması, oral glikoz tolerans testinde iki saatlik plazma glikozunun 200 mg/dl'nin üzerinde olması durumunda diyabet tanısı konur.
Sadece ilaç tedavisi yetmez
Beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıkları düzeltilmeden, altta yatan nedenler tedavi edilmeden yapılacak ilaç ve insülin tedavisi komplikasyonları asla önlemez. New England Journal of Medicine'de (2008) yayınlanan ACCORD çalışmasında beslenmesine ve yaşam tarzına dikkat etmeyip, kan şekerini düşürmek için yoğun tedavi gören hastalarda komplikasyonlar daha fazla görülmüştür.
Obezite ile yapışık kardeştir
Her cins, ırk, yaş ve meslek grubunda diyabet giderek artmaktadır. Dünyada ve Türkiye'de diyabet sorunu olanlar, olmayanlardan daha fazladır. Diyabetik hastaların yüzde 80'i fazla kilolu ve obezdir. Obezite dünyadaki önlenebilir ölüm nedenlerinin başında gelir. 5-7 kilo almak diyabet riskini 2 kat, 8-10 kilo almak ise 3 kat artırır.
İşte risk faktörleri
Diyabet riskini artıran nedenler şöyle sıralanabilir.
■ Aile öyküsü (genetik)
■ 45 yaş üzerinde olmak
■ Hipertansiyon
■ Gestasyonel diyabet (diyabetin gebelikte ortaya çıkıp, gebelik sonrası ortadan kalkması)
■ İri çocuk doğurmak
■ İyi huylu kolesterolün 45 mg/dl'den az olması
■ Trigliseridin (Kanda bulunan bir yağ türü) 250 mg/dl'nin üzerinde olması.
Riski azaltma yolları
Diyabet riskini azaltmak için şu noktalara dikkat edilmelidir…
■ Kalori kontrolü
■ Doğal ve taze besinler
■ Fiziksel aktivite, egzersiz
■ Uyku
■ Huzur
■ Omega 3
■ Yeşil yapraklı sebzeler
■ Kuruyemişler
Bunları ölçülü tüketin
■ Tam tahıllar
■ Baklagiller
■ Meyveler
Nişastalı sebze ve gıdalar: Pişmiş havuç, beyaz patates, tatlı patates, yabani havuç, şalgam, pancar, balkabağı, kestane, bezelye, taze fasulye.
Bunlardan uzak durun
■ Şeker, rafine karbonhidrat
■ Unlu gıdalar, beyaz ekmek
■ İşlenmiş ve ambalajlı gıdalar
■ Beyaz pirinç, makarna
■ Kurutulmuş meyve, tatlılar, bal, pekmez, reçel, marmelat
■ Meyve suları, kolalı ve gazlı içecekler, enerji içecekleri, tatlandırıcılar.
- Triatlon ve Bisiklet Yarışları İki Ayrı Güzergahta DüzenlenecekTriatlon ve Bisiklet Yarışları İki Ayrı Güzergahta Düzenlenecek05 Ekim 2024 Cumartesi 18:57İSKELE
- “Öğretmenlerin Sesine Kulak Verin – Eğitim İçin Yeni Bir Toplumsal Sözleşmeye Doğru”“Öğretmenlerin Sesine Kulak Verin – Eğitim İçin Yeni Bir Toplumsal Sözleşmeye Doğru”05 Ekim 2024 Cumartesi 16:45KIBRIS
- Yeşilyurt’ta küçükbaş hayvan çalan 3 kişi tutuklandıYeşilyurt’ta küçükbaş hayvan çalan 3 kişi tutuklandı05 Ekim 2024 Cumartesi 15:55KIBRIS
- İki ayrı trafik kazasında 1'i ağır 3 yaralıGönyeli ve Aslanköy-Paşaköy anayolunda meydana gelen trafik kazalarında 1'i ağır 3 kişi yaralandı.05 Ekim 2024 Cumartesi 15:52KIBRIS
- CTP “Tüm renklerden özgürlüğe” etkinliği düzenlediCumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) “Tüm renklerden özgürlüğe” etkinliği düzenledi.05 Ekim 2024 Cumartesi 15:46KIBRIS
- Nazım Çavuşoğlu, 5 Ekim Dünya Öğretmenler Günü’nü kutladıMilli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, 5 Ekim Dünya Öğretmenler Günü dolayısıyla yayımladığı mesajında, "Öğretmenlik bilgi aktarmakla sınırlı kalmayan, insanlığın yarınlarını inşa eden kutsal bir görevdir" ifadelerini kullandı.05 Ekim 2024 Cumartesi 11:28EĞİTİM
- Yeni haftada da yağmur yokHava açık ve az bulutlu, yeni haftada da yağmur yok05 Ekim 2024 Cumartesi 11:27HAVA DURUMU
- Hristodulidis, New York'taki akşam yemeği konusunda ihtiyatlı iyimserNikos Hristodulidis, New York'taki akşam yemeği konusunda ihtiyatlı iyimser05 Ekim 2024 Cumartesi 11:26KIBRIS SORUNU
- 2 bin 187 sürücü kontrol edildi: 35 araç trafikten menÜlke genelinde gerçekleştirilen trafik denetimlerinde 2 bin 187 sürücü kontrol edildi, 35 araç ise trafikten men edildi.05 Ekim 2024 Cumartesi 11:26KIBRIS
- Karma Evlilik çocuklarının sorunu çözülmeli!Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Genel Başkanı Zeki Çeler, Avrupa Komisyonu Kıbrıs Çözüm Destek Birimi Başkanı Giulia Bertezzolo ve ve Avrupa Birliği (AB) Destek Ofisi Müdürü Stefan Simosas’ı kabul ederek görüşme gerçekleştirdi, TDP görüşmede özellikle “k05 Ekim 2024 Cumartesi 11:25KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.