'DENİZ HAMAM BÖCEĞİ': OKYANUSUN DİBİNDE DEV BİR KABUKLU CANLI KEŞFEDİLDİ

Bilim dünyası, bu yıl en çok küresel salgın ve çekirge istilalarını inceledi.

Endonezya'daki bilim insanları ise derin deniz sularında şimdiye kadar görülen en büyük deniz kabuklu türü olan yeni bir 'dev hamam böceği' keşfetti.

Yeni keşfedilen tür, dev tespih böceği (isopoda) 'Bathynomus' ailesinden. Bu derin sularda yaşayan türlerin bedenleri düz, sert ve yapıları tahta bitlerine benziyor.

Endonezyaca'da 'dev' anlamına gelen 'Bahynomus raksasa', Sumatra'yı, Cava'dan ayıran, Hint Okyanusu ile Cava Denizi'ni birbirine bağlayan Sunda Boğazı'nda deniz seviyesinin yaklaşık 957 metre ile 1259 metre arasındaki derinlikte bulundu.

Bu türler yetişkinlik dönemlerinde yaklaşık 33 cm olabiliyor ve boyutlarından dolayı 'süper dev türler' olarak adlandırılıyor.

Diğer Bathynomus türleri kafalarından kuyruklarına 50 cm'e kadar ulaşabiliyor.

Endonezya Bilim Enstitüsü'nden (LIPI) baş araştırmacı Coınni Margaretha Sidabalok "Boyu kesinlikle çok büyük ve Bathynomus ailesinin en büyük ikinci türü konumunda" dedi.

Dünyada bilinen yedi süper dev tespih böceği türü var.

Bathynomus ilk defa Endonezya'da derin denizlerde görüldü. Araştırmacılar ZooKeys dergisinde yayımladıkları makalede bölgede benzer incelemelerin sık yapılmadığını da belirtti.

LIPI'nin hayvan biliminden sorumlu geçici başkanı Cahyo Rahmadi, yeni keşfin 'Endonezya'nın henüz tamamen ortaya çıkmamış biyoçeşitliliğinin ne kadar büyük olduğuna işaret ettiğini' söyledi.

Dev türler

Londra'daki Doğa Tarih Müzesi'ne göre tespih böceklerinin neden bu kadar büyüdüklerine dair farklı teoriler var.

Birincisi, büyük olmalarının nedeni, denizin bu kadar derininde yaşayan türlerin oksijene daha çok ihtiyaç duymalarından kaynaklanıyor. Dolayısıyla bedenleri daha çok büyüyor ve bacakları daha çok uzuyor.

Bir diğer neden de, derin denizlerde predatörlerin (avcı hayvanların) daha az olması. Bu da, türlerin güvende yaşamalarını, daha çok büyümelerini sağlıyor.

Ayrıca, Bathynomus türlerinin, yengeç gibi diğer deniz kabuklularına göre daha az eti var. Avcı hayvanlar bu nedenle derin sularda yaşayan tespih böceklerine çok ilgi göstermiyor.

Bathunomus türlerinin uzun antenleri ve büyük gözleri var. Bu da yaşadıkları bölgelerde karanlıkta da yönlerini daha iyi bulmalarını sağlıyor.

Tuhaf ve kimilerine göre ürkütücü görünümlerinin aksine çok büyük bir tehdit oluşturmuyorlar.

Bu türler genelde okyanusun dibinde ölen hayvanların etlerinden arta kalanları karıştırıp bulup onlarla besleniyorlar.

Londra Doğa Tarihi Müzesi'ne göre metabolizmaları da oldukça yavaş. Japonya'da tutulan bir dev tespih böceğinin hiçbir şey yemeden beş yıl yaşadığı bildiriliyordu.

Araştırma, LIPI, Singapur Ulusal Üniversitesi ve Lee Kong Chian Doğa Tarihi Müzesi tarafından ortak yürütüldü.

Ekip, 2018 yılında yaptıkları iki haftalık keşif çalışmasında 63 farklı araştırma bölgesinden binlerce tür keşfedip topladı ve onlarca yeni tür tespit etti.

Araştırmacılar, Bathynomus'un, sırasıyla 36.3 cm ve 29.8 cm boyutlarında biri erkek diğeri dişi iki türünü inceledi.

Cava'nın güneyindeki Sunda Boğazı sularında genç Bathynomus türlerinden dördü de toplandı ama Sidabalok, bu keşiflerin bazı özellikleri yeterince gelişmediği için yeni bir tür olarak kaydedilmediğini söyledi.