ÇOCUKLAR AÇISINDAN DİYABETLE YAŞAM
Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Büyüme - Gelişme ve Pediatrik Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Rüveyde Bundak “ 14 Kasım Dünya Diyabet Günü” sebebiyle çocuklar açısından diyabetle yaşam konusunda bir açıklama yaptı.
14 Kasım 2018 Çarşamba 17:05
“ 14 Kasım’ın Anlamı “
“ Bir çok insan için 14 Kasım sıradan bir sonbahar günüdür. Dünyadaki milyonlarca diyabetli çocuk için ise 14 Kasım en az kendi doğum günleri kadar önemlidir. Çünkü 14 Kasım, geçen yüzyılın başlarında ( 1921) insülini bularak onlara yaşamlarını armağan eden Kanadalı doktor Frederick Banting’in doğduğu gündür. Ona saygının bir ifadesi olarak 1991’den beri Dünya Diyabet Federasyonu 14 Kasım’ı “Dünya Diyabet Günü” olarak değerlendirmektedir. Dünya Diyabet günü, Diyabet (şeker hastalığı) konusunda halkı ,hükümetleri ve medyayı bilgilendirmek (uyarmak) amacıyla çeşitli aktivitelerin yapıldığı bir gündür. Bu yıl Dünya Diyabet Federasyonu 14 Kasım için “ Aile ve Diyabet” temasını seçmiştir. Dünyada 425 milyondan fazla diyabetli vardır ve bunların çoğu yeterli tıbbi bakım alamamaktadır.
Halk arasında şeker hastalığı veya diyabet olarak bilinen Diabetes Mellitus pankreas organının adacık hücrelerinden salgılanan insülin hormonunun eksikliği veya etkisindeki yetersizlik sonucu gelişen karbonhidrat, yağ ve protein metabolizması bozukluğudur.
İnsülinin vücuttaki görevi şekeri hücre içine sokarak bize gerekli olan enerjiyi sağlamaktır. Bu nedenle insülinin eksik veya etkisiz olması sonucu şeker hücre içine giremez ve kanda birikerek artar. Kanda artan şeker 180 mg/dl’yi aştığında idrarla atılmaya başlar. İdrarla atılan şeker beraberinde suyu da sürükler ve kişi sık idrara çıkar. Sık idrara çıkan kişi susuz kalır ve çok su içmeye başlar. Diğer yandan insülin olmadığı veya etkisiz olduğu için enerji sağlanamaz, kişide halsizlik ve kilo kaybı olur. İşte diyabetin sık görülen bulguları çok su içme, sık idrara çıkma, halsizlik ve kilo kaybı böyle gelişir.
Diyabet başlıca Tip 1 Diyabet (İnsülin eksikliği sonucu gelişir) ve Tip 2 Diyabet (İnsüline karşı reseptörlerde (algılayıcılarda) oluşan direnç sonucu insülin etkisini gösteremez) olmak üzere 2 ana başlıkta toplanabilir. Bunun dışında MODY olarak adlandırılan, bazı genetik hastalıklarda görülen diyabet, gebelikte ortaya çıkan diyabet gibi nadir görülenler de vardır.
Sanıldığının aksine diyabet çocuklarda da görülür. İki binli yıllara kadar çocuk ve ergenlerde görülen diyabetin % 98 – 99’u Tip 1 Diyabet olarak biliniyordu. Çocuklarda Tip 2 Diyabet ancak % 1-2 oranında görülüyor ve yaşlılık hastalığı olarak biliniyordu. Tip 2 Diyabetin gelişmesinde en önemli faktörlerden birisi obezitedir. Son 20 – 30 yılda tüm dünyada şişmanlığın arttığı ve ona paralel olarak da Tip 2 diyabetin arttığı ileri sürülmektedir. Bu nedenle çocuklarda şişmanlığın artması nedeni ile ozellikle ergenlik döneminde Tip 2 Diyabet görülme sıklığı %15-%45 oranlarına çıkmıştır.
Bir çocuk diyabet olduğunda, her şey sarsılır. Önce yaşamında önemli olan sözcüklerin anlamı değişir. En çok sevdiği yiyeceğin adı olan şeker, bir hastalık adı olmuştur artık. Bu anlam değişikliğini yadırgasa da adı şeker olduğu için hastalığına daha kolay alışır. Ne de olsa artık “şekerli” olmuştur. Yaşamındaki esas değişiklik ise, bebekliğinden beri korkutulduğu “iğne”nin herkes tarafından sevimli gösterilmeye çalışılmasıdır. İçinde birikmiş iğne korkusunu yenmek için bütün ruhsal güçlerini seferber eder ve sonunda “insülin iğnesi”ne teslim olur. Peki şimdi ne olacaktır? Geçmişte sessizce çalışan pankreasın yerine ne konacaktır? Onlar için “İnsülin hayat demektir”, bu nedenle önce insülin yerine konacaktır . Ama insülin yetmez. Onun yanında “kendi kendine bakım” bilgisi ve esas önemlisi pankreasın yerine geçecek bir “diyabet bakım bilinci” gereklidir. Çocuklarda etkili bir diyabet tedavisi için kan şekerlerinin günde en az 4 kez ölçülmesi, bu ölçümlerin değerlendirilmesi ve buna göre yeterli insülin verilmesi ile mümkün.Bir başka deyişle etkili insülin tedavisi için düzenli kan şekeri ölçümünün mutlak bir gereklilik olduğu bir çok araştırma ile gösterildi.
Çocuklar ya kendilerini bilmedikleri küçük yaşlarda ya da ergenlik dönemi başlangıcında diyabetle tanışıyorlar. Her iki durumda da önlerinde büyümek için uzun bir süre bulunuyor ve bu süreyi diyabetle birlikte yaşıyorlar. Aslında diyabetle birlikte büyüyorlar. Diyabet onların büyümelerini, büyüme de diyabetlerini etkiliyor. Diyabetle büyümenin zorluklarını göğüslemeye çalışsalar da aslında birçok sorunları var. Bazı çocuklar diyabetlerini uzunca bir süre çevrelerinden, arkadaşlarından gizlemek zorunda kaldıklarını üzülerek anlatıyor. Bunun en temel nedeni toplumun diyabet konusundaki bilgisizliği. Bazı çocuklar okurken arkadaşlarının diyabet bulaşıcı olabilir diye kendi elini sıkmadıklarını acıyla hatırlarlar. Bunun dışında okullarda arkadaşlar arasında yaşanan rekabet ve ergenliğin zaten zorlu bir dönem olması da çocukların diyabetlerini gizlemesine yol açıyor. Bazı çocuklar diyabetli oldukları bilinirse kendilerine farklı davranılacağı düşüncesinden kurtulamıyor. Oysa diyabeti gizlemek oldukça tehlikeli. Diyabet tedavisi sırasında ani kan şekeri düşüklükleri oluyor ve bu durumda çocuğun arkadaşlarının yardımına ihtiyacı var. Bu nedenle diyabetli çocukların yakın arkadaşlarının diyabetle ilgili acil durumları bilmeleri gerekiyor.
Diyabetli çocuk ve ailelerini yakın takip etmek, aileleri de tedavinin bir parçası olarak görmek, onları eğitmek, motive etmek önemlidir.”
- NASA çalışanı uyardı: Starlink uyduları Dünya'yı zehirleyebilirEski NASA bilim insanı, Elon Musk'ın Starlink uydularının Dünya'nın manyetik alanını aşındırıp yavaş yavaş hepimizi zehirleyebileceği konusunda uyardı.19 Nisan 2024 Cuma 22:48TEKNOLOJİ
- Zenginlerden daha fazla vergi alınmasını isteyen eylemcilerden AP önünde şişme jetli protestoZenginler için daha fazla vergi talep eden protestocular, Avrupa Parlamentosu binası önünde gelir eşitsizliğini protesto etti.19 Nisan 2024 Cuma 21:24AVRUPA
- Juventus, Ronaldo’ya 10 milyon euro tazminat ödeyecek39 yaşındaki Ronaldo, şikayet başvurusunda 19,5 milyon euro tazminat talebinde bulunmuştu19 Nisan 2024 Cuma 20:21FUTBOL
- İran'da meydana gelen patlamalar hakkında neler biliniyor?İsfahan, İran'ın en tarihi şehirlerinden biri ve aynı zamanda askeri üsse ve nükleer tesislere ev sahipliği yapıyor.19 Nisan 2024 Cuma 19:19ASYA
- Hindistan'da yaklaşık 47 milyon yıl önce yaşayan devasa yılana ait fosil bulunduHindistan'da bir madende, "şimdiye kadar yaşayan en büyük yılanlardan" olduğu tahmin edilen yılana ait, yaklaşık 47 milyon yıllık omurlar keşfedildi.19 Nisan 2024 Cuma 18:17TEKNOLOJİ
- Meteorolojiden fırtınamsı rüzgar uyarısı!Meteoroloji Dairesi yarın sabah saatlerinde fırtınamsı rüzgar beklendiğini bildirdi.19 Nisan 2024 Cuma 16:39KIBRIS
- Yarın sağanak bekleniyor... Önümüzdeki hafta sıcaklık 37'ye kadar yükselecekAlçak basınç sistemi ve üst atmosferdeki serin ve nemli havanın etkili olacağı yarın sağanak beklenirken hava sıcaklığı hafta sonunda 28-31 derece dolaylarında olacak; yeni haftada ise artarak 37 dereceye kadar ulaşacak.19 Nisan 2024 Cuma 15:36KIBRIS
- Mağusa Baykal Tüneli’nde tadilat çalışmaları başladıGazimağusa Belediyesi, 20 Temmuz 1974’te Baykal bölgesindeki Kıbrıslı Türklerin Suriçi’ne geçmesi için kullanılan tünelin tadilat çalışmalarına başladı.19 Nisan 2024 Cuma 15:26GAZİMAĞUSA
- UBP'den Avrupa Birliği'ne yanlış tutum eleştirisiUlusal Birlik Partisi Genel Sekreteri Oğuzhan Hasipoğlu, “ Avrupa Birliği’nin Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne karşı yanlış tutumunu sürdürerek Kıbrıs’taki iki halk, iki Devlet arasında adil, sürdürülebilir bir antlaşma yapılmasına katkıda bulu19 Nisan 2024 Cuma 15:24KIBRIS
- Arıklı’dan Atalay’a cevap: İşine bak kardeşimBayındırlık ve Ulaştırma Bakanı, Yeniden Doğuş Partisi (YDP) Genel Başkanı Erhan Arıklı, rakibi YDP Genel Sekreteri Talip Atalay’ın açıklamalarına yanıt verdi.19 Nisan 2024 Cuma 15:18KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.