ÇİZGİ FİLMLERİN GÖZÜNDEN DOWN SENDROMLU ÇOCUKLAR

Yakın Doğu Üniversitesi Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Mustafa Yeniasır,  Doç Dr. Burak Gökbulut ve özel eğitim alanında yapmış olduğu çalışmalarla tanınan Dr. Özlem Dağlı Gökbulut’un hazırladığı “Down Sendromlu Çocukların Çizgi Filmlere Yansıması: Kardeşim Ozi ve Punky Örnekleri” makalesi, SCOPUS, ERICH ve EBSCO gibi uluslararası indekslerce taranan European Journal of Educational Research dergisinde yayınlandı.

Doç. Dr. Mustafa Yeniasır, Doç. Dr. Burak Gökbulut ve Dr. Özlem Dağlı Gökbulut, makalelerinde 5-6 yaşlarında Down Sendromlu bir çocuğun yaşamının temel alındığı “Kardeşim Ozi” ve “Punky” adlı çizgi filmleri analiz etti. Her iki çizgi filmde de ana karakter olan Down Sendromlu çocukların, aileleri tarafından sevilen, mutlu bireyler olarak temsil edildikleri belirtildi.  Makalede, “Söz konusu çizgi filmlerde ana karakterlerin, kardeşleri ile oyunlar oynadıkları, televizyon izledikleri, gezmeye gittikleri, aktivite yaptıkları ve bu durumun özel gereksinimli kardeşi olan normal gelişim gösteren çocuklara, davranış kalıpları açısından iyi örnek oluğu” ifade edildi.

Kültürel farklar, çizgi filmlere yansısa da ortak payda olarak sevgi ön plana çıkıyor

Makalede incelenen iki yapımı karşılaştıran öğretim üyeleri, kültürel farklılıkların çizgi filmlere de yansıdığını söylüyor. Ozi’nin ailesinin klasik Türk aile yapısıyla ilişkili olarak “koruyucu ebeveynlik tarzı” sergilerken, Punky’nin ise yabancı bir kültürden hareketle “demokratik ebeveynlik tarzı”yla hareket ettiği tespit ediliyor.

Yayınlanan çizgi filmlerin kendi ülkelerindeki farklı aile yapılarını ve yerel kültürü yansıttığını belirlendiği çalışmada, “Her iki aile tipinde farklılıklar görülse de ana karakter olan Down Sendromlu çocukların, aileleri tarafından kabul edilmiş oldukları, onlara karşı ilgili ve sabırlı hareket ettikleri görülüyor. Bu sonuçtan hareketle ailelerin çizgi filmlerdeki ebeveynlik tutumlarının, özel gereksinimli çocuğu olan ailelere de, çocuklarına nasıl yaklaşacakları konusunda rol model yaratıyor” vurgusu yapılıyor.

Çocuklara, özel gereksinimli arkadaşlarının olabileceği konusunda farkındalık aşılıyor

Doç. Dr. Mustafa Yeniasır, Doç Dr. Burak Gökbulut ve Dr. Özlem Dağlı Gökbulut, ortak açıklamlarında, her iki çizgi filmdeki ana karakterlerin, normal gelişim gösteren akranlarının ve kardeşlerinin de gittiği kaynaştırma eğitiminin sürdürüldüğü okullara devam ettiğini söylüyor. Yakın Doğu Üniversitesi Öğretim Üyeleri,  “Özel gereksinimli öğrencilerin eğitimlerinde çağdaş ve modern eğitim ortamları olarak kabul edilen kaynaştırma eğitimi ortamlarının çizgi filmlerde bu şekilde yansıtılmasının, çizgi filmin hedef aldığı yaş grubunu, sınıflarında özel gereksinimli arkadaşlarının olabileceği gerçeğine hazırlamada etkili bir farkındalık yaratması açısından son derece önemli” ifadesini kullanıyor.

Bu tarz çizgi film, çocuk filmi ve çocuk programlarının, özel gereksinimli bireylerin temsili ve hedef yaş grubunun empati, sosyal kabul, özdeşim kurma gibi farkındalıklar kazanabilmesi açısından son derece önemli olduğu belirtilen çalışmada, bu tür yapımların artırılmasının özel gereksinimli çocuklar için hayati önem taşıdığı vurgulanıyor.