CEMRE BUGÜN DÜŞÜYOR | CEMRE NEDİR, CEMRE DÜŞMESİ NE DEMEK?

Şubat ayının üçüncü haftasına girdiğimiz şu günlerde vatandaşlar da baharın habercisi olan cemrelerin ne zaman düşeceğini merak etmeye başladı

İlk cemre havaya, ikinci cemre suya ve üçüncü cemre toprağa düşecek. Cemrenin düşmesi bahar bayramı nevruzun yaklaştığına da işaret ediyor.

Peki, cemreler ne zaman düşmeye başlayacak. İlk cemre yarın ya da yarından sonra havaya düşecek. Halk takvimi ve inanışına göre, Kasım günlerinin 100. gününden 5 gün sonra cemreler düşmeye başlıyor. Üç tane olan cemrenin birincisi havaya (19-20 Şubat), ikincisi suya (26-27 Şubat) ve üçüncüsü de (5-6 Mart) toprağa düşecek.

Halk arasında birer hafta arayla düştüğü kabul edilen cemrenin, soğuk kış günlerinin ardından havayı, suyu ve toprağı ısıttığına inanılıyor. Orta Asya'dan Arap coğrafyasına, Çin'den Yunanistan'a pek çok kültürde, yılın neredeyse aynı günleri, cemrelerin düşerek ya da yükselerek havayı, toprağı ve suyu ısıttığı tarihler olarak kabul ediliyor. Peki, cemre ne zaman düşecek? Cemre düşmesi ne demek?

CEMRE NE ZAMAN DÜŞECEK? 

Meteorolojik olarak ilk cemre, şubat ayında sıcaklık artışı olarak tanımlanır. Üçüncü cemre sonrasında baharın geldiği kabul edilir. Kış mevsiminin ardından havaların ısınmasının ilk işareti olarak olarak görülen "cemre"nin ilki 19-20 Şubat'ta havaya, ikinci cemre 26-27 Şubat’ta suya, üçüncü cemre 5-6 Mart’ta toprağa düşecek

CEMRE NEDİR? 

Halk kültüründe önemli bir yeri bulunan cemre konusunda AA muhabirinin sorularını yanıtlayan İstanbul Üniversitesi (İÜ) Türk Halk Bilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdulkadir Emeksiz, cemrenin "kor, yanmış kömür parçası, kıvılcım, yükselen ateş, köz" gibi anlamları olduğunu söyledi.

Cemrenin "sıcaklık" ya da "sıcaklığın yükselişi" anlamlarında kullanıldığını anlatan Emeksiz, "Ebüzziya Tevfik, Lügat-ı Ebüzziya adlı eserinde bu konuda ilginç bilgiler verir. Arapça ve Farsça eserlerde, çeşitli kavimlerin cemrenin yerin altından yükseldiğine dair bir inanışa sahip olduğu belirtilirken Türk kültüründe ise genellikle cemrenin düştüğü inanışı yaygındır. Ancak Ebüzziya'nın '...cemrenin zeminden heyecan etme' ifadesi, bize cemrenin yükseldiğiyle ilgili inancın bulunduğunu göstermektedir." dedi.

CEMRE DÜŞMESİ NE DEMEK? 

Türk-Altay halk kültüründe ve mitolojisinde "İmre, İmere veya Emre" adında bir "cemre cini" olduğuna inanıldığını belirten Emeksiz, şöyle konuştu:

"İmre ilkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra üzerine düşerek buzları eritir. Ardından da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Arap kültürüne bağlı adlandırmada kelime cemre olarak karşımıza çıkar. Kelimenin kökenine ilişkin bilgiler tartışma konusudur. Arapça'da cemre kelimesi 'ateş koru' anlamında kullanılır. Her durumda ısının yükselişi ve baharın müjdesi esastır. Şubatta havada, suda, toprakta meydana gelen hararetlerden her biri için de cemre tabiri kullanılmaktadır. 'Hararet' olarak kullanılmasının yanı sıra kışın sonunda şubat ayında ortaya çıkan buhara da cemre denilmektedir. Cemre, 19 Şubat ile 6 Mart tarihleri arasında birer hafta arayla havaya, suya ve toprağa düştüğüne inanılan ısıtıcı kuvvet, ilkbaharda veya tabiatta ısının yükselmesi, yeryüzünün harareti ve ısısı şeklinde değerlendirilmektedir."