CARETTA CARETTALARIN YUVADAN ÇIKIŞ SÜRESİ, İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ NEDENİYLE 47 GÜNE DÜŞTÜ

Antalya'da nesli tükenme tehlikesi altındaki caretta carettaların en önemli yuvalama alanlarından Çıralı'da 20 yıldır sürdürülen çalışmaların sonuçlarına göre, iklim değişikliğine bağlı kumun aşırı ısınması ve geceleri soğumaması nedeniyle, yumurta kuluçka süresinin 50-60 günken 47 güne kadar düştüğü belirlendi.

Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) kırmızı listesinde, nesli tükenme tehlikesi altındaki caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının en önemli yuvalama alanlarından biri olan Çıralı sahilinde, 2013-2020 yuvalama aktiviteleri ve 2001-2020 yılları arasındaki 20 yıllık bolluk eğilimi makaleye dönüştürüldü.

8 yılda 37 bin yavru deniz ulaştı

Deniz kaplumbağaları üzerinde uzun süreli izleme çalışmalarının popülasyon boyutu ve yuva yoğunluğu tahminleri hakkında güvenilir veriler sağladığına işaret edilen makalede, Çıralı Plajı'nda 2013-2020 yılları arasında sezon başına ortalama 107 yuva olmak üzere toplam 852 yuva kaydedildiği belirtildi.

Toplam 68 bin 443 yumurta bırakıldığı ve bunların 41 bin 80'inin (yüzde 60) yumurtadan çıktığı, yavruların 37 bin 830'unun (yüzde 92) denize ulaşabildiği kaydedildi. Makalede ortalama kavrama boyutu ve kuluçka başarısının sırasıyla 81.9 yumurta ve yüzde 60 olduğu, yıllar arası değişkenlik gösterdiğine dikkat çekildi.

Çıralı Kıyı Koruma Koordinasyon Komisyonu Başkanı Erdal Elginöz iklim değişikliğinin etkilerine dikkat çekti ve şunları ifade etti:

“Çıralı'da deniz kaplumbağalarının yumurta kuluçka süreleri kısalmış. Bunun da iklim değişikliğine bağlı kumun aşırı ısınması ve geceleri soğuyamaması gibi bir neden olduğunu düşünüyoruz. Önceki yıllarda yuvadan çıkış süreleri 50-60 gün iken, 47 güne kadar indiğini tespit ettik. Bu konuda yeni araştırmalara başladık. Çünkü bu yavrunun yeterince gelişmeden yuvadan çıkması zayıf olmasına sebep olabilir. Tabi bu da deniz kaplumbağalarının geleceğini tehdit eden bir durum." 

'Yuva sıcaklığı cinsiyeti de etkiliyor'

Yuva içi ısının yüksek olmasının bir diğer olumsuz sonucunun da yumurtadan çıkan yavruların hep dişi olmasına sebebiyet vereceğini kaydeden Elginöz, “Bu da orta ve uzun vadede deniz kaplumbağası popülasyonunu kötü etkileyecektir. Bildiğiniz gibi, kaplumbağa yavrularının cinsiyeti, yuvanın ısısına bağlı olarak değişir. Yüksek ısıda (30 derece ve üzeri) dişi, düşük ısıda erkek yavrular oluşur. Önümüzdeki yıl yuva içi sıcaklıkları ölçecek özel termometreler kullanarak iklim değişikliğinin caretta yuvaları içindeki etkisini kanıtlamaya çalışacağız ve makalesini hazırlayacağız" dedi.

'Su seviyesinin yükselmesi de tehlike'

Önümüzdeki yıllarda suların yükselmesini beklediklerini, bunun da deniz kaplumbağalarını tehdit eden bir başka sorun olduğunu açıklayan Elginöz, şunları söyledi:

"Bu da Çıralı'da kumul alanın sular altında kalmasına sebep olabilir. Beklentiler 2100 yılından aşağı değil ama her şey tahminlerimizden çok daha hızlı ilerliyor. Bu veriler ışığında yeni çalışmalara da başladık ve deniz kaplumbağalarını koruma çalışmalarına bilimin ışığında yeni yönler vereceğiz."

'Carettaları koruyamıyoruz'

Uzun yıllardır yapılan koruma çalışmalarına rağmen Çıralı'da tespit edilen caretta sayısının değişmediğini belirten Elginöz, sebeplerini şöyle sıraladı:

“En önemli sebep carettaları denizde koruyamamamız. Balık ağları, misinalar, hayalet ağlar, plastik atıklar, trol avcılığı ve tekne çarpması, pervane yaralanması gibi sebeplerle her yıl onlarca yetişkin deniz kaplumbağası ölmektedir. Ayrıca üreme kumsallarında inşaat yapılması, ateş yakılması, araçla kumsala girilmesi, Carettaların nesline zarar veren davranışlardır. Herkesin Carettaları korumak için bunlardan kaçınmasını, geceleri üreme kumsallarına girmemesini rica ediyoruz."