Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Bankacılık ve Finans Bölümü tarafından “KKTC’de Bankaların Günümüzde Karşılaştığı Sorunlar” konulu konferans düzenlendi. Konferansa, Kıbrıs Vakıflar Bankası Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı Tolga Çağakan konuşmacı olarak katıldı.
Çağakan: Bankalar 4 farklı alanda ciddi sorunlar yaşamaktadır
Konuşmasının başında bankaların ciddi sorunlar yaşamakta olduğunu dikkat çeken Çağakan, bu sorunlara çözüm bulmakta yetersiz kalındığını vurguladı. Bu sorunların dört başlık altında toplanabileceğini söyleyen Çağakan, bu sorunların bir an önce hafifletilebilmesi veya çözülebilmesi gerekliliğine dikkat çekti.
Birinci sorunun bankaların mevduat süreleri ile kredi sürelerinin eşleşmemesi olduğunu söyleyen Çağakan, mevduatların %66’ sının en fazla bir ay vadeye sahip olduğunu halbuki banka kredilerinin %72’ sinin uzun vadeli olduğunu ve bu yapının banka yönetiminde sorunlar ve zorluklar yarattığına işaret etti.
Çağakan, ikinci sorun olarak, bankalardan borç alan şahısların kazançlarının türk lirası cinsinden olmasına rağmen, yabancı para birimi bazında alınan kredilerin faiz oranlarının türk lirası kredi faiz oranlarına göre çok düşük olması nedeniyle, vatandaşların yabancı para birimi bazında kredilere yönlendiğni belirtti. “Bu da kazançlarla ödemelerin eşleşmemesi durumunu yaratmaktadır” diyen Çağakan, bu durumun döviz kurlarının istikrarlı olduğu dönemlerde borç ödemelerinde avantaj yarattığını ancak döviz kurlarında ani beklenmeyen yükseliş yaşandığı dönemlerde ise ciddi dezavantaj oluşturduğunu ve borçların geri ödenmesini zora soktuğunu söyledi. Çağakan, bu durumun başka ülkelerde yaşanmadığını ama KKTC’de ciddi bir sorun olarak karşımızda olduğunu ve olmaya da devam ettiğini vurguladı.
KKTC mahkemelerinde ödenmeyen borçlarla ilgili bekleyen davaların kötüleşen ekonomik durumlarda artış gösterdiğini ve bu davaların mevcut yasal sistemde beş yıldan on yıla varan gecikmeyle sonuçlanmasını bir başka sorun olarak üzüntüyle karşıladığını belirten Çağakan, bu tür gecikmelerin kredi verilebilecek fonları ekonominin dışında tuttuğunu ve yeni kredilerin de maliyetini artırdığını ifade etti. Tahsil edilemeyen gecikmiş alacaklar için kardan veya ödenmiş sermayeden provizyon ayrılması gerektiğini dile getiren Çağakan, bu alacakların yerine konulabilmesi için satışa sunulan teminatların da uzun vadede elden çıkarılma sürecinde değer kaybına uğradığını söyledi.
Son olarak KKTC bankalarının global finansal camianın dışında olmalarının yarattığı sıkıntılardan bahseden Çağakan, şube bankalarının ve iki yerel bankanın bu sıkıntılarla karşı karşıya olmadığını ancak tüm diğer yerel bankaların maalesef muhabir banka ilişkilerinde, uluslararası finansal kurumlar için üyelik başvurularında ve uluslararası fonlardan yararlanma veya uluslararası piyasalarda tahvil pazarlama hususlarında ellerinin kollarının bağlı olduğuna değindi. Çağakan, bu tablonun bir yerde yerel bankalar için olumsuz ve haksız rekabet koşulları oluşturduğunu, bir yerde de uluslararası piyasalarda oluşan finansal krizlerin yerel bankaları ciddi anlamda etkilemediğine dikkat çekti.
Çağakan: Yaşanan tüm sorunlar bankaların maliyetlerini artırıcı niteliktedir
Konuşmasının sonunda, bu sorunların bir çoğunun yerel bankalarca aşılabilmesinin mümkün olduğunu ancak yerel bankaların kendi aralarında bir ortak anlayışa varmaları gerektiğini dile getiren Çağakan, elbirliği ve işbirliği ile bu sorunları aşma yönünde ortak çalışmalar yapılması gerektiğini söyledi.
Konferansın sonunda İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Okan Veli Şafaklı tarafından Çağakan’a teşekkür belgesi takdim edildi.