BUZULLARIN ERİMESİ TÜRKİYE’Yİ ÇEVRELEYEN DENİZLERDEKİ SU SEVİYESİNİ YÜKSELTİYOR
Uzmanlar, eriyen kutup buzullarının Türkiye'yi çevreleyen denizlerin yılda 4 milimetre yükselmesine sebep olduğunu, bunun mevcut altyapılara zarar verme ihtimaline karşı yapıların gözden geçirilmesi gerektiğini belirtiyor.
06 Temmuz 2023 Perşembe 14:39
Güneş ışınlarının yüzde 80’ini yansıtarak dünyanın aşırı ısınmasını engelleyen Kuzey Kutbu’ndaki buzul varlığı 1970’lerden bugüne neredeyse yarı yarıya azalmış durumda.
Günümüzde Kuzey Kutbu’nda deniz buzulları yıl boyunca varlığını koruyor. Her yaz bu buzullar azalırken, kışın yeniden artıyor ancak araştırmacılar, Kuzey Kutbunun her 10 yılda, buzul varlığının yüzde 13’ünü kaybettiği ve Kuzey Buz Denizi’nde 2050’ye kadar yaz mevsiminde buzulların yok olabileceği uyarısında bulunuyor.
Benzer bir tablo Antarktika buzullarında da gözlemleniyor. Kıtadan, 1992’den günümüze kadar alınan uydu görüntüleri, dev buzulların yılda 7 metre yükseklik kaybına uğradığını ve okyanuslara her yıl 120 ila 140 milyar ton buzun karıştığını gösteriyor.
“DENİZ SEVİYESİNDEKİ YÜKSELME DAHA DA FAZLAŞACAK”
İklim değişikliğinin etkisiyle kutup buzullarındaki erime dünya denizlerini ve okyanusları etkilerken, deniz seviyelerinde yükselmenin yanı sıra aşırı hava olaylarına da neden oluyor.
Kutup buzullarındaki erimenin Türkiye’yi çevreleyen denizlere etkileri hakkında konuşan Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Turan Beşiktepe, buzullardaki erimeyle okyanustaki su hacminin ve tüm denizlerdeki ısı miktarının arttığını söyledi.
Beşiktepe, şu bilgileri paylaştı:
“Yapılan ölçümlerde bizim denizlerimizde yılda 4 milimetre deniz seviyesinin yükseldiğini görüyoruz. Bu çok küçük bir yükselme olarak gözükebilir ama on yılda 4 santimetreye, yüz yılda da 40 santimetreye karşılık gelir. Denizlerde bir ısınma var, ısınan su genişler ve su seviyesi yükseliyor, bunun toplamı yıldaki 4 milimetre artışın üstüne binmeye başlayacak ve deniz seviyesindeki bu yükselme daha da fazlalaşacak. Bizim kıyı bölgelerimizdeki deniz seviyelerinde artışı net olarak gözleyeceğiz, önümüzdeki 20 yıl içerisinde bunun sıkıntılarını yaşamaya başlayacağız.”
“MARMARA’YA ETKİSİ DAHA FAZLA OLACAK”
Karadeniz’deki sıcaklık değişimiyle birlikte üstteki 100 metrelik tabakada ciddi değişimler gözlemlemeye başladıklarını, daha önce oluşan soğuk suların artık oluşmadığını vurgulayan Beşiktepe, bu durumun üstteki deniz yaşamını daha fazla etkileyeceğini kaydetti.
Akdeniz ve Ege’de ise aşağıya çöken suların ısınma nedeniyle artık çökemeyeceğini ve bunun, akıntı yapısında ciddi değişiklikler getireceğini anlatan Beşiktepe, “Derin suların oluşmaması, kıyılardaki suların sık yenilenmemesine ve kirliliğin artmasına neden olabilir.” dedi.
Beşiktepe, Marmara Denizi için de şu değerlendirmelerde bulundu:
“Marmara daha kapalı bir havza olduğu için Karadeniz’den 0,1 ila 0,5 derece daha fazla ısınıyor. Akdeniz’den gelen Marmara’nın alt suları kış aylarında 10-12 dereceye kadar düşüyor ancak gelen su ısındıkça derinliklere çökememeye başladı, dip suları yenilenemiyor ve ciddi bir oksijen sıkıntısı oluşuyor. İklim değişikliğinin Marmara’ya etkisi diğer denizlere göre daha fazla olacak.”
Kıyı kentlerindeki altyapıların, kanalizasyon sistemlerinin, sanayi tesislerinin soğutma suyu sistemlerinin ve deniz taşımacılığının, deniz seviyesindeki artış göz önünde bulundurulmadan yapıldığına dikkati çeken Beşiktepe, 30-35 santimetrelik bir su yükselmesinin altyapının tıkanmasına neden olabileceğini, 50 yıl sonra kıyıdaki altyapıların büyük ölçüde deniz suyuyla dolacağını ifade etti.
“ALTYAPI TESİSLERİNİN İRDELENMESİ GEREKİYOR”
İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Güçlü İnsel, şehirlerin altyapılarının 50-100 yılda bir olan büyük sellerin akışlarına göre tasarlandığını ancak günümüzde bu sürelerin çok daha kısaldığını belirterek “(Büyük seller) 10-20 yılda bir olmaya başladı, tasarım gitmiyor artık. İklim değişikliği, su yükselmesinden daha çok anlık su felaketleri yaşatmasından dolayı kapasitelerin çok kısa sürede dolmasına neden oluyor.” dedi.
Arıtma tesisleri ve kanalizasyon altyapılarının daha dayanıklı yapılması gerektiğini belirten İnsel, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Altyapılar, denize deşarj sistemleri, atık su toplama sistemleri su seviyesine göre tasarlanır. Bu kanalizasyon sistemlerinin suyla etkileşimi olacak. Deniz ya da yeraltı suyunun yükselmesiyle bu sistemlere giriş olacağı için kapasitenin yetmemesi durumu söz konusu olur. Bu durum su seviyesine bağlı olarak bölgesel olarak değişiklik gösterebilir. Su kaynakları anlamında nasıl olacak? Atık suların uzaklaştırılması, arıtılması ve deşarj edilmesi anlamında nasıl olacak? Bu anlamda mevcut duruma göre altyapı tesislerinin irdelenmesi gerekiyor.”
ERİMEDEKİ BİR DİĞER ETKEN: ALG PATLAMALARI
Yıldız Teknik Üniversitesi Biyomühendislik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Didem Balkanlı Özçimen, küresel ısınmanın hem atmosferin hem de okyanus sularının sıcaklıklarının artmasını tetikleyerek buzulların her zamankinden daha hızlı erimesine neden olduğunu bildirdi.
Buzulların koruyucu bir örtü görevi gördüğünü hatırlatan Özçimen, “Kutuplardaki buzullar dünya iklim sisteminin, deniz seviyesi ve sıcaklığının, okyanus akıntılarının, tatlı su kaynaklarının, tüm yaşam alanlarının korunmasında, dengelenmesinde önemli rol oynuyor. Buzullar eridikçe ve okyanuslar ısındıkça, okyanus akıntıları dünya çapında hava modellerini bozuyo.” diye konuştu.
Antarktika Yarımadası'ndaki dikkat çekici ısınma eğiliminin, ekosistem ve kriyosfer süreçlerinde birtakım değişikliklere neden olduğuna ve son yıllarda büyük buz kütle kayıpları meydana geldiğine değinen Özçimen, gözlemlenen bir diğer etkinin ise kar örtüsü yüzeylerinde meydana gelen alg patlamaları olduğunu, hem küresel ısınmanın hem de alg patlamalarının buzulların erime sürecini hızlandırdığını aktardı.
- Holguin: Liderler halkın sesine kulak vermeliKıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından açıklamalarda bulunan BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Maria Holguin, liderlerin halkın sesine kulak vermesi gerektiğini vurguladı.13 Mayıs 2024 Pazartesi 12:08KIBRIS
- Tabipler Birliği, sağlıkçıların her gün “şiddetle yüz yüze” geldiğine dikkat çekti!KTTB, Dünya Hemşireler Günü'nde sağlık sistemindeki zorluklar ve değişen toplum yapısının etkisiyle sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin arttığını vurguladı13 Mayıs 2024 Pazartesi 12:07KIBRIS
- Tam 65 kilogram... En fazla yağış Sandallar'a...KKTC’de dün sabah 08.00 ile bu sabah 08.00 saatleri arasında en fazla yağmur metrekareye 65 kilogramla Sandallar’da kaydedildi.13 Mayıs 2024 Pazartesi 12:06KIBRIS
- Nikos Hristodulidis: Rum kesimi görüşmeye ve müzakere masasına oturmaya hazırRum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis, Kıbrıs sorunuyla ilgili yaptığı açıklamada, Rum kesiminin görüşmeye ve müzakere masasına oturmaya hazır olduğunu söyledi.13 Mayıs 2024 Pazartesi 11:25GÜNEY KIBRIS
- Berova, ‘E-Bordro Uygulaması’nın hayata geçtiğini duyurduMaliye Bakanı Dr. Özdemir Berova, Kamu Bilişim Sistemi’ni geliştirmek ve aktif kullanımı sağlamak adına önemli adımlar atıldığını, bunun bir parçası olan ‘E-Bordro Uygulaması’nı hayata geçirdiklerini duyurdu.13 Mayıs 2024 Pazartesi 11:24KIBRIS
- "LAÜ Öğrencileri, Psikanaliz ve Sanatın Buluştuğu Özel Atölyede Kil Çalışmaları Yaptı"LAÜ'de Psikoloji Bölümü Öğrencileri Sanat ve Psikanaliz Ekseninde Keyifli Bir Atölye Deneyimi Yaşadı13 Mayıs 2024 Pazartesi 10:52LAÜ - LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ
- DAÜ İşletme ve Ekonomi Fakültesi'nden Enflasyonist Ortamda Türkiye ve KKTC'de Finansal ve Ekonomik Gelişmeler PaneliDAÜ İşletme ve Ekonomi Fakültesi'nden Enflasyonist Ortamda Türkiye ve KKTC'de Finansal ve Ekonomik Gelişmeler Paneli13 Mayıs 2024 Pazartesi 10:50DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- Erdoğan: KKTC’nin haklarını yok sayan adımlar, maalesef bugüne kadar atmosferi zehirlediTürkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin haklarını yok sayan adımlar, maalesef bugüne kadar bu mesele ile ilgili atmosferi zehirledi.13 Mayıs 2024 Pazartesi 10:48KIBRIS
- İmzalar atıldı… Şenkul: Daha yeni başladık…Girne Belediye Başkanı Murat Şenkul, sosyal medya hesabı üzerinden altyapı yatırım ihalesinde imzaların atıldığını duyurdu.13 Mayıs 2024 Pazartesi 10:45GİRNE
- Denizde kaybolan 2 balıkçıdan hala haber yok!Balık avlamak için denize açılan iki balıkçıdan 3 gündür haber alınamıyor.13 Mayıs 2024 Pazartesi 10:44KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.