ANKARA - Tuğba Özgür Durmaz Savaşın acısını yaşayan coğrafyalarda, medeniyet tarihinin önemli eserleri arasında yer alan camiler, türbeler, çarşılar, kütüphaneler, müzeler ve kiliselerin yanı sıra antik çağdan kalma eserler de silahların hedefinden kurtulamıyor. İslam dünyasının manevi çekim noktaları, yüzlerce yıl yangın, sel, deprem ve savaşlardan sağ çıksa da modern çağın "mertliği bozan" silahlarıyla baş edemiyor.  Dünyanın en eski camileri harap oldu Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), geçen yıl Suriye'deki dünya miraslarının gördüğü zararın tespit edilmesi için bir heyet oluşturdu, yaklaşık 2 ay önce de tarihi Şam, Bosra, Halep kentleri, Palmyra bölgesi, Selahaddin Kalesi ve Suriye'nin kuzeyindeki tarihi köyler, "Tehlike Altındaki Kültürel Miras" listesine alındı.  Dünya çapında yapılan uyarıların fayda sağlamadığı Suriye'de, iç çatışmanın başladığı zamandan beri bugüne kadar bine yakın cami zarar görürken bir kısmı da yıkıldı. Türbeler, müzeler, tarihi çarşılar ve evler de harabeye döndü. Zarar gören yerler arasında, gerek Müslümanlar gerekse Hıristiyanlar için önem arz eden, Hz. Yahya ve Selahattin Eyyubi türbeleri ile Hz. Hüseyin'in başının defnedildiği yerin de bulunduğu Emevi Camisi yer alıyor. Camideki paha biçilemeyen birçok el yazma Kur'an-ı Kerim'in kaybolurken, hem rejim güçleri hem muhalifler tarafından siper olarak kullanılan cami, ibadet edilemez hale geldi. Dünya Kültür Mirası listesindeki Halep'in ünlü ve eski camilerinden Hz. Zekeriya Camisi'nin bin yıllık 45 metre uzunluğundaki minaresi yerle bir oldu. Camide, Hz. Zekeriya'nın türbesinin yanı sıra Hz. Muhammed'in sakal-ı şerifi ve dişinin de bulunduğu kutsal emanetlerle İslam tarihi açısından kıymet biçilemeyen çok sayıda el yazması ve Kur'an-ı Kerim yer alıyordu.   Suriye ordusuna ait savaş uçakları Busra'daki Hz. Ömer Camisi'ni de yerle bir etti. İslam'ın ikinci halifesi Hz. Ömer döneminde yaptırılan caminin yerinde artık moloz yığınları var. İslamın yenilmez komutanın türbesi, iç savaşa teslim Humus'un Halidiye bölgesinde, seyfullah (Allah'ın kılıcı) namıyla anılan Halid bin Velid'in ebedi istirahatgahının bulunduğu Halid Bin Velid Camisi'nin kubbesi ve minaresi atılan havan topu ve roketlerle hasara uğradı. Halep'te 17. yüzyılda inşa edilen antik Yunan, Roma, Bizans ve erken İslam dönemlerinden eserlerin bulunduğu müze hava saldırısında zarar gördü. İdlib'te yer alan ve Ortadoğu’nun en büyük mozaik koleksiyonunun bulunduğu Alma Arra Müzesi de savaştan nasibini aldı.   Tunus'ta da iç karışıklıklar sonucu 8 ayda 38 türbe yıkıldı. Libya'da Karamanlı Ahmet Paşa Cami avlusundaki Osmanlı eserleri ve eski mezarlar da harap edildi.