BİRLEŞMİŞ MİLLETLER - Mustafa Keleş Suriye'ye askeri müdahale tartışmaları ve ABD öncülüğünde bir koalisyonun Suriye'deki hedefleri vurma ihtimali giderek artarken, Birleşmiş Milletler'de Güvenlik Konseyi'nin atacağı adım ve Şam'da çalışmalarını sürdüren BM inceleme heyetinin vereceği rapor bekleniyor. BM Güvenlik Konseyi'nde daimi üyeler ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'in Suriye konusunda karşıt tutumlar alması Konsey'in hareket kabiliyetini engelliyor. Bunun son örneği dün İngiltere tarafından 5 daimi üyenin büyükelçilerine sunulan Suriye karar tasarısında görüldü. İngiltere'nin "kimyasal silah saldırısı nedeniyle Esed rejimini kınayan ve BM Şartının 7. bölümü altında sivillerin korunması için gerekli önlemlerin alınmasını" içeren BMGK karar taslağına Rusya ve Çin itiraz etti. Rusya, BM heyeti henüz inceleme yaparken, Güvenlik Konseyi'nde bir karar tasarısını konuşmanın bile çok erken olduğunu savunuyor. Uzlaşma sağlanamayan toplantının ardından büyükelçiler gazetecilere herhangi bir açıklamada bulunmadı. Taslağın daimi üyeler tarafından incelenmesi amacıyla kendi başkentlerine gönderildiği belirtildi. Ancak tasarının oylamaya sunulup sunulmayacağı halen belirsizliğini koruyor. Eğer oylamaya sunulursa tasarının kabul edilmesi için 15 ülkeden en az 9'unun "evet" oyu kullanması ve daimi üyelerin veto etmemesi gerekiyor. Rusya ve Çin daha önce Suriye konusunda oylamaya sunulan üç tasarıyı veto etmişti. ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Samantha Power, toplantının ardından Twitter hesabından yaptığı açıklamada, daimi üyelerin toplantısında İngiltere'nin güçlü bir taslak sunduğunu belirterek, "Maalesef Rusya ve Çin, anlamlı bir BMGK hareketini engellemeye devam ediyor. Rusya temmuz ayında kimyasal silah kullanımını kınayan ve bağlayıcılığı olmayan karar tasarısını, geçen hafta da kimyasal saldırıya karşı hazırlanan basın açıklamasını bloke etmişti. Suriye rejimi hesap vermeli. BMGK 2 yıldan fazla bir süredir bunu reddediyor. ABD uygun yanıt vermeyi düşünüyor" ifadelerini kullandı. BM Genel Sekreteri Ban süre istedi BM Güvenlik Konseyi'nde karar tasarısı değerlendirilirken, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Hollanda'da yaptığı açıklamada, diplomasiye biraz daha süre verilmesini isteyerek, Şam'daki BM heyetinin görevini tamamlamak için 4 güne ihtiyacı olduğunu söyledi. Güvenlik Konseyi'nin soruna çözüm bulmak için birlik olmasını isteyen Ban, "İnceleme heyetinin görevini tamamlamasına izin verelim. Ardından mümkün olan en kısa sürede heyetin raporu BMGK'ya gönderilir" dedi. Barışa ve diplomasiye şans verilmesini talep eden Ban, taraflara çatışmayı bırakma ve diyaloğa başlama çağrısı yaptı. BM heyetinin görev süresi doluyor Öte yandan Şam'da 21 Ağustos'taki vakayı incelemeyi sürdüren BM heyetinin Genel Sekreter Ban ile Suriye hükümeti arasında varılan anlaşmadan doğan 14 günlük görev süresi bu hafta sonu doluyor. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, gazetecilere yaptığı açıklamada, heyetin bölgede ikinci saha çalışmasını tamamladığını ve olay yerinden bilgi ve örnek topladığını söyledi. Sahadan toplanan delillerin tarafsız bir şekilde hüküm oluşturulmasında taşıdığı öneme vurgu yapan Haq, "Şam'daki heyetin görev süresi 14 gün. Heyet bu süreyi uzatmak için herhangi bir başvuru yapmadı" dedi. Daha önce yapılan açıklamada, tarafların karşılıklı rıza göstermesi durumunda bu 14 günlük sürenin uzatılabileceği ifade edilmişti. BM heyetinin görevinin kimyasal silah kullanılıp kullanmadığını tespit etmek olduğunu, eğer kullanıldıysa sorumlusunun belirlenmesinin heyetin görev tanımında bulunmadığını kaydeden Haq, heyetin görev tanımına ilişkin bir değişiklik yapılmadığını söyledi. Suriye'de çeşitli bölgelerde birçok kez kimyasal silah kullanıldığı konusunda tüm tarafların aynı fikirde olması ancak karşı tarafı suçlaması göz önüne alındığında BM heyetinin kimyasal silah kullanıldığını belgelendirmesinin konuya ne tür bir katkı sağlayacağı da tartışılıyor. Suriye hükümeti yeni iddialarla BM'ye başvurdu Haq'ın açıklama yaptığı ve 5 daimi üyenin İngiltere'nin tasarısını görüştüğü saatlerde Suriye'nin BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi basının karşısına geçerek yeni iddialar gündeme getirdi. Suriye'de "silahlı terörist grupların" 22, 24 ve 25 Ağustos tarihlerinde Şam yakınlarında Suriye askerlerine karşı kimyasal silah kullandığını ve sarin gazına maruz kalan askerlerin tedavi altında olduğunu iddia eden Caferi, BM Genel Sekreteri ve BMGK'ya mektup göndererek Şam'daki heyetin bu olayları araştırmasını istediğini söyledi. Genel Sekreterlik Sözcülüğü, Suriye rejiminin mektubunun kendilerine ulaştığını teyit etti ancak ne tür bir işlem yapılacağı konusunda bilgi vermedi. Birincisinin 22 Ağustos'ta meydana geldiği iddia edilmesine karşın Suriye hükümetinin konuyu 28 Ağustos'ta BM'ye taşıması, Suriye'nin Şam'daki heyetin ülkede kalma süresini uzatmaya ve zaman kazanmaya çalıştığı yorumlarına neden oldu.