BİPOLAR BOZUKLUK MU DEHB Mİ?
Kimi dönem coşkun, diğer dönemlerde ise depresif... İki uçta yaşanan duygular arasındaki hızlı, kontrolsüz geçişlere yol açmasıyla bilinen bipolar bozukluk, nadiren çocuklarda da görülüyor.
12 Aralık 2023 Salı 18:34
Bipolar bozukluk, diğer adıyla manik depresif hastalık, dünyada 60 milyonu aşkın insanda görülüyor. Hastalar arasında çocuklar da var... Ancak çocuklardaki belirtilerin yetişkinlerden farklı olması teşhisi zorlaştırıyor. Kimi durumlarda ise dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ile karıştırılıyor.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana bbilim Dalı Başkanı Prof. Özalp Ekinci ile çocukluk çağında bipolar bozukluğu konuştuk.
Ergenlikte belirtiler yetişkinlerdekine benzer...
Bipolar bozukluk genellikle ergenlik, geç ergenlik ve yetişkinlikte karşımıza çıkıyor diyor Prof. Özalp Ekinci ve ekliyor; " Ergenlerde yetişkinlere benzer belirtiler görülüyor."
Peki, ergenlerde manik depresif hastalık belirtileri neler?
"Duygu durumunda keskin değişiklikler, özellikle mani dediğimiz tablonun olduğu dönemde aşırı konuşkanlık, uyku gelişiminde azalma, benlik öz saygısında abartılı artma olarak tanımladığımız taşkınlık, coşkunluk, dürtüsel davranışlar, bu dönemde aşırı alışveriş yapma, yersiz, dengesiz espriler yapma, rahatsız edici davranışlarda bulunma, çabuk öfkelenme, düşünce hızına yetişememe gibi pek çok belirti olur. Taşkınlığın, kontrolsüzlüğün, dışarıdan bakıldığında çevre tarafından anlaşılan bir dengesizliğin olduğu ağır bir ruhsal durum olarak tanımlayabiliriz maniyi."
Bipolar, taban tabana zıt "mani" ve "depresif" dönemlerle kendini gösteriyor. Prof. Özalp Ekinci, bu belirtilerin en az bir hafta devam edebileceğini anlatıyor:
"Belli dönemlerde ortaya çıkar bir epizot, en azından bir hafta sürer. Tedavi edildiğinde de epizot ortadan kalkar. Mani ortadan kalktıktan, tedavi edildikten sonra tekrar bir depresyon dönemi ortaya çıkabilir. Depresyonu pek çoğumuz zaten biliyoruz. Moralimizde belirgin bozukluğun, üzüntülü bir halin olduğu, kendimizi depresif hissettiğimiz, kişinin genel olarak isteksiz, hayattan zevk almaz hale geldiği, uyku ve iştahının büyük oranda bozulduğu, değersizlik, suçluluk duygularının olduğu bir üzüntülü hal diyelim. Maninin arkasından depresif dönemler ortaya çıkar, bu bir döngü şeklinde sürer."
Çocuklarda teşhisi neden zor?
Hastalığın hem nadir görülmesi hem de belirtilerdeki farklılıklar çocuklarda teşhisi zorlaştırıyor. Peki, çocuklarda ne tür farklar görülüyor? Ekinci en büyük farkın, sanrı ve halüsinasyon olduğunu anlatıyor:
"Çoğunlukla yirmili yaşlarda belirti veren bu hastalığın çocuklarda görülme oranı yüzde 1'in altında... Çocuklarda genel olarak depresyon ve mani gibi birbirinden farklı iki ayrı uç duygu durumunun daha az olduğunu, birbirine yakın belirtilerin görüldüğünü, yani epizotik niteliğin kısıtlı olduğunu söyleyebiliriz. Genel olarak belirtilerin birbirine yakın şekilde sürdüğü bir dönemi kastediyorum. Birbirinin içine geçmiş depresyon ve mani dönemlerinin olduğu bir tabloyu görmemiz daha sıktır çocuklarda. Çocuklarda psikotik belirtiler dediğimiz sanrı ve halüsinasyon, yani olmayan şeyleri görme ya da duyma olarak tanımladığımız durumun, ki işitsel halüsinasyonlar çocuklarda çok daha belirgindir, daha sık olduğunu biliyoruz. Yani psikotik belirtiler, sanrı ve halüsinasyon çocukluk çağı bipolar bozukluğunda daha sıktır."
DEHB mi bipolar bozukluk mu?
Çocuklarda bipolar bozukluğun bir diğer belirtisi hiperaktivite.. Ancak hiperaktivite denilince akla ilk DEHB yani dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu geliyor. Ekinci, belirtiler benzer olsa da, iki hastalığın karıştırılmaması gerektiğini söylüyor. En önemli farklardan biri aile öyküsü... Genetik faktörler bipolar bozuklukta belirgin. Özalp Ekinci; "DEHB'li çocuklarda bu yönde bir aile öyküsü beklenmez" diyor.
Peki, DEHB ile manik depresif bozukluk arasındaki diğer farklar neler?
"DEHB ve bipolar bozukluğunun ayrımı çocuklarda çok önemli bir konu. Temel farkları şöyle sıralayabiliriz. Aşırı hareketlilik belirtileri olan bir çocukta çok daha yoğun hareketlilik olması, yani hiperaktivitenin çok daha kontrolsüz bir noktaya ulaşması bizim için önemli belirtiler arasında. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda çocuğun, mutsuz, üzüntülü, içe kapanık, kimi zaman taşkın olması hali, gördüğümüz bir tablo değildir. DEHB'li çocuklar genel olarak hareketlidir, sabırsızdır, heyecanlıdır, dürtü kontrol zorluğu yaşarlar. Yaşadıkları arkadaş ilişkisi güçlükleri, okulda başarısızlık ve genel olarak hiperaktivite, dikkat eksikliği ve sabırsızlık şikayetleri sonucunda kimi zaman kendilerini üzüntülü, eksik hissettikleri dönemler olabilir. Biz bunlara ağır olmayan depresif dönemler ya da distimik bir görüntü deriz.
DEHB'teki uyku zorluğu çocuğun gece yatağa geç gitmesi, yatağa direnç göstermesi ile bağlantılıdır. Genellikle çocuk gece yatağa geç gider ve sabah da, geç uykuya daldığı için geç kalkabilir. Oysa bipolar bozukluğu olan çocuklar, uyku gereksiniminde belirgin azalma yaşar. Uykuya dalmaz, yatağa gitmez ve buna karşın enerjik olurlar.
Çocukluk çağı DEHB'inde psikotik belirtiler, halüsinasyonlar karşımıza çıkmaz. Bipolar bozuklukta bunlar, çok karakteristik olarak görülür. Cinsellikle ilgili aşırı merak, çocukluk çağı bipolar bozukluğunda görülür. DEHB'te karşımıza çıkmaz."
Çocukluk çağı bipolar bozuklukluğu ilaçla tedavi ediliyor
"İki uçlu bozukluğun tedavisi yetişkinlerde ve ergenlik döneminde olduğu gibi çocuklarda da ilaç tedavisidir" diyor Ekinci. Tedavinin önemini ise şu sözlerle anlatıyor:
"Belirtilerin kontrol altına alınmasında ve geleceğe ilişkin koruma açısından temel tedavi ilaç tedavisidir. Burada ilaç tedavisinin tabii ki belli incelikleri olduğunu bilmemiz önemli. Tüm tedavilere başlama öncesinde ailenin ve çocuğun uygun bir dille yaşına bağlı olarak bilgilendirilmesi çok önemlidir. Tedaviden alınacak katkıyı da büyük oranda ailenin doğru bilgilendirilmesi ve farkındalığı etkileyecektir."
- Rum tarafında toplanan 8 AB İçişleri Bakanı AB’nin Suriye’nin statüsünü yeniden gözden geçirmesini istiyorLefkoşa’nın Rum kesiminde gerçekleştirilen Bakanlar Toplantısı’nda, Suriye’nin statüsünün yeniden gözden geçirilmesi gerekliliği ve Lübnan üzerinden Suriye’den gelen sığınmacıların yönetimi üzerinde duruldu.18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:51ORTADOĞU
- DAÜ Erkek Voleybol Takımı 1. Lig Türkiye Şampiyonası’nda Şampiyon OlduDAÜ Erkek Voleybol Takımı, Şampiyonlukla Süper Lig’e Yükseldi ve Şampiyon Melekler Takımı’nı Unutmadı18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:39DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- DAÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan Kılıç, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'nı KutladıProf. Dr. Kılıç: "19 Mayıs, Gençlere Verilen Değerin ve Güvenin En Büyük Göstergesidir18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:37DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- Yıldız Basketbolcu Temur Rustamov İskele’deKKTC Basketbol Federasyonu Ceza Kurulu, Temur Rustamov’un Extend Büyük Erkekler Basketbol Ligi’nde serbest transfer hakkı ile istediği takıma transfer olarak oynayabileceğini açıkladı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 13:31BASKETBOL
- Hayri Orçan ve Salih Çeliker 'İslam Başkentleri ve Şehirleri Genel Konferansı'na katıldıTatlısu Belediye Başkanı Hayri Orçan ve LTB Meclis Üyesi Salih Çeliker, 14-15 Mayıs tarihlerinde Konya'da düzenlenen İslam Başkentleri ve Şehirleri Genel Konferansı'na katıldı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:18KIBRIS
- Güney Kıbrıs'ta okullarda bomba paniği: Toplu mesaj Rusya'daki bir adresten gönderilmişGüney Kıbrıs’taki neredeyse bütün ilk ve orta dereceli okullara dün sabah “okulda bomba var” uyarısıyla başlayan tehdit mesajı gönderilmesi büyük paniğe neden oldu. Toplu mesajın Rusya’daki bir adresten gönderildiği anlaşıldı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:16GÜNEY KIBRIS
- Hasan Taçoy: Önce demokraside istikrarlı olmalıyızUBP Milletvekili Hasan Taçoy, son günlerde medyada yer alan bazı söylemlere yanıt vererek, "Önce demokraside istikrarlı olmalıyız" açıklamasını yaptı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:15KIBRIS
- Rum basını: Valizlerin içerisinde milyonlarca Euro taşınıyorGüney Kıbrıs liman ve havalimanlarına gelen valizlerin içerisinde milyonlarca euro taşındığı belirtildi.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:13GÜNEY KIBRIS
- Tatar gençlere seslendi: Sizler, milletimizin umudu, Türk ulusunun geleceğisinizCumhurbaşkanı Ersin Tatar, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasının 105. yılı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla mesaj yayımladı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 12:09KIBRIS
- Kumarhanelerdeki hırsızlıklar dikkat çekiyorSon günlerde kumarhanelerde yapılan hırsızlıklar dikkat çekiyor. Yeniboğaziçi ve Bafra’da unutulan cüzdanların çalınması gözlerden kaçmazken, kumarhaneye girişleri yasak olan 4 kişiyi tespit eden Polis, şahıslar hakkında yasal işlem başlattı.18 Mayıs 2024 Cumartesi 11:45KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.