ABD Başsavcısı Merrick Garland, Cumhuriyetçi eski Başkan Donald Trump ve Demokrat halefi Başkan Joe Biden tarafından gizli kayıtların ele alınmasını bağımsız olarak araştırmak için iki farklı özel savcı atadı.

Bir savaş suçları savcısı olan Jack Smith, Trump’ın veya ortaklarının, 2021’de görevden ayrıldıktan sonra Florida’daki mülkünde gizli kayıtları uygunsuz bir şekilde tutup tutmadığını araştırıyor.

Garland, Biden’ın başkan yardımcısı olduğu dönemden gizli kayıtların kaldırılmasını ve saklanmasını ve bunların evinde ve bir düşünce kuruluşundaki ofisinde bulunmasını araştırmak için Maryland için Trump dönemi eski ABD Savcısı Robert Hu'yı atadı.

Biden, gizli bilgiler olduğunu öğrendiğinde şaşırdığını söylerken Trump, kanıt sunmadan, kayıtların gizliliğini kaldırdığını söyledi. Gizli belgeler, Biden’ın 2009’dan 2017’ye kadar Başkan Barack Obama’nın başkan yardımcısı olduğu, Trump’ın 2017’den 2021’e kadar başkan olduğu zamana dayanıyor.

İKİ SORUŞTURMA ARASINDAKİ FARK NE?

Hukuk uzmanları, iki dava arasında keskin zıtlıklar olduğunu söylüyor. Trump’ın durumunda, Ulusal Arşiv yetkilileri, Trump’ın görevden ayrılmasından sonra bir yıldan fazla bir süre, tuttuğu tüm kayıtları geri almak için çalıştı ancak başarılı olamadı.

Trump nihayet Ocak 2022’de 15 kutu belgeyi iade ettiğinde, Arşiv yetkilileri gizli belgeler içerdiklerini tespit etti.. Konu, geçtiğimiz Mayıs ayında tüm gizli kayıtların iadesini isteyen büyük jüri celbi yayınlayan Adalet Bakanlığı’na havale edildi. Müfettişler daha sonra avukatlarının daha fazla belge teslim ettiği ve binada daha fazla belge olmadığını iddia ettiği Trump’ın evinde arama yaptı.

Mar-a-Lago mülkünden gelen gözetim görüntüleri de dahil olmak üzere FBI tarafından toplanan ek kanıtlar, ajanların olası engelleme endişeleri arasında 8 Ağustos’ta bir arama emri çıkarmak için mahkeme onayı almalarını istedi. FBI, yaklaşık 100’ü gizli olarak işaretlenmiş 13.000 belge daha ele geçirdi.

Biden’ın davasında Garland, başkanın avukatlarının Kasım ayında Arşivlere ve Adalet Bakanlığı’na, o ayın başlarında Washington DC’deki Penn Biden Center düşünce kuruluşundaki bir dolabın içinde bir düzineden az gizli dosya bulduklarını bildirdiklerini söyledi. Avukatlar, Biden’ın Wilmington ve Rehoboth Beach, Delaware’deki evlerinde ek aramalar yapmaya devam etti ve burada hem Aralık ayında hem de bu ay daha fazla belge buldu. Hepsi yetkililere teslim edildi.

İKİ BAŞKANI BEKLEYEN SONUÇ NE?

Amerikan yasalarına göre sadece gizli kayıtların saklanması ve kaldırılması kasıtlı ise suçtur. Savcılar tipik olarak gizli kayıtların yanlışlıkla tutulmasıyla ilgili suçlamaları takip etmezler, ancak adaletin olası engellendiğine dair kanıtlar varsa, bu işleri değiştirebilir.

Bu nedenle hukuk uzmanları, Trump’ın Biden’dan çok daha fazla yasal tehlikeyle karşı karşıya olduğunu söylüyor. Bugüne kadar, Adalet Bakanlığı tarafından Biden’ın kayıtları bilerek sakladığı veya hükümete iade etmeyi reddettiği yönünde bir öneri gelmedi. Ayrıca, başkan olarak Biden’ın kovuşturma ile karşı karşıya kalması yasal olarak mümkün değil.

Adalet Bakanlığı, görevdeki bir başkanın suçlanamayacağı yönündeki uzun süredir devam eden politikasını değiştirmedi. Aynı politika, Trump’ın başkan olduğu ve o zamanki Özel Danışman Robert Mueller tarafından soruşturulduğu sırada izole edilmesine yardımcı oldu. Bu durumda, Mueller, bakanlığın politikası nedeniyle Trump’ın Rusya ile Trump’ın 2016 seçim kampanyası arasındaki olası bağlara ilişkin soruşturmasını engelleyip engellemediğini belirlemeyi reddetmişti.