BESİN-İLAÇ ETKİLEŞİMİ

Günlük hayatımızda tükettiğimiz besinler, bazı ilaçlarının etkinliğini artırabilir ya da azaltabilir. Bununla birlikte kullanılan ilaçlar da besin öğelerinin (vitamin, mineral vs.) emilimini engelleyebilir veya artırabilir. İlaçlarla hangi besinler etkileşime girer? Kolesterol ilacı stainler, idrar söktürücü Ca kanal blokerleri ve sakinleştirici, kas gevşetici olan benzodiazepinler ile greyfurt suyu içilmemelidir. Ayrıca kanser tedavisinde kullanılan ilaçlarla birlikte greyfurt tüketilmemelidir. Kullanılan ilaçlar bağırsaklarda ve karaciğerde bulunan bazı enzimlerle parçalanarak vücuttan atılmaktadır. Greyfurt ve greyfurt suyu tüketildiğinde bu enzimlerin bir kısmı yok olarak ilacın parçalanması gecikmekte ve kanda birikerek, zehirlenmeye yol açabilmektedir. Antidepresan ilaçları ile tiramin proteininden zengin besinlerin tüketilmesi kan basıncını yüksek seviyelere çıkarabilir. Ayrıca baş ağrısı, kusma, ateş, terleme, göğüs ağrısı gibi çeşitli sorunlara neden olabilir. Bu nedenle bu ilaçlar, peynir, karaciğer, salam, fermente soya fasülyesi, bazı balıklar, çikolata, şarap ve bira gibi tiramin proteini içeren besinlerle birlikte alınmamalıdır. Penisilin, eritromisin türü antibiyotikler ile kafein, rafine edilmiş soslar (ketçap, mayonez, hardal vs.), meyve suları, asitli içecekler ve domates gibi asitli besinler birlikte tüketilmemelidir.  Kalsiyum minerali ise tetrasiklin, siprofloksasin türü antibiyotiklerin emilimini azaltır. Bu nedenle bu antibiyotikler, süt ve süt ürünleri, pekmez, susam, fındık, fıstık, kurutulmuş meyveler, kurubaklagil ve yeşil sebze gibi kalsiyum içeren besinlerle tüketilmemeli en az iki saat ara verilerek alınmalıdır. Ağrı kesici ilaçların sık kullanılması folat ve C vitamininin emilimini azaltır. Bu nedenle beslenmede özellikle koyu yeşil yapraklı sebzeler ile turunçgillerin (portakal, mandalin, greyfurt vs.) yer almasına önem verilmelidir. Kabızlık tedavisinde kullanılan laksatifler, süt ile birlikte alınmamalıdır. C vitamini tabletleri süt ile birlikte alınmamalı, en az 2 saat ara verilerek tüketilmelidir. Tiroid ilaçları soya fasülyesi, şalgam ve lahana ile birlikte alınmamalıdır. Kortizonlu ilaçlar şeker, süt, yoğurt, peynir ile birlikte kullanılmamalıdır. İdrar söktürücü diüretikler, muz, kayısı, patates gibi potasyumdan zengin besinlerle birlikte alınmamalıdır. Varfarin içeren kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler, gün içerisinde K vitamini içeren besinleri aşırı tüketmemelidir. Brüksel lahanası, brokoli, ıspanak, lahana, maydanoz, pazı, asma yaprağı ve dereotu K vitamini içeren besinler arasında yer alır. Kansızlık tedavisinde kullanılan demir ilaçları, kalsiyumdan zengin besinlerle tüketmemeli, en az 2 saat sonra alınmalıdır. Ciddi beslenme yetersizlikleri ve karaciğer hastalığı gibi protein sentezini etkileyen durumlar ilaçların vücuttaki etkinliğini bozabilmektedir. İlaçlarla tükettiğimiz besinlere dikkat etmeliyiz.