BDDK'NIN YENİ UYGULAMASI: 100 BİN DOLAR ÜZERİ DÖVİZ ALIMI İŞLEMLERİ BİR GÜN GECİKMELİ GERÇEKLEŞECEK

Kurum tarafından bankalara Pazartesi günü gönderilen yazıda, "finansal piyasaların istikrarlı işleyişi, kredi sisteminin etkin çalışması ve spekülatif işlemlerin önüne geçilmesi" karara gerekçe olarak gösteriliyor.

Bu uygulama kapsamında 100 bin dolar dövizin TL karşılığı bir gün önce yatırılacak, alınan döviz ilgilinin hesabına ertesi gün geçecek.

Döviz satımında ise bekleme süresi olmayacak; satılan dövizin TL karşılığı aynı gün hesaba aktarılacak.

Reuters konuyla ilgili haberinde bu adımın 'TL'nin değerini korumak için sermaye kontrolünün hayata geçirilebileceğine dair endişelerin artmasına' neden olabileceğini söyledi.

Geçen hafta da Resmi Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanı kararıyla, bankalar ile yetkili kuruluşların birbirleri ile yaptıkları ve Hazine'ye yapılan kambiyo işlemleri dışında kambiyo işlemlerinden alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) yüzde 0,1'e yükseltilmişti.

'Risk algısını yükseltiyor'

Reuters haber ajansına konuyla ilgili konuşan bir bankacı, alınan bu kararın Türkiye'nin 'ekonomik problemlerini güven tesis etmek yerine kısa dönemli adımlarla aşmaya çalıştığının bir göstergesi' olduğunu söyledi: "Bu ve bunun gibi adımlar, sermaye kontrollerinin ileride daha da artacağına dair kaygıları güçlendirerek risk algısını yükseltiyor."

Yine ajansa konuşan bir başka kıdemli bankacı ise bu adımın bundan sonra hangi kararın alınacağı konusunda kaygı yarattığını söyledi.

Bloomberg'in verilerine göre TL, Arjantin pesosundan sonra son bir yılda yüzde 25 değer kaybıyla gelişmekte olan ülkeler arasında en çok değer kaybeden para birimi olarak ikinci geliyor.

Bloomberg'e konuşan Nomura International'dan ekonomist İnan Demir, bu adımların, "gittikçe daha az liberal bir şekilde sermaye kontrolünün devreye girmesi anlamına geldiğini, bunun da döviz alan yerlilere ve yabancı yatırımcılara gönderilecek en ideal sinyal olmadığını" söyledi.

Son haftalarda Türkiye'de yaşayan yerleşikler, döviz alımlarını hızlandırmıştı. Bloomberg'in verilerine göre bu yıl 20 milyar döviz alımı gerçekleştirildi, bu da toplamda döviz mevduatını 180 milyar dolar gibi rekor bir seviyeye getirdi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) döviz rezerlerinin gittikçe azalması ise herhangi bir kur şokunun yaşanması durumunda piyasaya müdahale edemeyeceğine yönelik kaygı uynadırmaya başlamıştı.

'Kayıt dışını artırır'

Twitter'dan BDDK'nın son kararıyla ilgili bir yorum yapan ekonomist Gökhan Uskuay, "BDDK önlemi kayıt dışını artıracaktır. 100 bin $ alacak olan döviz bürosuna ya da ayaklı borsaya gider. Kapalıçarşı'daki ayaklı borsa ve gelen giden valizler artar" yorumunda bulundu.

Kimi analistler ise bir günlük gecikme getirilmesinin pek de sık görülen bir uygulama olmadığını vurguladı.

Merkezi Londra'da bulunan BlueBay portföy yönetimi şirketinin gelişmekte olan piyasalar masasından stratejist Timothy Ash, "İstanbul seçimlerinin yenilenmesi dolayısıyla faiz artırmı gibi ortodoks bir politika izleyemeyen Türk yetkililerden yine ahmakça bir hareket" yorumunda bulundu.

Ekonomist Mustafa Sönmez ise, "Dövize vergi, kısıt getirmeye başlarsan, yarın bunlar dövizimize el koyar, endişesini de beslersin. Ahmakça işler bunlar. Farklı bankalarla çalışır, engellerinizi aşar." dedi.

Ekonomist Ali Rıza Güngen de, "Gerçek kişilerin 100 bin USD üzeri döviz alımlarında geciktirme emri. Çaresizlik göstergesi. Uluslararası piyasaya panik sinyali yayıyorlar." ifadesini kullandı.