Balın donmasının sebepleri; Başta sıvı balın zamanla kavanozun dibinden başlayarak yukarıya doğru katılaştığı doğal bir süreçtir, tabii bal, özellikle çiçek balı zamanla ve saklama koşullarına bağlı olarak donar.

Ağızda bıraktığı his balın içindeki doğal şeker yapılarının zamanla kristal hale dönmesidir. Bir süreç kaynağı olan çiçeğe bağlı polen yapısı, baldaki doğal şeker yapıları, saklama koşullarındaki ortam sıcaklığına bağlı olarak hızlı veya yavaş gerçekleşir ve zamanla doğal çiçek balı donabilir. Balı buzdolabında veya soğukta saklamak özellikle bu süreci hızlandır.

Doğal olmayan sahte bal yani içine bir şekilde şeker şurupları katılmış (hile yapılmış) veya aşırı ısıtılmış bal donmaz, kristalleşmez, ancak unutulmamalı ki salgı balı, yani çam balı yapısı gereği kristalleşmez.

Donmayı geciktirmek için balı oda sıcaklığında muhafaza etmek, mutfak dolabı yada kiler gibi yerlerde saklamak en uygundur. Diğer dikkat edilmesi gereken bir konuda balın direkt güneş ışığı almaması ve ısı kaynağından uzak tutulmasıdır.

Eğer balınız kristalleşir yani halk tabiriyle donarsa, balın bulunduğu kabı ( cam kavanoz veya teneke kutu ) sıcak su içine yerleştirerek ( yaklaşık 45 derecede ) bir miktar bekletilmesi halinde tekrar sıvı haline döner, çözülür. Balın kaynamaması yada yanmamasına ve uzun müddet ısıya maruz kalmamasına özen gösterilmelidir, aksi halde içindeki çok faydalı olan enzimler ve amino asitler değerini kaybedebilir.

Bazı ballar örneğin ayçiçeği balı, pamuk çiçeği balı hızlı donar. Salgı balları ise örnek olarak çam balı çok daha uzun bir sürede veya hiç donmaz, kristalleşmez.