AstraZeneca Üst Yöneticisi (CEO) Pascal Soriot, Avrupa Birliği (AB) ile yapılan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı sözleşmesindeki taahhütleri ihlal etmediklerini ve AB ülkelerinin aşılarını başkalarına satmadıklarını belirterek, 'Dünya nüfusunun yüzde 5'ine sahip olan Avrupa, aylık küresel tedarikimizin yüzde 17'sini alıyor' dedi.

Avrupa Birliği ile ilaç firması AstraZeneca arasında aşı teslimatlarının zamanında yapılmaması nedeniyle başlayan tartışma sürüyor.

Soriot, İtalya'nın yüksek tirajlı gazetelerinden La Repubblica'ya verdiği demeçte, AB ile AstraZeneca firması arasında Kovid-19 aşılarının tedarikinde yaşanan ihtilafa ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

AB'nin AstraZeneca'yı 'belirli sayıda aşı tesliminde sözleşmeye dayalı taahhütlerden caymakla' itham ettiğini anımsatan Soriot, sözleşmede böyle bir taahhüdün yer almadığını belirtti.

Soriot, "AB ile yapılan aşı sözleşmesi çok açık. AB'ye taahhüdümüz, elimizden gelenin en iyisini yapacağımız şeklinde" ifadelerini kullandı.

'Aşıdan kâr etmiyoruz'

AB üyesi ülkelerin, AstraZeneca'yı 'aşıları başka yerlerde satmaya çalışmakla da' itham ettiklerini hatırlatan Soriot, "Aşıları daha fazla para kazanmak için başka ülkelere sattığımız fikri doğru değil. Çünkü biz aşıdan kâr etmiyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Soriot, AB'nin sıklıkla 'aşı milliyetçiliğine karşı olduğu ve bütün dünyanın aşılardan faydalanması gerektiği' yönünde açıklamalar yaptığına işaret ederek, "Dünya nüfusunun yüzde 5'ine sahip olan Avrupa, aylık küresel tedarikimizin yüzde 17'sini alıyor" ifadesini kullandı.

'Mevcut durumda Avrupa'nın talep ettiği 100 milyon doz çok fazla'

Pascal Soriot, dünyada 7.5 milyar insanın yaşadığını anımsatarak, mevcut durumda Avrupa'nın talep ettiği 100 milyon dozun çok fazla olduğunu, AB'nin hakkından fazla aşı aldığını belirtti.

Soriot, AB'nin AstraZeneca ile aşı sözleşmesini çok erken yaptığı yönündeki açıklamaların da doğru olmadığını aktararak, "AstraZeneca ile sözleşmeyi İngiltere'den 3 ay sonra imzalayan AB, bu ülke ile aynı zamanda aşıya erişim talep ediyordu" ifadesini kullandı.

AB tarafının AstraZeneca'nın Belçika'daki üretim tesisinde yaşanan sorunlardan ötürü gecikmeyi kabul etmediğini, diğer üretim tesislerindeki aşıların AB ülkelerine göndermesini istediğini kaydeden Soriot, bunun mümkün olmadığını vurguladı.

Soriot, AB'nin şirkete üretim kapasitesini artırması için yüzlerce milyon euro yatırım yaptığı açıklamasına dikkati çekerek, aynı yatırımı Birleşik Krallık'ın da yaptığını, AB'nin sırasını beklemesi gerektiğini belirtti.

AB uzmanları ile şirket temsilcilerinin bugün bir araya gelmesi planlanıyor

AB Komisyonu'na bağlı uzmanların bugün İngiltere-İsveç menşeli firmanın temsilcileri ile teslimat krizini ele almak üzere bir araya gelmeleri bekleniyor. 

Ancak Reuters'a konuşan Avusturya Sağlık Bakanı Rudolf Anschober, AstraZeneca'nın görüşmeden çekildiğini söyledi. AstraZeneca sözcüsü ise toplantıya bugün ilerleyen saatlerde katılacaklarını açıkladı. 

AB'den tepki gelmişti

AB Komisyonunun Sağlıktan Sorumlu Üyesi Stella Kyriakides, iki gün önce Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında, aşının tedarik kısmında sorun olduğunu, AstraZeneca'nın AB Komisyonu ve üye ülkelere gelecek haftalarda anlaşmalardakinden daha az miktarda doz teslim edeceğini bildirdiğini aktarmıştı. 

AB'nin AstraZeneca aşısının geliştirilmesine ve üretimine ön finansman sağladığını, bu yatırımın geri dönüşünü görmek istediklerini vurgulayan Kyriakides, "AB için bu yeni takvim kabul edilemez. AB, AstraZeneca tarafından nerede kaç doz aşının üretildiğini ve bunların kime teslim edildiğini tam olarak bilmek istiyor" demişti. 

Aşı onay bekliyor

Oxford Üniversitesi'nin İngiliz-İsveç ilaç firması AstraZeneca ile geliştirdiği aşı onayı için Avrupa İlaç Ajansı'na (EMA) başvuru yapılmıştı. Söz konusu aşının AB onayının ise bu hafta çıkması bekleniyor.

AB'de şu ana kadar onay alan BioNTech ve Pfizer ile Moderna tarafından geliştirilen aşılar, Aralık 2020'den beri halka yapılıyor.

AB Komisyonu, bugüne kadar aşı geliştiren şirketlerle üye ülkeler adına yaptığı 6 sözleşmeyle yaklaşık 2.3 milyar doz alabilecek konuma geldi.

AB, opsiyonlar dahil olmak üzere BioNTech-Pfizer ile 600 milyon, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson and Johnson şirketiyle 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 160 milyon doz aşı almak için sözleşme imzaladı ancak AB ülkelerinde aşılamaların yavaş ilerlediği eleştirileri yapılıyor.

Komisyon, geçen hafta üye ülkelerindeki yetişkin nüfusun yüzde 70'inin 1 Haziran'a kadar aşılanması hedefi koymuştu. Aşı teslimatlarında yaşanacak gecikmeler sonucunda hedefin yakalanamaması ihtimali yüksek görünüyor.

AB Komisyonu, üye ülkelerde aşı üreten bütün şirketlerin üçüncü ülkelere bu ürünü ihraç etmek istediklerinde bildirimde bulunmalarını gerektirecek bir mekanizma üzerinde çalışıyor.