AŞILARIN YAN ETKİLERİ FARKLI MI?

BioNTech ve Sinovac'ın yanı sıra Sputnik V de bu ay ülkemizde uygulanmaya başlayacak. Pandemiden bir an önce kurtulabilmek için mutlaka aşı yaptırılması gerektiğini hatırlatan Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Hakko, bu konuda merak edilenleri şöyle anlattı:

■ Aşı öncesi ağrı kesici alınmalı mı?

Uzmanlara göre bu doğru değil. Alerji veya ateş gibi yan etkileri önlemek için aşı yaptırmadan önce ilaç alınmasına gerek yok. Her iğne veya aşı olmanız gereken durumlarda dikkat etmeniz gerektiği gibi, Covid-19 aşısı olmadan önce de eğer kan sulandırıcı kullanıyorsanız bunu doktorunuzla paylaşmanızda yarar var.

■ Alerjisi olanlar aşı yaptırabilir mi?

Alerjik bünyesi olanlar da Covid-19 aşısı yaptırabilir. Ancak aşıların içeriklerine karşı alerjileri olup olmadığını yine doktorlarına danışmalarında yarar var.

■ Aşıdan sonra ne gibi sorunlar yaşanabilir?

Aşılardan sonra kolda, özellikle de aşı olunan bölgede hafif şişlik ve ağrı görülebilir. Ancak ağrı genellikle bir gün içinde geçer. Bunun yanı sıra; baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk, kas ağrıları ve hafif derecede ateş gibi belirtiler de görülebilir. Tüm aşı ve ilaçlarda olduğu gibi nadiren alerjik reaksiyonlar da olabilir. Bu belirtiler mRNA aşılarında inaktif aşılara göre biraz daha fazladır. Aşıdan 24 saat sonra yan etkiler devam ediyorsa doktora başvurmak gerekir.

■ Kısırlığa yol açtıkları doğru mu?

Covid-19 aşıları kısırlığa neden olmuyor, bu nedenle aşı olmaktan kaçınmamak gerekir. Bununla ilgili kanıtlanmış bir veri, güvenilir bir bilimsel araştırma yoktur.

■ 6 ay sonra yeniden aşı olmak gerekir mi?

Şu an için yeniden ne zaman aşı olunacağı, yani aşının tekrarı konusunda net bir bilgi yok, zamanla aşıların etkinlik süreleri ortaya çıkacaktır.

■ Mutasyonlara karşı etkileri azalır mı?

Sinovac ve BioNTech aşıları mutasyonlara karşı da etkili, ancak bazı mutasyonlarda etkinliklerinde azalma olduğu biliniyor. BioNTech aşısının mutasyonlara karşı etkinliği diğer aşılardan daha fazladır.

AŞI OLANLAR NELERE DİKKAT ETMELİ?

Aşı olmak insanın kendisini korur, virüsü taşımasını ve başkasına bulaştırmasını engellemez. Bu nedenle Covid-19 aşısı olanlar maske, mesafe ve hijyene dikkat etmeyi sürdürmeli. Bunun dışında aşı olduktan sonra günlük hayatlarına devam edebilirler, özellikle yapılması gereken ekstra bir önleme gerek yoktur. Aşıdan sonra ortaya çıkan ateşe karşı bol sıvı, özellikle su tüketilmesi gerekir. Ayrıca kalın giyinmeyin. Üzerinizi sıkmayan, terletmeyen giysiler tercih edin. Koldaki ağrıyan bölgeye temiz, soğuk, ıslak bir bez koyun. Ağrıyan kol için önerimiz ise kolunuzun hareketsiz kalmaması. Kolunuzu kullanın, hatta kol egzersizleri yapın.