Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in yeni tur yoğunlaştırılmış görüşmeler çerçevesindeki dünkü görüşmesi ve liderlerin görüşme sonrasında yaptığı açıklamalar Rum basınında geniş yer buldu.

Simerini, Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in Cumhurbaşkanı Akıncı ile görüşmesinin ardından, TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kıbrıs sorununun çözümüne katkı koyma iradesini yinelediğine dikkat çektiği açıklamasını ve liderlerin bu turun sonunda New York’ta Genel Sekreter’le üçlü görüşme yapacağı değerlendirmesini öne çıkardı.

Gazete haberi manşetten “Başkan Erdoğan’a Yatırım Yapıyor… Nikos Anastasiadis Türk Cumhurbaşkanının Kıbrıs Sorununda ‘İradesini Anlıyor’… Lefkoşa’da İlerleme Olsun veya Olmasın, New York’ta Üçlü Görüşme Neredeyse ‘Kilitlendi’” başlık ve spotlarıyla aktardı.

Gazete, Anastasiadis’in Cumhurbaşkanı Akıncı’dan Ankara temaslarıyla ilgili bilgi aldığı dünkü görüşme sonrasında Rum Başkanlık Sarayı’na dönüşünde söylediği“Sayın Akıncı detaya girmeden genel hatlarıyla bilgi verdi. Aralarında görüştüklerini açıklaması beklenmiyordu ancak anladığım odur ki, Türk Cumhurbaşkanı’nın Kıbrıs sorununun çözümüne katkı koyma iradesi yinelendi” sözünün altını çizdi. Anastasiadis’in, Akıncı’nın KKTC vatandaşlıkları konusundaki cevaplarından da tatmin olmuş göründüğüne işaret etti.

Haberde, liderlerin açıklama ve mesajlarının, müzakerelerin bu turunun tamamlanmasından sonra New York’ta üçlü görüşme yapılacağını, üçlü görüşmenin de gelecek 6 görüşmede müzakere masasında kaydedilecek ilerlemeye değil Genel Sekreter Ban Ki Moon’un davetine bağlı olacağını gösterdiğine dikkat çekildi.

ANASTASİADİS: “DÜNYANIN SONU OLDUĞUNU ZANNETMİYORUM”

Gazete, Anastasiadis’in New York’ta bir üçlü görüşme için “dünyanın sonu veya tuhaf bir şey olduğunu zannetmiyorum” sözünün, “böyle bir üçlü görüşmenin etki yaratma düzeyindeki önemini küçümseme çabasının göstergesi olduğuna” işaret etti.

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin dün twitter hesabında paylaştığı “kısa bir yaz arasından sonra Kıbrıs sorunundaki yoğunlaştırılmış müzakereler yapıcı ruhla devam ediyor. Gelecek haftalar kritik” mesajı ile, liderlerin bundan sonraki 6 görüşmesine “dramatik bir ton kattığı” da belirtildi.

“BU ŞEKİLDE TÜRK SÖYLEMİ ENGELLENİR, PROSEDÜR EIDE’NİN ELİNDE OYUNCAK OLMAZ”

Rum yönetiminin, müzakerelerdeki gidişatı Eide’nin değil, liderlerin baş başa değerlendirmesini tercih ettiğine işaret eden gazete özetle şunları yazdı:

“Hükümet kaynakları, bu şekilde, Türk söylemi ve propagandası engellenir ve prosedür Eide’nin elinde oyuncak olmaz iddiasındadır. Anastasiadis, yoğunlaştırılmış müzakerelerin sonucunun olumlu veya olumsuz olmasına bakmaksızın, gözden geçirmede hazır bulunması gerektiğine inanıyor. Keza Lefkoşa’nın, tavrı ile birçok kez Kıbrıs Rum tarafını öfkelendiren İskandinav politikacıya çok da güvenmediği biliniyor.

İki lider dün, toprakta haritalar, oranlar ve isimlerin ayrı bir müzakere prosedürü olduğunda anlaştı. Akıncı bu meseleyi New York’taki muhtemel üçlü görüşmeye ‘gönderiyor.’

İki taraf resmi olarak, garantiler ve güvenlik meselelerindeki açıklamalarında kırmızı çizgilerinden sapmıyor görünseler de perde gerisinde sıkı bir ‘pazarlık’ başladı. Nikos Anastasiadis dün bu konuda ‘her ikimizin de uzlaştığı temel ilke, bir tarafın güvenliğinin öteki taraf için tehdit olamayacağıdır. Yazılanlar (basında), geliştirilmiş bazı fikirler olabilir’ diyerek kulağa gelen senaryoları doğruladı. Ancak ‘bizim önerilerimiz en azından bir zemine, Trodos’ta olduğum zaman ilan ettiğimiz temel ilkelere giriyor, dolayısıyla yayınlanan haberlerde ifade edilmeleri mümkün değil’ diye ekledi.

Akıncı ve Anastasiadis’in dünkü görüşmesi, BM olmadan gerçekleşti. İki lider bir saatten uzun bir süre baş başa görüştü, devamında Özdil Nami ve Nikos Hristodulidis de onlara katıldı. Bundan sonraki 6 görüşmenin de liderlerin daha uzun süre baş başa müzakere edeceği aynı motifte gerçekleşmesi bekleniyor. Bunun paralelinde dün şu kararlar alındı:

1-İki taraf da, zaruri bir şey olmazsa, her görüşme sonrasında açıklama yapmayacak. 2-14 Eylül’de ortak açıklama yapılacak. 3-Bundan sonraki 6 görüşmede (29 ve 31 Ağustos ile 2, 6, 7 ve 14 Eylül) bütün konular ele alınacak. 4- Toprakta, mülkiyetle de tamamen bağlantılı olan, toprak düzenlemelerinin tabi olması gereken bazı kriterler görüşülecek.”

OBAMA ÇİPRAS’A, TARİHİ UZLAŞIYA İLERLEMESİ İÇİN RUM TARAFINA BASKI YAPMASI ARZUSUNU İLETTİ

Gazete, Washington’dan diplomatik kaynakların, Beyaz Saray’ın, Kıbrıs sorununun çözümü yönünde özlü hareketlerde bulunarak doğrudan katkı koyması için Yunan hükümetine müdahalede bulunduğuna işaret ettiklerini yazdı, şunları ekledi:

“Aynı kaynaklara göre Yunanistan Başbakanı’na Başkan Obama’nın; (Yunanistan’ın) Kıbrıs sorununda süratle hareket ederek, tarihi uzlaşıya ilerlemesi ve 2016 içerisinde sürdürülebilir ve ortak kabul görecek bir çözüm çerçevesi belirlenmesi için Lefkoşa’ya baskı yapması arzusu da iletildi.

Amerikalıların Kıbrıs sorununda, Eylül ayı içerisinde kendi ‘himayelerinde’ bir prosedür için acele ettikleri, bunu da bazı Avrupa hükümetlerine (Almanya, Fransa, İngiltere) ilettiklerine işaret edilirken Çipras’ın New York’a gitmeme kararını bu gelişme üzerine değiştirdiğine dikkat çekiliyor.”

Fileleftheros manşete çektiği haberine “Son Düzlük Sahnesi… Bundan Sonraki Adımlar Ortak Bir Açıklama, Genel Sekreter’le Üçlü Görüşme ve Beşli Konferansı Belirliyor” başlığını attı.

Önümüzdeki 6 görüşmede ilerleme kaydedilmesi halinde Cumhurbaşkanı Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in yeni turun son görüşmesinde, 14 Eylül’de ortak bir açıklama yapacaklarını belirten gazete “ortak açıklamanın niteliği hakkında konuşmak için henüz erken olsa da bazı fikirler var” ifadesine yer verdi.

Gazete, ortak açıklamanın ardından liderlerin New York’ta Genel Sekreter’le, BM Genel Kurulu’ndan sonra ortak görüşme yapacaklarını belirtti. BM’nin Temmuz başlarında (bu) üçlü görüşmeyle ilgili bir senaryo ortaya koyduğunu, o zamanlar Rum yönetiminin tepki gösterdiğini belirten gazete bayrağı şimdi Akıncı’nın devraldığını, Anastasiadis’in ise ilerleme olması kaydıyla böyle bir görüşmeye açık kapı bıraktığını yazdı.

Gazete, Cumhurbaşkanı Akıncı’nın, beşli konferans toplanabileceği yönündeki açıklamasını hatırlattı ve dünkü görüşme öncesinde görüştüğü siyasi parti başkanlarından, New York’ta, 2004’teki gibi yeni bir Bürgenstock olursa kendisine eşlik etmeye hazır olmalarını istemesinin “tesadüf olmadığını” yazdı.

SİYASİ P ARTİLERDEN ELEŞTİRİ

Aynı gazete “Gelişmeler Tartışma ve Eleştiri Malzemesi Verdi… Partilerin Kıbrıs Müzakereleriyle İlgili Açıklamaları… Perde Önünde Garantiler ve Üçlü görüşme” başlıklı haberinde, Kıbrıs müzakerelerinin yeniden başlaması ve son dönemde basına yansıyan haberlerin Rum siyasi partilerinin Kıbrıs sorunuyla ilgili dinamik tartışmalara girmesine vesile olduğuna dikkat çekti.

Habere göre, DİSİ, yorum yapmak için gerçek veri ve olguları bekleyeceğini kaydettiği açıklamasında, bu aşamada, dikkatini müzakerelerin bu turuna vereceğini ve Türkiye’den, “Kıbrıs sorununda mantıklı bir anlaşma için karar almasını beklediğini” ifade etti.

AKEL “Kapsamlı çözüm çerçevesinde modası geçmiş garanti sistemine son verilmesi gerekir” iddiasında bulunarak, güvenlik ve garanti meselelerinin BM himaye ve çerçevesinde bir uluslararası konferans ile çözülebileceğini belirterek “Türkiye’nin Kıbrıs sorununun çözümünden yana olduğuna dair açıklamalarının pratikte karşılığı olup olmadığı da o konferansta ortaya çıkacak” görüşünü ortaya koydu.

DİKO “New York’ta üçlü görüşme için herhangi bir sebep yok, tabii birileri Akıncı’yı yükseltmeyi ve bizim tarafa baskı yapılmasını hedeflemiyorsa” iddiasında bulundu ve Anastasiadis’e hitaben “BM Genel Kurulu’nda Kıbrıs Cumhuriyeti’ni temsil edecek, Kıbrıs Rum tarafını değil” dedi.

EDEK “Akıncı’yı yükselten faaliyetlere son verilsin. Başkan Anastasiadis’in geçmişteki hatalarından ders almadığı ve New York’ta üçlü görüşme olursa yine yanlış mesajlar verip işgal rejimini ve Akıncı’yı –Başkan Anastasiadis’le eşitleyerek- yükselteceği anlaşılıyor” görüşünü dile getirdi.

Vatandaşlar İttifakı, garantiler konusuna değindiği açıklamasında “herhangi bir yabancının bize hükmetmesini veya karar vermesini veya polislik yapmasını (kolluk hizmeti sağlamasını) kabul etmeyiz. Yabancıların yönetim veya güvenlik sisteminde kalması devletin bağımsızlığını ortadan kaldırır” dedi.

Dayanışma Hareketi “Avrupa Birliği’nden başka hiçbir garanti çeşidini kabul etmeyiz. Başkan Anastasiadis’in New York’ta üçlü görüşme ihtimaline açık kapı bırakmasından dolayı üzgünüz” , Ekologlar “beşli görüşme yapılmasına karşıyız, Başkan Anastaiadis böyle bir gelişmeyi reddetsin” derken ELAM “Üçlü görüşmeyi kabul, strateji değiştirmesi gerektiğini anlamayan Kıbrıs hükümetinin yeni bir trajik hatası olacak” görüşünü ortaya koydu.

Politis manşet haberini “Önce Açıklama Sonra Üçlü Görüşme… Kıbrıs Sorununun Akıbetini Gelecek Görüşmeler Belirleyecek… ‘Vatandaşlıklarda’ Hiçbir Değişiklik Yok… Mustafa Akıncı Gaz Konusunu Masaya Koymadı… Erdoğan Akıncı’ya İlerlemesi İçin Yeşil Işık Yaktı” başlık ve spotlarıyla aktardı.

Gazete, Anastasiadis’in Akıncı’ya, “Ankara’nın baskısıyla Türk vatandaşlarına KKTC vatandaşlığı verilmesi” konusunu sorduğunu, Akıncı’nın da, vatandaşlıklar konusuyla ilgili herhangi bir değişiklik olmadığı, şu ana kadar tarafların uzlaştıklarının geçerli olduğu cevabıyla yetindiğini yazdı, özetle şunları ekledi:

“Diğer bir deyişle Kıbrıslı Türklerin çözümden sonra federal hükümet vatandaşlığı alacağını beklediği belirlenmiş vatandaş sayısıyla, yani Kıbrıslı Rumlarla Kıbrıslı Türklerin oranının yüzde 78,5’e yüzde 21,5 kalacağı anlaşma korunuyor. Ancak anlaşıldığı kadarıyla Kıbrıslı Türk liderin sözcüsü Barış Burcu’nun, beklenmekte olan Mısır ile çerçeve anlaşması imzalanması sebebiyle önceki gün açıklama yaptığı doğal gaz konusu Kıbrıs Türk tarafınca gündeme getirilmedi.”

Alithia haberi manşetten “Son Akıncı-Anastasiadis Görüşmesi Belirleyici… Her Şey 14 Eylül’de Değerlendirilecek” ve Haravgi “14 Eylül’de Ortak Görüşme, New York’ta ‘Üçlü Görüşme’… Nikos Anastaiadis New York’taki Görüşmeye Olanak Tanıyacak İlerleme Kaydedilirse, Akıncı da ‘Kuvvetle Muhtemel’ Dedi… Görüşme Başlıklarını Belirlediler… Dün Garantiler ve Toprak Görüşülmedi ” başlık ve spotlarıyla aktardı.