ALZHEİMER YAŞI KAÇTIR? KAÇ YAŞINDAN SONRA İHTİMAL ARTIYOR?
Alzheimer yaşı kaçtır? Kaç yaşından sonra ihtimal artıyor?
24 Haziran 2020 Çarşamba 22:15
Bunama zihin işlevlerinde kaybı niteleyen bir kelimedir. Burada önemli olan nokta normal bir zihinsel gelişme sonrasında bu işlevlerin kaybı durumunda bunamanın ortaya çıkmasıdır. Alzheimer hastalığı bunama yapan hastalıklar içinde en sık izlenen bozukluktur.
Bu hastalık yeni bir hastalık olmasa da hastaların sayısı giderek artmaktadır. Çünkü hastalık ile ilgili en önemli risk faktörü yaştır ve yaşlanma kaçınılmaz bir durumdur. Günümüzde tüm dünyada (özellikle gelişmiş ülkelerde ve refah toplumlarında) en hızlı artan yaş grubunu 65 yaş ve üstü kişiler oluşturmaktadır.
Alzheimer hastalığının görülme sıklığı yaş ile artmaktadır (65 yaş üstü 100 kişiden 8'inde Alzheimer hastalığı görülmektedir). 21. yüzyılda doğal, sosyal veya ekonomik felaketlerle karşılaşılmazsa hastalığın görülme sıklığı daha da artacaktır. Günümüzde Türkiye’de 300 bin civarında Alzheimer hastası olduğu düşünülmektedir. Genç nüfusun giderek yaşlanacağı bir ülke olarak Türkiye’de 30-40 yıl sonra bu hastalığın en önemli sağlık sorunu olacağını söylemek münecimlik olmayacaktır.
Hastalık neden olmaktadır?
Alzheimer hastalığı henüz nedeni tam aydınlatılamayan şekilde beyin hücrelerinin programlanandan daha erken ölmesi nedeniyle olmaktadır (yaşla beraber her kişide beyin hücre ölümü olmaktadır ama Alzheimer hastalığında bu süreç çok hızlı ve erken olmaktadır). Hücre ölümüyle birlikte beyin yavaş büzüşmeye başlar ve küçülür (bkz şekil 1) Alzheimer hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir, bir kanser hastalığı değildir. Çok nadir (yaklaşık 100 hastanın 5'inde) olmakla birlikte ırsi formları da mevcuttur ama bunlara nadir rastlanmaktadır.
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de bir takım risk yaratan durumlar günümüzde tanımlanmıştır.
Bunlar
1. Yaş (değiştirilemez faktör)
2. Geçmişte depresyon (değiştirilebilir faktör)
3. Damar hastalıkları (Kalp krizi, tansiyon yüksekliği, kolestrol yüksekliği...) değiştirilebilir faktörler
4. Geçmişte ciddi kafa yaralanmaları
5. Düşük eğitim düzeyi
6. APOE4 taşıyıcılığı.
Bunların dışında birçok daha az ehemmiyette olan risk faktörleri tanımlanmıştır fakat bunlara burada değinilmeyecektir.
Hastalıkta ortalama süre 8 yıldır. Buna karşın bazı hastalarda hastalık çok yavaş ilerlerken bazılarında da kısmen daha hızlı ilerlemektedir. Hastalık erken, orta ve ileri evre olarak 3 evreye ayrılabilir.
Hastalık bulguları
UNUTKANLIK!
Hastalığın olmazsa olmaz özelliği unutkanlıktır. Yaşlılıktaki her türlü unutkanlık değerlendirmeyi hak eder. Önemli olan selim yaşlılık unutkanlığı ile hastalık belirtisi olan unutkanlıkların birbirinden ayrılmasıdır. Bu ayrım hastanın muayenesi, hasta yakınlarının verdiği bilgi, beyin işlevlerini değerlendiren nöropsikolojik değerlendirme ve gerekirse diğer yardımcı tetkiklerin (MR,BT, kan testleri....) bir araya getirilerek yorumlanmasıyla yapılmaktadır.
Alzheimer hastalığında başlangıçta hafif bir unutkanlık vardır. Örneğin hasta randevülerini, yemeğin altını, bakkaldan alacaklarını..... unutmaya başlamıştır. Eskiden alışveriş listesi yapmayan bir kişi bu durumu bertaraf etmek için liste tutmaya başlayabilir veya çeşitli notlar alamaya başlayabilir. Zamanla unutkanlık giderek artar ve hasta yeni olayları hiç kaydedemeye başlar. Örneğin 5 dakika önce sorduğu soruyu tekrar tekrar sorabilir. Torunlarının isimlerini unutabilir. Koyduğu eşyaların yerini hatırlamaz. Buna karşın hasta geçmişini özellikle de gençliğini ve 30-40 yaş dönemini şaşırtıcı bir ayrıntıyla anlatabilir. (Sıklıkla hasta yakınları "ne unutkanlığı, 40 yıl öncesini cin gibi hatırlıyor" diyerek yanlış bilgi verebilir ama önemli olan yakın döneme ait unutkanlığın olmasıdır).
Hastalık başlangıçta sinsi bir unutkanlıkla başlayabileceğinden yaşlılıkta izlenen unutkanlık NORMAL OLARAK GÖRÜLMEMELİDİR. Gençlerde görülen unutkanlığın altından ise sıklıkla modern yaşam tarzının getirdiği ruhsal sıkıntılar ve hastalıklar (depresyon, anksiyete, uyum bozukluğu gibi) çıkmaktadır. Bazı vitamin eksiklikleri (B12 ve folat) ve guatr bezi bozuklukları da gençlerde unutkanlığa neden olabilir ve araştırılması gerekli olabilir. Günümüzde özellikle çalışan kişilerde unutkanlık şikayetine sık rastlanmaktadır.
YOL BULAMAMA
Eğer unutkanlığı olan bir yaşlı iyi bildiği yolları bulamıyorsa, daha önceden dolaştığı yerlere artık gidemiyorsa, evin yolunu bulamayıp kayboluyorsa ya da evin yolunu aramaktan dolayı eve geç geliyorsa, evin içinde odaları karıştırıyorsa, bunlar Alzheimer hastalığı ile ilişkili bulgular olabilir.
DİĞER BULGULAR
Hastalar daha önceden olmayan bir şekilde içlerine kapanabilir, isteksiz, şevksiz görülebilirler. Hastalar uğraş ve hobilerini terk edebilir. Örneğin bir hasta arkadaşları ile briç oynamayı bırakabilir. Karmaşık alet kullanımı zorlaşır. Para hesabında güçlük olabilir. Bankamatikten para çekmek hastalar için çok zor bir şey haline gelebilir. Bunlar ile beraber bir takım psikiyatrik bulgular da olabilir. Hastalar olmayan şeylerden bahsedebilir, onları gördüğünü, işittiğini söyleyebilir.
Her ne kadar hastalıkta bir çok bulgu olsa da en önemli bulgu giderek artan bir unutkanlıktır.
- Cumhurbaşkanı Tatar: KKTC’de sağlık alanında önemli aşamalar kaydedilmekteCumhurbaşkanı Ersin Tatar, Dr. Suat Günsel Girne Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Rüveyde Bundak ve beraberindeki akademisyenleri kabul etti.30 Nisan 2024 Salı 16:08KIBRIS
- Gardiyanoğlu: Tüm gayretimizle, çalışanlarımızı enflasyon karşısında korumaya devam ediyoruzİhtiyat Sandığı Yönetim Kurulu, iştirakçiye verilen faiz oranını yüzde 48’e yükseltti. Karar, 1 Mayıs’tan itibaren uygulanacak.30 Nisan 2024 Salı 15:32KIBRIS
- Berova, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Gününü kutladı...Maliye Bakanı Dr. Özdemir Berova, '1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü' dolayısıyla mesaj yayımladı.30 Nisan 2024 Salı 15:32KIBRIS
- Meclis’te onaya sunuşlar yapıldıCumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda ilk olarak onaya sunuşlar yapıldı.30 Nisan 2024 Salı 14:54KIBRIS
- Başbakan Üstel’den 1 Mayıs mesajı: KKTC’nin gurur kaynağısınızBaşbakan Ünal Üstel, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü dolayısıyla yazılı bir açıklama yaparak, “Emeğin yüceliğini ve dayanışmanın gücünü bir kez daha kutlamanın gururunu yaşıyoruz” ifadelerini kullandı.30 Nisan 2024 Salı 14:53KIBRIS
- Bahis salonundan çaldığı parayla bahis oynadıLefkoşa’da çalıştığı bahis salonundan para çalıp, yine aynı iş yerinde bahis oynayan 22 yaşındaki İ.K zanlı şikayet üzerine tutuklanarak mahkemeye çıkarıldı.30 Nisan 2024 Salı 14:53KIBRIS
- KKTC'de 2. Polis Halk Koşusu için Kayıtlar Başladı: Kutlamaların Heyecanı Artıyor"KKTC'de 2. Polis Halk Koşusu için Kayıtlar Açıldı: Katılım Ücretsiz, Ödüller ve Detaylar İçin Bilgi Alın!"30 Nisan 2024 Salı 14:44KIBRIS
- Başbakan Üstel yapımı süren yeni Girne Hastanesi'ndeki çalışmaları yerinde incelediBaşbakan Ünal Üstel, yapımı süren yeni Girne Hastanesi'nin yılsonuna kadar hizmete girmesinin hedeflendiğini vurguladı.30 Nisan 2024 Salı 14:36KIBRIS
- Ercan'da 13 kilo uyuşturucuyla bağlantısı olduğu tespit edilen 1 kişi daha tutuklandıErcan'da düzenlenen X-ray Operasyonu'nda 13 kilo uyuşturucuyla yakalanan Muhad Baalwan ve Zakarıya Behtaher'in devam eden soruşturması kapsamında konuyla ilgili olduğu tespit edilen 54 yaşındaki O.B. tutuklandı.30 Nisan 2024 Salı 14:34KIBRIS
- Erhürman: Değişim İradesi OrtadadırCumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, memlekette “mevcut durumdan şikayetçi değilim, memnunum” diyen tek bir insan bile olmadığının altını çizdi ve söz konusu durumun net bir irade olduğunu kaydetti.30 Nisan 2024 Salı 14:33KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.