ALT YAPISIZ 2 BİN 700 ARSA!

• İçişleri Bakanı Teberrüken Uluçay, İçişleri Bakanlığı görevine gelmesiyle, toplam Bin 200 civarı vatandaşlık işlemi bekleyen dosya ile karşılaştığını anlatarak, “10-20 yıldır çözülenememiş sorunlar bizim bakanlığın bünyesinde çoktur” dedi. Uluçay, ‘Vatandaşlıklar’ konusunda önemli açıklamalarda bulundu.
• ‘Eşdeğerciler’ ve arazi meseleleri ile ilgili yapılması düşünülen ciddi çalışmalar olduğunu da açıklayan Bakan Uluçay; vatandaşlık ve eşdeğer araziler ile ilgili Meclis’e sevkedilmek üzere yasa tasarısı hazırladıklarını da belirtti.
• Bakan Uluçay, çiftçilere kiralanan arazi rakamını, 90 Bin dönümden, 108 Bin dönüme çıkarttıklarını anlatarak; kiralanan ‘tarımsal araziler’ konusunda yapılan bir takım çalışmalardan bahsetti.
•  “UBP döneminde, 4 yıl içerisinde yaklaşık 2 Bin 700 kusur kırsal kesim arsası dağıtıldı. Bunların yüzde 70’i altyapısızdır” diyen Bakan Uluçay, devletin gençlere dağıttığı kırsal kesim arsaları konusunda İçişleri Bakanlığı’nın yeni politikasını açıkladı.
• Şehirlere orta vadeli bir toplu konut projesi öngörüldüğünü de söyleyen Bakan Uluçay, vatandaşa daha iyi hizmet sağlamak ve belediyeleri halkın nazarında daha güvenilir kılmak amacıyla, Belediyeler Yasası’nda bir takım değişiklikler yapmayı planladıklarını da belirtti.

Detay ÖZEL

İçişleri Bakanı Teberrüken Uluçay, ülkenin başlıca sorunlarından olan; vatandaşlık, mal-mülk ve kırsal kesim arsası sorunlarını gazetemize anlattı.

Bakanlığın bünyesinde yıllardır çözümlenemeyen sorunlar olduğunu belirten Bakan Teberrüken Uluçay, ülkenin başlıca sorunu olan ve halktan ciddi oranda talebin olduğu vatandaşlık konusunda önemli açıklamalarda bulundu.

Tüm vatandaşları ilgilendiren ve yılların biriktirdiği bir sorun olan arazi meseleleri ile ilgili de konuşan Bakan Uluçay, devletin gençlere dağıttığı kırsal kesim arsaları konusunda da İçişleri Bakanlığı’nın yeni politikasını açıkladı.

Vatandaşlıkla ilgili Bakanlığa çok yoğun talep olduğunu ve Bakanlık görevine gelmesiyle birlikte ilk olarak, vatandaşlık konusuna eğildiklerini anlatan Bakan Uluçay; Meclis’e sevkedilmek üzere yeni Yasa Tasarısı hazırlandığını; bu tasarıyla, vatandaşlık konusunun bir sistematiğe kavuşturulmasının öngörüldüğünü belirtti.

Teberrüken Uluçay, bireysel bazlı en yoğun sorunların başında gelen ‘vatandaşlık’ konusunda şu açıklamalarda bulundu:

 “Bakanlıkta çözümlenemeyen çok sorun var”

“Belli başlı konularda bir sistematik oluşturulamadığı için yıllardır süregelmiş konular halen sürmektedir. 10-20 yıldır çözülememiş sorunlar bizim bakanlığın bünyesinde çoktur. Bakanlığın ilgi alanına giren konular, herhalde en çok sorunların, problemlerin kişisel olduğu konuların bu bakanlıkta toplanmasından kaynaklanır. Sürekli karşımıza bireysel temelli sorunlar gelmektedir. Bu sorunlar da yılların getirdiği çözümlenemeyen sorunlardır. Belki de bizim de çözümleyemeyeceğimiz sorunlardır. Bu tip sorunların çözümlenmesi için belli başlı konulara sistematik yaratmak gerekiyor. Bu sistematiği yaratmak için yola çıktık.”

“En büyük sorun vatandaşlıklar”

“En çok yoğunlaşmış bireysel bazlı sorunların başında ‘vatandaşlık’ konuları geliyor. Biz vatandaşlık konularında, vatandaşları siyasetçilerden uzaklaştırmaya çalışıyoruz. Artık vatandaşları siyasetçilerin kapısına gelmeyecekleri bir sistem oluşturmaya çalışıyoruz. Bu hedefle yola çıktık. Epey zamandır da çalıştık. Ciddi bir hazırlık yaptık. Bunu siyasi partilerle paylaşacağız ve Meclis’e sevkedeceğiz. Meclis’te oy birliğiyle bir konsensüs sağlayarak, bu vatandaşlık konusunun artık bir sistematiğe kavuşturulmasını öngörüyoruz. Bununla ilgili çalışmalarımızı yaptık. Uzunca bir dönem, bu konuda gelen çok insanlar olmuştu. Bunu bireysel bazda insanlara anlatmak çok zaman alıyor. Çünkü herkesin farklılaşmış bir konumu mevcuttur.”

“Bin 200 civarı bekleyen vatandaşlık vardı”

Bakan Teberrüken Uluçay, İçişleri Bakanlığı görevine geldiğinde, toplam Bin 200 civarı vatandaşlık işlemi bekleyen dosya ile karşılaştığını anlattı.

Bakanlar kurulu kararıyla 400; bakanlık onayıyla da 800 civarında vatandaşlık bekleyen kişi olduğunu, bu kişilerin işlemlerinin tamamlanmadığını belirten Bakan Uluçay şunları anlatı:

“Bizden önce, Bakanlar Kurulu’nda alınan vatandaşlık kararları vardı. Bakanlar Kurulu’nda alınan belli vatandaşlık işlemlerini devam ettirmedik. Önce bu işleri bir ele aldık. Sistematiğe bağlayıp yeni Yasa Tasarısı kapsamında ele alalım dedik. O dönemde siyasi amaçlı diye düşünebileceğimiz bir olguyla vatandaşlık olgusunun önüne geçilebilmesi için, bir taraftan temel sistematiği çalıştık. Diğer yandan da, tam seçim öncesine sıkıştırılmış vatandaşlık olgusunu hayata geçirmek için yapılan eksik adımları da biz tamamlamadık. Bakanlık onayıyla vatandaşlık bekleyenlerin sayısı sanırım 800, bakanlar kurulu kararıyla bekleyenler de 400 civarındaydı.”

“Herkesin bir arazi sorunu var”

Öte yandan, yine yılların biriktirdiği bir sorun olduğunu belirttiği arazi konusunda da açıklamalarda bulunan Bakan Uluçay, eşdeğercilerle ilgili ciddi bir çalışma yapılmasının düşünüldüğünü belirtti ve şöyle konuştu:

“Vatandaşlık sorununun yanısıra yılların biriktirdiği bir konu olan arazi meseleleri var. Bakıldığında, mutlaka herkesin bir arazi sorunu var. Bu soruna da bir çözüm bulunması hususunda adımlar atılması lazım. Ama bunlar daha orta vadeli adımlar içerecek, çünkü çok birikmiş, yıllanmış konular var. Çözülebilecek de, çözülemeyecek konular da var. Bir yandan tatmin olmamış haksızlığa uğrayan eşdeğercilerin sorunu var. Eşdeğercilerle ilgili ciddi bir çalışma yapmayı düşünüyoruz. Mevcut pozisyonda bu konuda işi sistematiğe dönüştürecek somut bir adım atmış değiliz. Bu konuda en belirgin yapılan; Meclis’e somut bir tasarı sunmamız oldu.”

“Eşdeğercilere uzlaşma imkânı”

“Özellikle yeni bir unsur olarak, eşdeğercilerin de taşınmaz mal komisyonuna bireysel temelde 1974 öncesi sahibi pozisyonunda olan Güney Kıbrıs’tan kişiyle bireysel temelde anlaşmaları dâhilinde, eşdeğerciğe de öncelik veren hem takas hem tazminat formülünün hayata geçmesine imkân veren bir tasarı hazırlandı. Bu çalışmanın özü; var olan problemlerin tamamını çözmeye aday bir formül değil. İddia da zaten o değil. Sorunları çözülmemiş tüm eşdeğercilerin sorunlarını çözecek diye de bir iddia yok. Bu sadece 2008 yılında belli başlı yerlerde, örneğin 1974’ten önce Güney Kıbrıs’tan birisine ait yatırım yapılmış bir yer düşünün ve mülkiyet konusunun çözülebilmesi için, 74 öncesindeki sahibi ile anlaşılarak sorunun çözülebilmesi için 2008’de bir yasa yapılmıştı ki Acapulco bu yasadan yararlanmıştı.  Bu son yapılan tasarı, bireysel vatandaşları da kapsayacak şekilde onun kapsamının genişletilmesidir. Tamamen bireysel temelde uzlaşı şartı aranmaktadır. O şart yerine getirildiği takdirde ancak bu işlem yapılabilir. Kaç kişinin anlaşabileceği ayrı bir konudur. İnsanlara bireysel düzeyde bir imkân tanıyan bir açılımdır. Bu hem eşdeğerciği kapsayacak hem de şuan KKTC’de herhangi bir malı tasarrufunda bulunduran herhangi bir kişiyi de kapsayabilecek. Ama bu konu tabi daha üzerinde tartışılıyor. Meclis’te de tartışılacak, o yüzden ne zaman hayata geçeceği belli değil. Tasarı eğer yasalaşırsa, eşdeğerciler işlemlerini yapabilecek.”

“Tarımsal arazilerin kiralanması sorunu”

Bakan Teberrüken Uluçay, tarımsal arazilerin kiralanması konusunda da, kiralanan 90 Bin dönüm arazi rakamını, 108 Bin’e çıkarttıklarını anlattı ve bu yıl daha fazla tarımsal alanın vatandaşlara kiralanacağını söyledi ve şöyle konuştu:

“Öte yandan başka mal meseleleri de var. Tarımsal arazilerin kiralanması, meselesi ilk yaptığımız iş olmuştur. Bir takım kriterleri geliştirdik ve yeniledik. Çünkü seçimlerden sonra geç kalındıydı. 90 Bin dönüm kiralanan araziyi biz 108 Bin’e çıkarttık. Çünkü bir kısmı da kiralanmadığı halde kullanılıyordu. Önceden sorunlu olan bazı ihtilaflı yerler vardı. İki- üç kişinin talepte bulunduğu ve paylaşamadığı yerler vardı. Bunların bir kısmını biz bölerek, sorunu çözdük. Ama bir kısmını çözemedik. Bu yıl sorunlara daha erken bakıp, herkese yeni bir yer yaratarak, bir konsensüs sağlayarak çözüm bulmaya çalışacağımızı söyledik. Çünkü yeterince tarımsal arazi de vardır. Bunlar değerlendirilebilir diye düşünüyoruz. Dolayısıyla bu sene bu konudaki çalışmalarımızı erken başlatıp, zamanında tamamlamayı düşünüyoruz. Mümkün olduğunca daha çok alanı kiralamayı düşünüyoruz. Kiralanmamış olup da kullanılan yerleri de tespit edip, onları da zaman içerisinde, kiraya dönüştürmeyi düşünüyoruz. Burada bazı sıkıntılar ortaya çıkmakta, vatandaş da bize sürekli sorular sormaktadır.”

“Mal-mülk meselelerinde sorunlar bitmez”

“Çiftçiler ve hayvancıların öncelikli olarak kullandığı tarımsal amaçlı rezerv arazilere, bazen ağıl yapılmak istenir, yapılamayacağını vatandaşa izah etmek durumunda kalıyoruz. Herhangi bir yapı yapılırsa kaçak olacağını, uzun vadeli kiralama taleplerinin mümkün olmadığını anlatmaya çalışıyoruz. Bahçe yapmak isteyenler de kullanabilir. Bu arazilerin içerisine önceden bina yapılmış olanları var, bunlara da çözüm bulmak durumundayız. Bu konuları da süreç içerisinde mercek altına alacağız. Dolayısıyla mal-mülk meselelerinde bireysel temelde mutlaka sorun mevcuttur.”

“Alt yapısız arsalar dağıtılmayacak”

Devlet tarafından gençlere dağıtılan ve hala alt yapı bekleyen kırsal kesim arsaları konusuna da değilen Bakan Uluçay, şu açıklamalarda bulundu.

“UBP döneminde, 4 yıl içerisinde yaklaşık 2 Bin 700 kusur kırsal kesim arsası dağıtıldı. Bunların yüzde 70’i altyapısızdı. Biz kırsal kesim arsaları ile ilgili yeni bir politika oluşturduk. Alt yapısı olmayan arsayı dağıtmama kararı aldık. Burada temel yaklaşım şudur; kırsal kesim arsa dağıtmanın felsefesi bölgedeki gençleri oraya yerleştirmek, nüfusu orada tutmaktır. Oradaki ekonomiyi canlandırmaktır, oradaki esnafın iş kapasitesini artırmak, dolayısıyla orada hizmet veren belediyelerin de gelirleri artırmaktır.”

“Altyapısı olan 600 arsa var”

“Bunca tarlanın alt yapısına hizmet verecek bütçe mevcut değil. Çok sıkı bir bütçe disiplini altında uğraşıyoruz. Tüm arsaların alt yapılarının hazırlanması belki de 5-7 yıla sarkacak durumdadır. Dolayısıyla altyapısını yaparak kırsal kesim arsalarını vatandaşlara dağıtmayı düşündük. Bir envanter çalışması yaptık. Altyapısı hazır olan kırsal kesim arsalarının sayısını 600 civarında bulduk. Bunları daha da somutlaştıracağız. Yaklaşık 180 tanesi 13 köyde yasa gereği toplu dağıtım ilan ettik. ilan ettik. Şimdi seçim yasakları girdi, seçimlerden sonra bunları değerlendireceğiz. Yasa diyor ki, verilen kırsal kesim arsalarına bir yıl içerisinde ev başlatılmazsa geri alınır. Bugüne kadar geri alınmadı. Ama biz verdiklerimizi eğer bir yıl içerisinde ev başlatılmazsa geri alacağız. Bağlayıcı bir sözleşme de yapacağız. Burada amacımız, geri alıp ev yapabilecek olana verilmesidir. Dolayısıyla bunu hedefledik. Kırsal kesim arsalarının yasa gereği satışının yapılamadığını, ancak sözleşme yapılarak bir formül bulunuyor. Zaten satmayı düşünen temelini atmıyor. Bize öyle iddialar geldi ki bu dönemde, 4 Bin, 3 Bin TL’ye tarla diye aldığı arazisini satmaya çalışanlar var.”

“Şehirlere toplu konut”

“Şehirlere de orta vadeli bir düşüncemiz var. Bir toplu konut çalışması öngörüyoruz. Bununla ilgili verilerimizi şuanda somutlaşmış değil. Bununla ilgili önce bir çalışma yapmamız lazım. Belki gençlere dönük öyle bir açılım da düşünüyoruz. Bu işleri devlet üstlenip yapacak değil, devlet sadece sürece organizasyona aracı olacak, onun dışında işi tamamen hak sahibi pozisyonunda olacak kişiler kendileri yapacak.”

“Belediyelerin coğrafi konumlandırılması”

Yerel yönetimler konusundaki sıkıntılara da değinen Teberrüken Uluçay, Belediyeler Yasası’nda değişiklik yapılacağını açıkladı ve şöyle konuştu:

“Yerel Yönetimler konusunda, belediyeler ile ilgili bir çalışma başlattık. Yasa değişikliği önerini yaptık, Bakanlar Kurulu’ndan da geçirdik ve Meclis’e sevkettik. Bu çalışmayı yaparken, belediyeler birliği ile belediye başkanlarıyla, bazı belediye meclis üyeleriyle paylaştık, çeşitli görüşler aldık. Siyasal partilerden de bazı görüşler alarak, son şeklini sunduk. Tabi bu bir dinamik süreçtir. Bazı konuları seçim dönemine denk getirip de herhangi bir şekilde seçimlere alet olmasın diye, o konulara el atmayı seçimlerden sonra düşünüyoruz. Örneğin bir ara belediyelerin coğrafi konumlandırılması ile ilgili bir çalışmamız oldu. Bunu 2018’i hedefleyerek adım atacağız. Dolayısıyla yaklaşan yerel seçimlerden dolayı, bunu gerek son günlerde tartışılmasının 2014’e yönelik bir sonuç doğurmayacağını düşündüğümüzden dolayı, bir de 2018’e dönük düşündüğümüz şekillenmenin de aslında seçimlerden sonra seçilecek yeni yönetimlerle paylaşmamız gerektiğini de düşünürek, bu coğrafi konumlandırmayı seçimlerden sonra yeni yönetimlerle tartışmaya bıraktık. Dolayısıyla biz aslında seçimlerden sonra süratle kısa bir süre içerisinde tüm belediyeler ile görüşülerek, 4 yıllık projeksiyonlarımızı onlarla paylaşacağız. Birlikte hareket edeceğiz ve halkımıza daha etkin bir hizmet ağı oluşturacağız. Belediyeleri daha etkin hale getirmeyi, belediyelerin gelirlerini daha sistematik hale getirmeyi düşünüyoruz. Bugün belediyelerde sorun diye adlandırılan belediyelere devletin vermekte olduğu katkı payıdır. Birçok belediyemiz bu katkı payına yoğunlaşmış durumdadır. Biz diyoruz ki, önce Belediyeler Yasası’nda bir takım değişiklikler yapalım, vatandaşa daha iyi hizmet sağlayalım,  vatandaş katında da belediyeleri daha güvenilir bir kurum haline getirelim ve yerinden yönetimi orta vadeli projelerle daha etkin hale getirelim diyoruz.”

“Belediyeler Yasası’nda değişiklik”

“Mevcut Belediyeler Yasası’nda bir takım değişiklikler hazırladık ve bunu sunduk. Bu değişikliklerin özüne baktığımızda birincisi yerel yönetimlerde bir İstişare Konseyi oluşturuyoruz. Bakanın başkanlığında, içinde kaymakamın da, belediye başkanının da, muhtarın, belediye meclis üyesi ve belediyeler birliği temsilcisinin olduğu, istişare amaçlı bir konsey düşünüyoruz. O bölgedeki sorunların, belediyelerin yapmakta olduğu çalışmaların, hem öncesinde hem sonrasında, istişare konseyinde tartışılarak şekillendirilmesini sağlamak ve tavsiye nitelikli kararların üretilmesini sağlamaktır.”