ALMANYA ÇÖP ÜRETİMİNDE DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜ

Almanya Çevre ve Doğa Koruma Birliği (BUND) ve Yeşiler partisine yakın Heinrich Böll vakfının Perşembe günü açıkladığı "Plastikatlas" adlı raporunda, Almanya'nın geri dönüşüm karnesi ortaya kondu. Buna göre geri dönüşüm ve iklim koruma konusunda iddialı olan Almanya'nın geri dönüşüm konusunda ortaya konan seviyede olmadığı vurgulandı.

Raporda, Almanya'nın 2016'da yüzde 45 olarak açıklanan resmi geri dönüşüm oranlarının görece yüksek olduğu ancak bu rakamların plastik atıkların atık değerlendirme merkezlerine ulaşan miktarı, yani geri dönüşüm işlemi öncesindeki durumu yansıttığı belirtildi. Buna göre yüzde 45 olarak verilen rakamlar gerçekten geri dönüştürülen atık miktarını yansıtmıyor. Raporda, plastik atıkların tamamı göz önünde bulundurulduğundaysa bunun sadece yüzde 15,6'sının yeniden kullanım için hammaddeye dönüştürüldüğü belirtildi.

Raporda plastiğin çevreye verdiği zararlar da mercek altına alındı. Buna göre 1950-2015 yılları arasında dünya genelinde 8,3 milyar ton plastik atık üretildi. Bu da şu an dünya üzerinde kişi başına bir ton plastik atıktan fazlasına tekabül ediyor. Plastik çöplerin en büyük kısmını tek kullanımlık ürünler ve ambalajlar oluşturuyor.

Plastik atıklar artıyor

Raporda, sadece meşrubat üreticisi Coca Cola'nın yılda 88 milyar tek kullanımlık pet şişe kullandığı yer aldı. Bu şişeler yanyana dizildiğinde 31 kez Ay'a gidiş geliş mesafesi kadar bir uzunluğa ulaşıyor.

Plastik atıklar sadece hayvanlara ve bitkilere zarar vermekle kalmayıp iklimi de olumsuz etkiliyor. Raporda Uluslararası Çevre Hukuku Merkezi'nin hesaplamalarına da değinilerek, plastik atık üretimininin 2050 yılına kadar şu anki eğilimde devam etmesi halinde bunun salınacak 52,5 gigaton (1 gigaton=1 milyar ton) karbondioksit miktarına yol açacağı uyarısı yapıldı.

Raporda henüz şu ana kadar üretilen plastiğin yüzde 10'unun dahi geri dönüştürülmediği belirtildi. Bunun nedeni olarak, plastik atıkların tamamının geri dönüşüm sonrası yeni hammadde oluşturmaya değecek nitelik taşımadığı, geri dönüşümden elde edilen plastik hammaddesinin yeniden üretim için yeterince temiz olmaması gösteriliyor. 

Geri dönüştürmek yerine çöpler dışarıya satılıyor

Yeni plastik hammaddesinin geri dönüşümden kazanılan plastik hammaddenin oluşturma maaliyetinden daha ucuz olması da geri dönüşüm rakamlarının düşmesine neden olan faktörlerden. Bu yüzden Avrupa'daki çöplerin bir bölümü dışarıya ihraç ediliyor.

Dünya genelinde en çok çöp ihraç eden ülke sırasıyla ABD, Japonya ve Almanya. Ancak dünya çöp ithalatı şampiyonu konumundaki Çin'in geçen yıl çöpe getirdiği ithalat yasağı ve onun yerini alan Malezya'nın alıma sınırlama getirmesinin ardından plastik çöpler özellikle bu çöpleri en çok üretip satan ülkelerde büyük bir soruna dönüşme tehlikesiyle karşı karşıya.

Türkiye İngiltere ve Almanya'dan plastik atık ithal ediyor

Türkiye dünyanın en büyük altıncı plastik üreticisi konumunda. Her yıl 10 milyon ton plastik mamul üretiliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, geçen yıl piyasadaki 3,5 milyon ton ambalajın yüzde 54’ünün geri dönüştürüldüğünü açıklamıştı.Plastik üretimi için yeterli hammadde bulamayan Türkiye, ihtiyacı atık ithalatıyla karşılıyor. Greenpeace’in son raporuna göre Türkiye’nin plastik atık ithalatı iki yılda beşe katlandı. Haber ajansları ise Türkiye’ye, 2018’in ilk çeyreğinde İngiltere’den 27 bin 34 ton, 2018’de de Almanya’dan 50 bin ton plastik atık geldiğini duyurdu. Artan ithalatın çevreye zarar verdiği ve sağlık açısından tehlikelere yol açtığına dair endişeler artıyor. Plastik sanayicileri de ithalatı yasak türlerin binde bir oranda bile olsa Türkiye’ye girdiğini tespit ettiklerini belirtiyor.